Khi trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, điện toán đám mây và công nghệ chuỗi khối lan tỏa khắp toàn cầu, các công ty công nghệ tài chính (Fintech) đang bước vào một kỷ nguyên mới được thúc đẩy bởi AI tạo sinh và máy tính lượng tử, trong đó, sự chuyển đổi công nghệ đang tái định hình hệ sinh thái tài chính.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Dịch chuyển cạnh tranh giữa các trung tâm Fintech toàn cầu
Viện Nghiên cứu Tiên phong về Công nghệ Giám sát và Quản lý Bắc Kinh (Beijing Frontier Institute of Regulation and Supervision Technology) đã công bố Báo cáo Trung tâm Fintech Toàn cầu 2025 vào ngày 29/10/2025 trong khuôn khổ Hội nghị Thường niên Diễn đàn Phố Tài chính Bắc Kinh 2025 (Annual Conference of Financial Street Forum 2025). Báo cáo này đã được xuất bản liên tục trong chín năm.
Theo bảng xếp hạng 50 Trung tâm Fintech hàng đầu thế giới năm 2025, Trung Quốc chiếm 11 vị trí trong Top 50 và 5 vị trí trong Top 10. Mười trung tâm hàng đầu gồm: Bắc Kinh, New York, San Francisco (Thung lũng Silicon), London, Thượng Hải, Thâm Quyến (tỉnh Quảng Đông), Hàng Châu (tỉnh Chiết Giang), Singapore, Hồng Kông và Paris. Châu Á tiếp tục dẫn đầu bức tranh Fintech toàn cầu.
Kể từ năm 2023, cùng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ tài chính và những thay đổi trong cục diện kinh tế toàn cầu, năng lực cạnh tranh của các trung tâm Fintech toàn cầu đang dịch chuyển. Trong Top 50 trung tâm Fintech hàng đầu thế giới, có 14 trung tâm đã tăng hạng liên tiếp, trong đó, một nửa đến từ các thị trường mới nổi, phản ánh tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và mức độ mở cửa tài chính ngày càng cao. Hồng Kông, các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (Dubai và Abu Dhabi) cùng Milan đã tăng hạng ba năm liên tiếp, thể hiện lợi thế đặc thù giữa môi trường cạnh tranh khốc liệt.
Xét theo lĩnh vực Fintech, Trung Quốc và Mỹ vẫn là hai lực lượng thống trị. Trong Bảng xếp hạng 20 Trung tâm Fintech hàng đầu thế giới năm 2025, bốn thành phố Trung Quốc đại lục và Hồng Kông là nơi đặt trụ sở của 121 công ty Fintech niêm yết với tổng giá trị vốn hóa thị trường đạt 375,4 tỷ USD, cùng 328 công ty Fintech chưa niêm yết được tài trợ lớn với tổng số vốn huy động 108,07 tỷ USD.
Trong bảng xếp hạng 20 Trung tâm Fintech toàn cầu hàng đầu theo hệ sinh thái năm 2025, các trung tâm thuộc các nước phát triển chiếm 65% số vị trí, nhờ môi trường tài chính - công nghệ tiên tiến, nguồn nhân lực chất lượng cao và kinh nghiệm quản lý dày dặn. Đáng chú ý, Trung Quốc đã học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển trong lĩnh vực quản lý, nghiên cứu - phát triển (R&D) và đào tạo nhân tài, giúp bốn trung tâm - Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến và Hồng Kông - lọt vào Top 10 của bảng xếp hạng này.
AI trở thành cấu phần trung tâm trong đổi mới tài chính
Ben Shenglin, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Tiên phong Bắc Kinh về Công nghệ Giám sát và Quản lý, cho biết AI đang tái cấu trúc nhiều mô hình trong lĩnh vực tài chính, từ dịch vụ khách hàng đến quản trị rủi ro, từ mở rộng tiền gửi đến hoạt động tín dụng, đầu tư và ngân hàng đầu tư.
“AI không còn chỉ đóng vai trò là công cụ hỗ trợ; trong nhiều lĩnh vực, nó đã được tích hợp sâu và trở thành một phần không thể tách rời của hệ thống”, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Tiên phong Bắc Kinh về Công nghệ Giám sát và Quản lý nhận định bên lề Hội nghị Thường niên Mạng lưới Trung tâm Fintech Toàn cầu 2025 (Annual Conference of the Global Fintech Hub Network 2025), thuộc khuôn khổ Diễn đàn Phố Tài chính Bắc Kinh 2025.
“Đối với Trung Quốc - quốc gia sở hữu hệ thống ngân hàng lớn nhất thế giới cùng thị trường bảo hiểm và chứng khoán quy mô lớn, việc tích hợp Fintech và AI vào quá trình chuyển đổi tài chính có ý nghĩa to lớn đối với nền kinh tế, người tiêu dùng và khách hàng, đồng thời, có thể trở thành hình mẫu cho toàn cầu”, ông nói thêm.
Trung Quốc thúc đẩy mô hình Fintech mở và lan tỏa kinh nghiệm
Với lợi thế về quy mô kinh tế lớn, Trung Quốc đã hình thành và phát triển các mô hình Fintech hàng đầu thế giới, được thúc đẩy chủ yếu bởi nhu cầu và động lực từ thị trường nội địa. Trong tương lai, Trung Quốc nên thúc đẩy mở cửa chất lượng cao hơn, giúp những kinh nghiệm thành công này lan tỏa ra toàn cầu, đặc biệt là đóng góp cho các quốc gia thuộc Nam bán cầu.
Trong bài phát biểu chính tại hội nghị, Fan Wenzhong, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Xã hội Bắc Kinh, cho biết: “Kỷ nguyên tài chính thông minh có lợi thế cốt lõi: Nó không chỉ giảm chi phí giao dịch và tăng khả năng tham gia tài chính cho nhiều người, mà còn giảm bất cân xứng thông tin, khiến thế giới minh bạch hơn. Nhờ đó, chúng ta có thể phân biệt tốt hơn giữa doanh nghiệp tốt và xấu, cá nhân trung thực và gian dối, tài sản cơ sở vững chắc và yếu kém”.
Fan dự đoán rằng các quyết định đầu tư trong tương lai sẽ ngày càng do AI đảm nhiệm thay vì chuyên gia hay ủy ban đầu tư, vì hiệu quả và độ chính xác của các mô hình lớn sẽ vượt xa khả năng con người.
“Chúng tôi tin rằng trong giai đoạn Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 (2026 - 2030), mục tiêu phát triển tài chính của Trung Quốc sẽ chuyển từ quy mô tài sản và số lượng tổ chức sang hiệu quả phân bổ nguồn lực và tính minh bạch của hệ thống tài chính”, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Xã hội Bắc Kinh nói.
“Năng lực cạnh tranh của các tổ chức tài chính sẽ không còn phụ thuộc vào quy mô tài sản hay mạng lưới chi nhánh, mà dựa vào quy mô cơ sở dữ liệu, độ chính xác của tri thức chuyên môn, sức mạnh tính toán và hiệu quả của các mô hình AI quy mô lớn”.
Sự hợp lực giữa Fintech và AI đang tạo ra những thay đổi mang tính cấu trúc đối với hệ sinh thái tài chính toàn cầu. Nhiều quốc gia và trung tâm tài chính đã chủ động tận dụng cơ hội từ AI để nâng cao hiệu quả vận hành, tăng minh bạch và mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính. Kinh nghiệm từ các trung tâm Fintech lớn cho thấy, năng lực cạnh tranh trong giai đoạn mới sẽ phụ thuộc vào chất lượng dữ liệu, năng lực phân tích và mức độ ứng dụng các mô hình AI quy mô lớn.
Trong bối cảnh này, việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, thúc đẩy đổi mới sáng tạo an toàn, và nâng cao năng lực quản trị công nghệ trong lĩnh vực tài chính là yêu cầu then chốt đối với các quốc gia. Sự phát triển bền vững của Fintech, song hành với AI, hứa hẹn mang đến động lực mới cho tăng trưởng kinh tế số và hỗ trợ mục tiêu hiện đại hóa hệ thống tài chính trong dài hạn.
LT