Trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ngãi gửi tới trước kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhận được 02 kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ngãi gửi tới trước Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV do Ban Dân nguyện chuyển đến theo công văn số 1418/BDN ngày 07/11/2022.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi và xin báo cáo như sau:

Kiến nghị 1: “Thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội, Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đổi với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư số 03/2022/TT-NHNN ngày 20/5/2022 hướng dẫn ngân hàng thương mại thực hiện hỗ trợ lãi suất, trong đó quy định ngân hàng thương mại ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện hỗ trợ lãi suất. Cử tri phản ánh, đến nay các Ngân hàng thương mại chưa có hướng dẫn cụ thể về thủ tục hỗ trợ lãi suất, do vậy các doanh nghiệp thuộc đối tượng được hỗ trợ, đủ điều kiện được hỗ trợ nhưng vẫn chưa được hỗ trợ lãi suất từ Ngân hàng thương mại. Vì vậy, đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sớm có giải pháp tháo gỡ để khẩn trương triển khai gói hỗ trợ 2% lãi suất theo tinh thần Nghị quyết 43 của Quốc hội và Nghị định 31 của Chính phủ.” (Câu số 5)

Trả lời:

Triển khai Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 03/2022/TT-NHNN và Chỉ thị 03/CT-NHNN của NHNN, đến nay 44/44 ngân hàng thương mại (NHTM) đã ban hành hướng dẫn nội bộ để triển khai chính sách trong toàn hệ thống. Từ khi ban hành chính sách tới nay, công tác triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất (HTLS) được thực hiện khẩn trương, quyết liệt tại NHNN và các NHTM, thể hiện quyết tâm, nỗ lực của ngành ngân hàng trong triển khai chính sách: NHNN đã ban hành các văn bản hướng dẫn hạch toán HTLS, trả lời, giải đáp các vấn đề thuộc phạm vi quản lý của NHNN, chủ trì thành lập các Đoàn công tác liên ngành (gồm NHNN, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính) để khảo sát, nắm bắt thực tế triển khai chính sách HTLS tại một số địa phương1, đặc biệt thông qua các Hội nghị giữa NHNN, các bộ ngành và các NHTM để tuyên truyền, giải đáp vướng mắc, Hội nghị kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ khó khăn, tổ chức khảo sát thực tế tại các địa phương để đôn đốc triển khai, ghi nhận các vướng mắc để xử lý… Trong đó, công tác thông tin, truyền thông (qua các kênh báo, đài, các sở, ngành, địa phương, Hiệp hội…) đã được chú trọng, giúp cho các khách hàng doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh hiểu rõ, đầy đủ về chính sách và sớm nắm bắt thông tin, cách thức để tiếp cận chính sách HTLS từ NHTM. Đồng thời, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố, các NHTM và chi nhánh các NHTM đã thành lập đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh của khách hàng và kịp thời tháo gỡ khó khăn trong quá trình tiếp cận chính sách.

Đến cuối tháng 10/2022, có gần 1.000 khách hàng đã được HTLS từ ngân sách nhà nước, tương ứng với dư nợ đạt gần 21.000 tỷ đồng, số tiền đã hỗ trợ cho khách hàng đạt gần 45 tỷ đồng. Riêng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, đến cuối tháng 10/2022, doanh số HTLS đạt 1.353 tỷ đồng, dư nợ HTLS đạt 1.190 tỷ đồng đối với 21 khách hàng.

Kết quả này chưa như kỳ vọng, nguyên nhân chủ yếu là do quá trình triển khai còn gặp một số khó khăn, vướng mắc như: (i) Khách hàng không muốn tham gia HTLS do e ngại công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; (ii) Ngân hàng và khách hàng đều khó đánh giá, xác định “khả năng phục hồi” theo Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị định 31 của Chính phủ; (iii) Nhiều hộ sản xuất, kinh doanh không có đăng ký hộ kinh doanh theo quy định nên không thuộc đối tượng được hỗ trợ; (iv) NHTM và khách hàng gặp khó khăn trong việc xác định, bóc tách dư nợ vay HTLS trong trường hợp khách hàng vay kinh doanh nhiều mục đích khác nhau nhưng khó bóc tách mục đích được HTLS và mục đích không được HTLS…

Về các khó khăn nêu trên, NHNN đã có Tờ trình báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất một số giải pháp để tháo gỡ. Về phía NHNN, sẽ tiếp tục xác định triển khai chương trình HTLS là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, tích cực phối hợp bộ, ngành, địa phương nắm bắt tình hình triển khai, các khó khăn vướng mắc phát sinh để kịp thời xử lý; đồng thời tiếp tục chỉ đạo các NHTM:

- Triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ tại Chỉ thị số 03/CT-NHNN ngày 16/8/2022 về việc triển khai chương trình HTLS 2% từ nguồn ngân sách nhà nước;

- Cân đối nguồn vốn để cho vay các dự án, phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, nhất là các ngành, lĩnh vực được HTLS tại Nghị định 31;

- Tiếp tục rà soát, chủ động tiếp cận khách hàng để nắm bắt nhu cầu, thông báo, hướng dẫn khách hàng về hồ sơ, thủ tục được HTLS theo quy định;

- Tăng cường công tác thông tin, truyền thông, tuyên truyền về chính sách HTLS (qua các kênh báo đài, chính quyền địa phương, hiệp hội ngành nghề...), giúp cho các khách hàng hiểu rõ, đầy đủ về cách thức tiếp cận chính sách HTLS tại NHTM;

- Đảm bảo tính thông suốt của đường dây nóng để kịp thời tiếp nhận, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong triển khai chính sách.

Kiến nghị 2: “Cử tri đề nghị quy định hộ làm nghề khai thác thủy sản thuộc đối tượng được hưởng gói hỗ trợ lãi suất (2% lãi suất) 40.000 tỷ đồng của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội để chủ tàu có điều kiện tiếp cận nguồn vốn vay, duy trì, phục hồi sản xuất.”(Câu số 6)

Trả lời:

Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/05/2022 của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh quy định đối tượng được HTLS là các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có mục đích vay vốn thuộc một trong các ngành đã được đăng ký kinh doanh quy định tại Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg ngày 06 tháng 7 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ ban hành hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, trong đó có ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản (A).

Theo quy định tại Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg, ngành Khai thác, nuôi trồng thủy sản (bao gồm Khai thác, nuôi trồng thủy sản biển) thuộc ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản (A). Do đó, trường hợp hộ làm nghề khai thác thủy sản có đăng ký kinh doanh và có mục đích vay vốn thuộc ngành khai thác thủy sản thuộc đối tượng được hỗ trợ lãi suất theo quy định tại Nghị định 31/2022/NĐ-CP.

Trên đây là ý kiến trả lời của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về nội dung kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ngãi. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn và rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ của cử tri đối với hoạt động ngân hàng./.