Các vấn đề liên quan đến hoạt động cho vay, mạng lưới tổ chức tín dụng

Các vấn đề liên quan đến hoạt động cho vay, mạng lưới tổ chức tín dụng

1. Về đề nghị nâng hạn định mức tài sản thế chấp để tăng giá trị vay vốn lưu động từ 70% lên mức cao hơn. (Cử tri TP Hồ Chí Minh)

Theo quy định của pháp luật hiện hành (Bộ Luật Dân sự năm 2015, Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định về hoạt động cho vay của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng,...), việc áp dụng biện pháp bảo đảm tiền vay do TCTD và khách hàng thoả thuận. Việc quyết định áp dụng hoặc không áp dụng các biện pháp bảo đảm tiền vay, tỷ lệ hạn mức tín dụng và tài sản bảo đảm đối với khách hàng của TCTD cần dựa trên cơ sở thẩm định khách hàng (điều kiện vay vốn, khả năng tài chính của khách hàng, phương án vay vốn khả thi,...) và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về hoạt động cấp tín dụng và quy định nội bộ của TCTD nhằm đảm bảo việc cấp tín dụng an toàn, hiệu quả.

2. Về cơ chế, biện pháp xử lý nghiêm tình trạng “ép” mua bảo hiểm mới được vay vốn ngân hàng. (Cử tri tỉnh Long An)

Căn cứ quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2000, Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) năm 2010 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, TCTD được quyền làm đại lý bảo hiểm khi đáp ứng các điều kiện và tuân thủ các quy định pháp luật về hoạt động đại lý bảo hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm. Tuy nhiên, Khoản 4 Điều 10 văn bản hợp nhất Luật Kinh doanh bảo hiểm (văn bản số 12/VBHN-VPQH ngày 23/7/2013), có quy định nghiêm cấm hành vi “lợi dụng chức vụ, quyền hạn chỉ định, yêu cầu, ép buộc, ngăn cản tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm”; như vậy, TCTD không được gắn việc bắt buộc mua bảo hiểm với việc cấp tín dụng cho khách hàng.

Nhằm đảm bảo hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm của TCTD tuân thủ quy định pháp luật và phát triển một cách lành mạnh, thời gian qua, NHNN đã:

- Ban hành Thông tư số 37/2019/TT-NHNN ngày 31/12/2019 hướng dẫn hoạt động đại lý bảo hiểm của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cho doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó quy định trách nhiệm thanh tra, giám sát đối với hoạt động đại lý bảo hiểm của TCTD.

- Tăng cường công tác thanh tra, giám sát đối với hoạt động đại lý bảo hiểm của các TCTD; lồng ghép nội dung thanh tra việc thực hiện chỉ đạo của NHNN liên quan đến hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm vào các cuộc thanh tra theo kế hoạch.

- Ban hành một số văn bản cảnh báo, chỉ đạo1 các TCTD nhằm chấn chỉnh hiện tượng buộc khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, trong đó tập trung vào một số nội dung chính như sau: (i) Chấp hành nghiêm quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm (đã được sửa đổi, bổ sung) và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; (ii) Rà soát, tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ đối với hoạt động đại lý bảo hiểm trên toàn hệ thống của TCTD và xử lý nghiêm những trường hợp buộc khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ và các loại bảo hiểm khác khi cấp tín dụng cho khách hàng, gắn việc buộc mua bảo hiểm với việc cấp tín dụng cho khách hàng; (iii) Thực hiện chào bán, giải thích điều kiện, điều khoản của sản phẩm bảo hiểm cũng như các hoạt động đại lý bảo hiểm khác cho các khách hàng có nhu cầu mua bảo hiểm đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật nhằm giúp khách hàng hiểu đúng/đủ quyền và lợi ích hợp pháp, các điều kiện/điều khoản thanh toán của hợp đồng bảo hiểm; (iv) Quán triệt, tuyên truyền phổ biến pháp luật kinh doanh bảo hiểm đối với các cán bộ tín dụng và các cán bộ tham gia hoạt động đại lý bảo hiểm, trong đó cần đặc biệt lưu ý đối với các hành vi vi phạm pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.

- Bên cạnh đó, NHNN đã chỉ đạo NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương2: (i) Tăng cường công tác thanh tra, giám sát đối với hoạt động đại lý bảo hiểm của các TCTD có trụ sở trên địa bàn thuộc đối tượng thanh tra, giám sát an toàn vi mô của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố; (ii) Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định pháp luật về hoạt động kinh doanh bảo hiểm của các TCTD. Khi có phản ánh tình trạng buộc khách hàng mua bảo hiểm nhân thọ và các loại bảo hiểm khác, thực hiện kiểm tra và xử lý nghiêm vi phạm (nếu có); (iii) Lồng ghép nội dung thanh tra việc thực hiện chỉ đạo của NHNN liên quan đến hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đại lý bảo hiểm vào các cuộc thanh tra theo kế hoạch thanh tra hàng năm.

Như vậy, thời gian qua NHNN đã tăng cường công tác giám sát cũng như có nhiều chỉ đạo đối với các TCTD về hoạt động đại lý bảo hiểm. Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo triển khai nghiêm túc, hiệu quả các nội dung này. Đồng thời, rất mong Đoàn đại biểu Quốc hội, cử tri kịp thời phản ánh các trường hợp TCTD vi phạm tới NHNN chi nhánh trên địa bàn để có biện pháp xử lý, chấn chỉnh.

3. Về kiến nghị cho phép thành lập Phòng giao dịch tại huyện Ia H’Drai trực thuộc Ngân hàng Phát triển Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Chi nhánh Huyện Sa Thầy để đáp ứng nhu cầu của nhân dân, doanh nghiệp và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. (Cử tri tỉnh Kon Tum)

Hiện nay trên địa bàn tỉnh Kon Tum có 52 Chi nhánh, Phòng giao dịch của 10 ngân hàng thương mại. Trong đó, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) có 13 Chi nhánh, Phòng giao dịch và 02 điểm giao dịch lưu động bằng xe chuyên dùng; tuy nhiên, còn một số đơn vị hành chính cấp huyện chưa có chi nhánh, phòng giao dịch của Agribank, trong đó có huyện Ia H’Drai.

Để đánh giá và xây dựng kế hoạch, lộ trình sắp xếp lại mạng lưới hoạt động một cách tổng thể, Agribank đã xây dựng và trình Ngân hàng Nhà nước phê duyệt Đề án tái cơ cấu mạng lưới Agribank. Theo đó, Agribank định hướng trình Ngân hàng Nhà nước cho phép thành lập chi nhánh, phòng giao dịch tại địa bàn hành chính chưa có sự hiện diện thương hiệu của Agribank, đảm bảo thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước giao, phù hợp với công tác quản lý rủi ro, quy mô hoạt động và hiệu quả kinh doanh.

Việc phát triển mạng lưới của các ngân hàng thương mại hiện nay phải đảm bảo các chi nhánh, phòng giao dịch được thành lập mới hoạt động an toàn, hiệu quả, gắn liền với quá trình cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng. Thời gian tới, trên cơ sở nhu cầu thành lập mới chi nhánh, phòng giao dịch của Agribank, Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét phê duyệt theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng và Thông tư số 21/2013/TT-NHNN ngày 09/9/2013.