Với tốc độ giải ngân trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) xét thấy thời gian gia hạn tái cấp vốn tối đa đến 31/12/2016 là phù hợp. Các khoản giải ngân sau ngày 31/12/2016 sẽ được giải ngân từ nguồn vốn của ngân hàng thương mại và áp dụng lãi suất theo thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng.
Mới đây, NHNN đã có văn bản trả lời các kiến nghị của Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) về một số ý kiến về Thông tư số 25/2016/TT-NHNN ngày 29/7/2016 hướng dẫn về cho vay hỗ trợ nhà ở có hiệu lực từ ngày 01/8/2016 (Thông tư 25).
Trước đó, HoREA có kiến nghị: Cá nhân, hộ gia đình đã ký hợp đồng vay gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng trước ngày 31/3/2016 và đã được giải ngân dang dở tiếp tục giải ngân đến hết hợp đồng, kể cả trường hợp nhận nhà sau ngày 31/12/2016. HoREA cũng kiến nghị NHNN ban hành quyết định về lãi suất cho vay nhà ở xã hội là 4,8% áp dụng đến hết ngày 31/12/2016 cho các trường hợp mua nhà ở xã hội trong Chương trình tín dụng 30.000 tỷ đồng. Hiệp hội này còn nêu ý kiến: Cần chấp thuận cho giải ngân tái cấp vốn đối với các hợp đồng tín dụng đã ký trước ngày 31/3/2016 đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, dự án nhà ở thương mại đã chuyển đổi công năng sang nhà ở xã hội mà chủ đầu tư dự án đó đang xây dựng dở dang, và đã bán cho khách hàng mà người mua nhà đã ký hợp đồng vay gói 30.000 tỷ đồng trước ngày 31/3/2016. Trước các kiến nghị trên, NHNN đã có ý kiến như sau:
Thời gian gia hạn tái cấp vốn tối đa đến 31/12/2016 là phù hợp
Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), ngày 30/5/2016 NHNN đã có Công văn số 3954/NHNN-TD đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn giải ngân tái cấp vốn Chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết 02/NQ- CP (Chương trình tín dụng 30.000 tỷ đồng) đối với các hợp đồng tín dụng đã ký trước ngày 31/3/2016 của các khách hàng cá nhân, hộ gia đình vay để mua, thuê, thuê mua nhà ở, xây dựng mới, cải tạo sữa chữa lại nhà ở của mình (nhóm khách hàng cá nhân) tối đa đến ngày 31/12/2016. Ngân hàng Nhà nước đề nghị thời hạn đến 31/12/2016 là do khi thực hiện việc gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với hợp đồng tín dụng đã ký của nhóm khách hàng cá nhân cần quy định một thời hạn nhất định để kết thúc việc giải ngân tái cấp vốn vì có thể có trường hợp hợp đồng tín dụng không giải ngân hết số tiền cam kết do khách hàng không còn nhu cầu giải ngân toàn bộ, đã bố trí được một phần từ nguồn khác, hoặc dự án dở dang, kéo dài thủ tục quá lâu...Với tốc độ giải ngân trong thời gian qua, NHNN xét thấy thời gian gia hạn tái cấp vốn tối đa đến 31/12/2016 là phù hợp.
Sau khi xem xét ý kiến của HoREA tại Công văn 37/CV-HoREA ngày 01/6/2016 đề nghị gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với nhóm khách hàng cá nhân đến khi giải ngân hết mà không giới hạn thời gian và ý kiến của NHNN tại Công văn 3954/NHNN-TD, Thủ tướng Chính phủ đã có Công văn số 5344/VPCP-KTTH ngày 30/6/2016 đồng ý với đề nghị của NHNN.
Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn 5344/VPCP-KTTH, NHNN đã phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và các đơn vị liên quan ban hành Thông tư 25 quy định thời hạn giải ngân đối với khách hàng nêu trên từ nguồn tái cấp vốn của NHNN để cho vay hỗ trợ nhà ở được thực hiện tối đa đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2016.
Các khoản giải ngân sau ngày 31/12/2016 sẽ được giải ngân từ nguồn vốn của ngân hàng thương mại và áp dụng lãi suất theo thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng.
Lãi suất áp dụng trong năm 2016 là 5%/năm là hợp lý
Ngày 6/6/2016 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1013/QĐ -TTg quy định lãi suất cho vay nhà ở xã hội là 4,8% áp dụng đối với khách hàng cá nhân, hộ gia đình vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội theo Nghị định 100/2015-NĐ-CP ngày 20/10/2015 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Đối với chương trình tín dụng 30.000 tỷ đồng, NHNN đã quy định lãi suất áp dụng trong năm 2016 là 5%/năm (giảm 1% so với mức lãi suất 6% theo quy định tại Thông tư số 11/2013/TT-NHNN). Đây là mức lãi suất đã được tính toán hợp lý dựa trên tình hình thực tế lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường và phù hợp với nguyên tắc hỗ trợ lãi suất tại Thông tư 11/2013/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước.
Không gia hạn giải ngân tái cấp vốn cho nhóm khách hàng doanh nghiệp
Về kiến nghị Chấp thuận cho giải ngân tái cấp vốn đối với các hợp đồng tín dụng đã ký trước ngày 31/3/2016 đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, dự án nhà ở thương mại đã chuyển đổi công năng sang nhà ở xã hội mà chủ đầu tư dự án đó đang xây dựng dở dang, và đã bán cho khách hàng mà người mua nhà đã ký hợp đồng vay gói 30.000 tỷ đồng trước ngày 31/3/2016
Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết, trên cơ sở tham khảo ý kiến của Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và cân đối hài hòa lợi ích của Nhà nước và người dân, NHNN đã có Công văn số 3954/NHNN-TD đề nghị Thủ tướng Chính phủ không gia hạn giải ngân tái cấp vốn cho nhóm khách hàng doanh nghiệp do: (i) Nhóm khách hàng doanh nghiệp là đơn vị kinh doanh đã được hưởng lợi nhuận định mức, đã được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai...khi xây dựng nhà ở xã hội. Việc gia hạn cho người dân cũng là một hình thức hỗ trợ gián tiếp cho việc bán hàng của doanh nghiệp; (ii)Trong các mục tiêu của chương trình, mục tiêu an sinh xã hội thông qua việc hỗ trợ người dân tiếp cận nguồn vốn giá rẻ để cải thiện điều kiện về chỗ ở là mục tiêu quan trọng, được ưu tiên hơn; (iii) Tiến độ giải ngân của nhóm khách hàng doanh nghiệp diễn ra rất chậm do dự án chậm tiến độ. Việc gia hạn chương trình cho các dự án chậm tiến độ sẽ tạo tiền lệ không tốt, gây tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.
Sau khi xem xét ý kiến của Hiệp hội Bất động sản TP HCM tại Công văn 37/CV-HoREA đề nghị gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với nhóm khách hàng doanh nghiệp và ý kiến của NHNN tại Công văn 3954/NHNN-TD, Thủ tướng Chính phủ đã có Công văn số 5344/VPCP-KTTH đồng ý với đề nghị của NHNN chỉ gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với nhóm khách hàng cá nhân.
Do đó, việc giải ngân tái cấp vốn đối với các khách hàng là hộ gia đình, cá nhân đầu tư cải tạo hoặc xây dựng mới nhà ở xã hội, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội, dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang nhà ở xã hội kết thúc theo đúng quy định tại Thông tư 11/2013/TT-NHNN và Thông tư 32/2014/TT-NHNN.
Về thời gian áp dụng lãi suất cho vay hỗ trợ nhà ở
Căn cứ các quy định tại Thông tư 25/2016/TT-NHNN, Thông tư 32/2014/TT-NHNN và Thông tư 11/2013/TT-NHNN, ngày 10/8/2016 Thống đốc NHNN đã ban hành văn bản hợp nhất số 44/VBHN-NHNN ngày 10/8/2016 quy định về cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ để thuận lợi cho các bên liên quan trong quá trình đối chiếu các văn bản quy phạm pháp luật. Theo dó, khoản 4 Điều 4 Văn bản hợp nhất số 44/VBHN-NHNN quy định thời gian áp dụng mức lãi suất cho vay hỗ trợ nhà ở như sau:
“Tối đa 15 năm đối với khách hàng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội; thuê, mua nhà ở thương mại tính từ thời điểm khách hàng được giải ngân lần đầu tiên, nhưng không vượt quá thời điểm 01 tháng 06 năm 2031;
Tối đa 10 năm đối với khách hàng xây dựng mới, cải tạo sửa chữa lại nhà ở của mình tính từ thời điểm khách hàng được giải ngân lần đầu tiên, nhưng không vượt quá thời điểm 01 tháng 06 năm 2026;
Tối đa 5 năm đối với khách hàng doanh nghiệp, khách hàng hộ gia đình, cá nhân đầu tư cải tạo hoặc xây dựng mới nhà ở xã hội tính từ thời điểm khách hàng được giải ngân lần đầu tiên, nhưng không vượt quá thời điểm 01 tháng 06 năm 2021”.
Phương Linh