Tại phiên họp cuối năm diễn ra trong hai ngày 12-13/12/2017, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) quyết định tăng lãi suất thêm 0,25% lên 1,25-1,5%, đồng thời giữ nguyên kế hoạch tăng lãi suất trong năm 2018-2019 do dự luật của chính quyền Mỹ về cắt giảm thuế sẽ chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Mỹ trong ngắn hạn.
Đây là đợt tăng lãi suất lần thứ năm kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008, và là đợt tăng lãi suất lần thứ ba trong năm nay, phù hợp với kỳ vọng của thị trường.
Tại cuộc họp, các quan chức Fed đã đánh giá cao những kỳ vọng về tăng trưởng kinh tế trong tương lai, khi các nhà hoạch định chính sách ủng hộ ưu tiên hàng đầu về kinh tế, mà Tổng thống Donald Trump cho rằng, mức cắt giảm thuế tới 1,5 nghìn tỷ USD có thể thúc đẩy kinh tế Mỹ với mức tăng trưởng gấp đôi lên 6%, vượt xa sức tưởng tượng của hầu hết các chuyên gia kinh tế.
Tuy nhiên, sau khi đánh giá cụ thể về kế hoạch cắt giảm thuế, hầu hết các quan chức Fed không kỳ vọng về khả năng dự luật mới của Tổng thống Donald Trump về thuế sẽ đẩy GDP tăng tốc và qua đó sẽ có tác động rút ngắn lộ trình tăng lãi suất trong năm 2018. Với nhận định này, Fed chưa thay đổi kế hoạch là sẽ tiến hành ba đợt tăng lãi suất trong năm tới 2018.
Kết quả cập nhật về dự báo kinh tế hàng quý cũng cho thấy, các quan chức Fed còn kỳ vọng sẽ tiến hành ba đợt tăng lãi suất trong năm 2018 - không thay đổi so với dự báo trước đó. Nhận định này trái với cảnh báo do Chủ tịch Fed - Janet Yellen, và một số quan chức Fed đưa ra hồi đầu năm là, việc cắt giảm thuế sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế, dẫn đến lạm phát cao, buộc Fed phải cân nhắc rút ngắn lộ trình tăng lãi suất nhằm duy trì tăng trưởng bền vững và kiềm chế lạm phát.
Kể từ sau cuộc họp tháng 10 (diễn ra trong hai ngày 31/10-01/11/2017) của Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC), thị trường lao động tiếp tục cải thiện và hoạt động kinh tế sôi động. Bất chấp những thiệt hại do các cơn bão Harvey và Irma gây ra, số lượng việc làm mới tăng cao, tỷ lệ thất nghiệp tiếp tục giảm. Trong những quý gần đây, chi tiêu của các hộ gia đình tăng nhẹ, và đầu tư mua sắm tài sản cố định để phát triển kinh doanh tăng cao. So với cùng kỳ năm trước, lạm phát cơ bản và lạm phát lõi (lạm phát không tính giá năng lượng và thực phẩm) trong năm nay có xu hướng giảm xuống dưới mức lạm phát mục tiêu 2%. Trong dài hạn, kỳ vọng lạm phát ít thay đổi, nhưng về cơ bản là cân bằng. Trong tháng 11/2017, chỉ số giá cả hàng tiêu dùng tăng 0,4%, phù hợp với nhận định của các chuyên gia kinh tế. Tuy nhiên, lạm phát lõi chỉ tăng 0,1%, thấp hơn kết quả tăng 0,2% trong tháng trước, và thấp hơn kỳ vọng của thị trường.
Mặc dù các cơn bão đã ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động kinh tế, việc làm, và lạm phát trong những tháng gần đây, nhưng không ảnh hưởng đáng kể đến triển vọng kinh tế. Với kết quả như vậy, FOMC tiếp tục kỳ vọng, với chủ trương thu hẹp dần lập trường chính sách tiền tệ, hoạt động kinh tế sẽ mở rộng và tăng dần, thị trường lao động tiếp tục được củng cố. So với cùng kỳ năm trước, lạm phát tăng thấp trong ngắn hạn nhưng sẽ ổn định quanh ngưỡng mục tiêu 2% trong giai đoạn trung hạn. Rủi ro ngắn hạn đối với tăng trưởng kinh tế về cơ bản vẫn cân bằng, và FOMC sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến lạm phát.
Với thực tế và kỳ vọng về diễn biến lạm phát và thị trường lao động, FOMC quyết định tăng các mức lãi suất chính sách thêm 0,25% lên 1,25-1,5%. Các biện pháp chính sách tiền tệ về cơ bản vẫn thuận lợi, qua đó sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường lao động và đưa lạm phát tăng dần lên ngưỡng 2%.
FOMC kỳ vọng, các điều kiện kinh tế tiếp tục tiến triển lạc quan và đảm bảo cho Fed tiếp tục tăng lãi suất cơ bản, mặc dù mức lãi suất thấp sẽ kéo dài trong thời gian tới. Mặt khác, quyết định tăng lãi suất còn tùy thuộc vào triển vọng kinh tế và dữ liệu kinh tế thực tế.
Các quan chức Fed dự báo, tỷ lệ thất nghiệp trong năm 2018 sẽ giảm xuống mức kỷ lục 3,9% và tỷ lệ này tiếp tục ổn định trong năm 2019, thấp xa so với dự báo cách đây ba tháng là giảm xuống 4,1% trong hai năm 2018-2019; mặt bằng lãi suất tiếp tục ở mức thấp. Tuy nhiên, lạm phát trong năm tới được dự báo tiếp tục ở mức thấp, nên Fed sẽ không vội vã trong việc tăng lãi suất. Trong năm 2018, GDP dự kiến tăng 2,5%, cao hơn dự báo đưa ra cách đây ba tháng. Đà tăng GDP sẽ giảm dần xuống mức tăng 2,1 vào năm 2019, cao hơn dự báo trước đó là chỉ tăng 2,0%. Lãi suất chính sách được dự báo sẽ tăng lên 3,1% vào năm 2020, cao hơn mức lãi suất trung bình 2,8% trong dài hạn. Điều này cho thấy, áp lực lạm phát sẽ tăng dần.
Theo đánh giá và nhận định của các quan chức Fed, dự luật cải tổ toàn diện chính sách thuế sẽ thúc đẩy GDP trong năm 2018, nhưng không gây tác động lâu dài đến nền kinh tế, tăng trưởng tiềm năng sẽ đứng quanh mức 1,8% trong dài hạn, trái với kỳ vọng của Nhà Trắng là kế hoạch cắt giảm thuế sẽ giúp kinh tế Mỹ tăng thêm 3-4%/năm.
Với quyết định giữ nguyên dự báo tăng lãi suất trong năm 2018-2019, Fed đã phát tín hiệu cho thấy, dự luật thuế nếu được Quốc hội thông qua, sẽ chỉ gây tác động khiêm tốn đến nền kinh tế, thậm chí sẽ qua đi nhanh chóng.
Sau quyết định của Fed, thị trường chứng khoán Mỹ tăng cao, nhưng sau đó đóng cửa phiên giao dịch ngày 13/12 với những kết quả khác nhau, lợi tức trái phiếu kho bạc giảm, USD giảm giá so với những đồng tiền chủ chốt khác.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 13/12/2017, chỉ số công nghiệp Dow Jones tăng 80,63 điểm (0,33%) lên 24.585,43 điểm; chỉ số S&P 500 giảm 1,26 điểm (0,05%) xuống 2.662,85 điểm; chỉ số công nghệ Nasdaq Composite tăng 13,48 điểm (0,2%) lên 6.875,8 điểm. Lợi tức trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đứng ở mức 2,3457%, giảm so với tỷ lệ 2,403% trong phiên giao dịch trước đó; lợi tức trái phiếu kho bạc kỳ hạn 30 năm đứng ở mức 2,7285%, giảm so với tỷ lệ 2,781% trong phiên giao dịch trước đó.
Chỉ số đô la giảm 0,72%, đẩy giá vàng giao ngay tăng 1,0% lên 1.255,93 USD/oz. Đáng chú ý, euro tăng 0,71% lên 1,1823 USD; yên Nhật tăng 0,92% lên 112,5 USD; bảng Anh tăng 0,76% lên 1,3416 USD. Tương tự, giá dầu WTI giảm 0,72% xuống 56,73 USD/thùng; dầu thô Brent giảm 1,18% xuống 62,59 USD/thùng.
Hoàng Thế Thỏa (Nguồn: Fed, NY Times, Reuters, Washington Post)