Theo dữ liệu thống kê do Ngân hàng Thanh toán quốc tế (BIS) công bố vào ngày 19/7/2018, hoạt động ngân hàng quốc tế quý I/2018 đạt 30 nghìn tỷ USD, tăng 451 tỷ USD so với quý trước và tăng 2,0% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, tín dụng qua biên giới dành cho các doanh nghiệp phi tài chính ghi nhận mức tăng cao nhất với mức tăng 8% so với cùng kỳ năm trước; tín dụng qua biên giới vào các nước mới nổi (EMEs) tăng 89 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước. Trái với phần lớn các đợt mở rộng tín dụng tại các EMEs trước đây, tỷ trọng cho vay ngắn hạn nhìn chung vẫn ổn định.
Cho vay qua biên giới mở rộng, ngoại trừ khu vực euro
Hoạt động ngân hàng quốc tế bắt đầu tăng nhẹ từ giữa năm 2017 và tiếp tục được duy trì trong quý I/2018. Theo báo cáo của các ngân hàng, dư nợ cho vay qua biên giới tăng 451 tỷ USD trong quý I/2018 lên 30 nghìn tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ năm trước. Trong số này, cho vay bằng yên Nhật chiếm tỷ trọng áp đảo với mức tăng 8% so với cùng kỳ năm trước, tiếp đến là USD (tăng gần 4%). Trái lại, cho vay bằng euro tiếp tục giảm 4% so với cùng kỳ năm trước, mức giảm tương tự như đã xảy ra vào thời điểm này trong năm 2017.
Sự khởi sắc trong hoạt động ngân hàng quốc tế đã tác động đến hầu hết các khu vực. Trong đó, cho vay qua biên giới vào các EMEs tăng 89 tỷ USD, tín dụng vào các trung tâm tài chính quốc tế tăng 144 tỷ USD (chủ yếu tín dụng vào Singapore và Hồng Kông, lần lượt tăng 51 tỷ USD và 42 tỷ USD). Trong nhóm các nước phát triển, tín dụng vào Mỹ tăng 100 tỷ USD, vào Vương quốc Anh tăng 40 tỷ USD. Trái lại, tín dụng vào khu vực euro tiếp tục giảm. Trong đó, Cộng hòa Pháp giảm 35 tỷ USD, Tây Ban Nha giảm 9 tỷ USD, CHLB Đức giảm 7 tỷ USD.
Tín dụng cho các doanh nghiệp phi ngân hàng tăng nhanh
Sau khi tăng chậm cho đến năm 2016, cho vay qua biên giới giành cho các định chế tài chính phi ngân hàng tăng nhanh nhất, bao gồm các quỹ đầu tư, quỹ dự phòng, và những khách hàng vay khác (thường có mối liên hệ với khu vực ngân hàng ngầm). Trong quý I/2018, dư nợ cho vay dưới hình tín dụng này tăng 214 tỷ USD lên 5,8 nghìn tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước.
Tín dụng ngoài khu vực ngân hàng chỉ tập trung tại một vài nước, chủ yếu tại Mỹ (60 tỷ USD), Nhật Bản (41 tỷ USD), Ireland (27 tỷ USD), Luxembourg (25 tỷ USD). Trong khi cho vay bằng USD vẫn chiếm tỷ trọng áp đảo, cho vay bằng euro, bảng Anh và yên Nhật cũng tăng nhẹ.
Đóng góp vào hoạt động ngân hàng quốc tế cũng được ghi nhận qua hoạt động cho vay qua biên giới dành cho khu vực phi tài chính, chủ yếu là các chính phủ. Sau khi giảm thấp trong năm 2017, tín dụng dành cho khu vực này trong quý I/2018 tăng gần 3% so với cùng kỳ năm trước. Trái lại, tín dụng liên ngân hàng qua biên giới hầu như không tăng.
Tín dụng qua biên giới tăng tại tất cả các khu vực trên thế giới
Trong quý I/2018, tín dụng qua biên giới tại các EMEs tiếp tục tăng thêm 89 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, loại hình tín dụng này có xu hướng mở rộng tại tất cả các khu vực trên thế giới: các EMEs châu Á tăng 49 tỷ USD, Mỹ Latinh tăng 15 tỷ USD, châu Phi và Trung Đông tăng 14 tỷ USD, châu Âu tăng 10 tỷ USD.
Trong số này, khoảng 50% tín dụng qua biên giới tại châu Á tập trung vào Trung Quốc. Ngoài ra, Đài Bắc (Trung Quốc) , Malaysia, Hàn Quốc cũng là những điểm đến đáng ghi nhận của tín dụng qua biên giới với kết quả tăng lần lượt 12 tỷ USD, 11 tỷ USD, 8 tỷ USD. Tại Mỹ Latinh, tín dụng qua biên giới tập trung chủ yếu vào Brazil (11 tỷ USD). Tại châu Âu, tập trung chủ yếu vào Ba Lan và CHLB Nga (cùng tăng khoảng 3 tỷ USD).
Mặc dù tăng tại EMEs, nhưng tỷ trọng cho vay ngắn hạn vẫn ổn định
Thống kê hợp nhất của các ngân hàng cho thấy, tín dụng vào các EMEs trong những quý gần đây không đồng hành với xu hướng mở rộng cho vay ngắn hạn. Trong lịch sử, tỷ trọng tín dụng ngắn hạn tăng, khi tín dụng tăng, và ngược lại. Từ đầu năm 2017 đến đầu năm 2018, tỷ trọng tín dụng qua biên giới tại các EMEs kỳ hạn dưới 1 năm vẫn ổn định quanh mức 53%, mặc dù tăng khá cao.
Tuy nhiên, đây là tỷ trọng chung, trong khi cho vay ngắn hạn tăng đáng kể tại một số EMEs. Trong số này, tỷ trọng cho vay ngắn hạn vào Trung Quốc đại lục và vào Đài Bắc (TQ) tăng cao nhất (lần lượt tăng 71% và 79% trong quý I/2018); tiếp đến là Colombia và Thái Lan (tăng từ khoảng 40% vào cuối năm 2016 lên gần 50% vào quý I/2018), CH Séc (tăng từ 33% lên 43%). Nguyên nhân dẫn đến kết quả tăng cao như trên chủ yếu bắt nguồn từ thực tế là, phần lớn tín dụng qua biên giới được thực hiện dưới hình thức cho vay liên ngân hàng (loại hình cho vay thường chỉ có kỳ hạn ngắn) và cho vay tài trợ thương mại qua ngân hàng.
Xuân Thanh
Nguồn: BIS tháng 7/2018