Ngày 19/12/2018, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) quyết định tăng lãi suất chính sách thêm 0,25% lên 2,25-2,5%, đồng thời phát tín hiệu về khả năng sẽ sớm chấm dứt chu kỳ tăng lãi suất do kinh tế trong năm tới sẽ đối mặt với nhiều khó khăn.
Quyết định tăng lãi suất thể hiện quan điểm chính sách của Fed, khi cơ quan này đang theo đuổi kế hoạch rút dần các chính sách hỗ trợ do kinh tế được dự báo sẽ tiếp tục tăng vững, bất chấp những chao đảo trên thị trường trong những tuần lễ gần đây và chỉ trích liên tiếp của Tổng thống Donald Trump về động thái thắt chặt tiền tệ của Fed.
Với chủ trương của Fed là tiếp tục tăng dần các mức lãi suất chính sách và giảm dần danh mục trái phiếu khổng lồ trong bảng cân đối kế toán, thị trường và các nhà đầu tư lo ngại, độngthái của Fed có thể sẽ kìm hãm tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư nhận định, Fed sẽ không tăng lãi suất liên tục trong năm 2019.
Đây là đợt tăng lãi suất thứ tư trong năm nay, và là lần thứ 9 kể từ tháng 12/2015, khi Fed bắt đầu bình thường hóa chính sách tiền tệ, chấm dứt thời kỳ lãi suất siêu thấp được áp dụng sau khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2009.
Phát biểu tại buổi họp báo sau quyết định tăng lãi suất, Chủ tịch Fed - Jerome Powell cho biết, Fed sẽ tiếp tục điều chỉnh giảm bảng cân đối tài sản với mức cắt giảm 50 tỷ USD/tháng và để ngỏ khả năng là phải tăng lãi suất lên mức cần thiết nhằm phanh hãm các động lượng kinh tế, nếu các dữ liệu kinh tế tiếp tục lạc quan. Chủ tịch Powell thừa nhận những khó khăn trong năm tới, khi kinh tế toàn cầu sẽ tăng chậm, điều kiện tài chính khắt khe hơn, kinh tế Mỹ tăng chậm hơn so với năm nay. Trong đó, lạm phát được dự báo sẽ dao động dưới ngưỡng mục tiêu 2,0%, và Fed sẽ theo dõi sát sao diễn biến này.
Dự báo kinh tế của Fed cho thấy, các quan chức Fed có thể sẽ tiến hành hai đợt tăng lãi suất trong năm 2019, trong khi dự báo đưa ra cách đây ba tháng là sẽ tiến hành ba đợt tăng lãi suất. Sau đó, Fed dự định sẽ tiến hành thêm một đợt tăng lãi suất vào năm 2020.
Tuy nhiên, thông báo sau cuộc họp hai ngày của Fed lại đưa ra thông điệp khá rõ ràng về chính sách trong năm tới, đặc biệt là bình luận của Chủ tịch Powell khi cho rằng, kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục tăng vững và sẽ không cần đến các biện pháp hỗ trợ thông qua lãi suất thấp và mở rộng chương trình mua trái phiếu.
Fed cũng đưa ra kỳ vọng về các biện pháp điều chỉnh kỹ thuật là, mục tiêu của đợt tăng lãi suất lần này là nhằm đền bù thiệt hại đối với phần dự trữ quá mức của các ngân hàng thương mại tại Ngân hàng Trung ương, qua đó sẽ nâng cao hiệu quả kiểm soát lãi suất chính sách và duy trì lạm phát theo mục tiêu đề ra.
Động thái tăng lãi suất có thể sẽ khiến Tổng thống Donald tiếp tục nóng giận, và có thể sẽ chỉ trích gay gắt hơn. Trái với quan điểm của hầu hết các quan chức Fed khi cho rằng, quyết định tăng lãi suất được tiến hành là nhằm rút dần các biện pháp hỗ trợ chính sách, do kinh tế tăng nhanh hơn so với dự báo của Fed và kỳ vọng thị trường. Lo ngại ở đây là kinh tế Mỹ trong năm 2019 sẽ tăng chậm lại, do tác động mờ nhạt dần của chương trình chi tiêu công quy mô lớn và gói cắt giảm thuế trị giá 1,5 nghìn tỷ USD, ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động kinh tế. Trong bối cảnh đó, Fed có thể phải tạm ngừng kế hoạch tăng lãi suất.
Theo dự báo trung bình của Fed, lãi suất chính sách trong năm 2020 và 2021 sẽ ở mức 3,1%, chi phí vay vốn sẽ tăng nhẹ so với dự báo trung bình về lãi suất trung tính 2,8%, nhưng chỉ dao động trong khoảng 2,5-3,5%. GDP được dự báo tăng 2,3% trong năm tới và tăng 2,0% trong năm 2020, giảm nhẹ so với kỳ vọng trước đây của Fed. Tỷ lệ thất nghiệp được dự báo sẽ giảm thêm từ mức 3,7% (thấp nhất trong 39 năm qua) hiện nay xuống 3,5% vào năm 2019, sau đó tăng trở lại lên 3,6% vào năm 2020 và 3,8% vào năm 2021. Sau khi chạm ngưỡng mục tiêu 2,0% trong năm nay, lạm phát được dự báo sẽ tăng 1,9% trong năm 2019, thấp hơn dự báo cách đây ba tháng là sẽ tăng 2,0%.
Sau thông báo của Fed về quyết định tăng lãi suất và triển vọng, giá cổ phiếu trên các thị trường chứng khoán Mỹ và lợi suất trái phiếu chính phủ giảm mạnh, xóa sạch kết quả tăng điểm trong buổi sáng. Tại Phố Wall, chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm 351,98 điểm (1,49%) xuống 23.323,66 điểm; chỉ số S&P 500 giảm 39,2 điểm (1,54%) xuống 2.506,96 điểm, mức thấp nhất trong 15 tháng qua; chỉ số công nghệ Nasdaq Composite giảm 147,08 điểm (2,17%) xuống 6.636,83 điểm. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm tiếp tục giảm xuống 2,7673%, mức thấp nhất kể từ tháng 4/2018; lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm giảm xuống 2,6417%. Trái lại, chỉ số USD index tăng lên 96,7 điểm; giá dầu WTI tăng 0,96 USD (2,1%) lên 47,20 USD/thùng; dầu thô Brent tăng 0,98 USD (1,7%) lên 57,42 USD/thùng; giá vàng giảm xuống 1.256,4 USD/oz. Thị trường chứng khoán bên ngoài nước Mỹ diễn biến trái chiều, tăng nhẹ tại các thị trường chứng khoán châu Âu, giảm sâu tại nhiều nước châu Á.
HTT (Nguồn: Fed, WS. Journal)