Ngày 16/12/2015, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định nâng lãi suất cơ bản từ mức 0-0,25% lên 0,25-0,5%, kết thúc thời kỳ lãi suất thấp nhất trong lịch sử khi cơ quan này tung ra các gói kích thích định lượng và giảm lãi suất ngắn hạn xuống mức gần bằng 0%, được áp dụng từ tháng 12/2008 nhằm vực dậy nền kinh tế trước sự tàn phá của khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Quyết định tăng lãi suất được đưa ra sau khi các quan chức Fed thừa nhận những tiến triển tích cực trên thị trường lao động, thu nhập cải thiện, lạm phát có thể tăng lên ngưỡng mục tiêu 2% trong giai đoạn trung hạn, khó khăn kinh tế được đẩy lùi, không cần tiếp tục cho vay với mức lãi suất thấp quá mức như hiện nay.
Tuy nhiên, các quan chức Fed nhấn mạnh, triển vọng của nền kinh tế chỉ đảm bảo cho lãi suất tăng lên dần và đều đặn trong vài năm tới tùy thuộc vào tình hình cụ thể trong nền kinh tế. Trong khi đó, lãi suất cho vay cầm cố và nhiều khoản vay khác, lãi suất tiết kiệm và những loại hình đầu tư khác dường như vẫn ở mức thấp trong những năm tới.
Quyết định tăng lãi suất đánh dấu sự phục hồi của nền kinh tế sau đợt suy thoái 2007-2009. Vào mùa thu năm 2014, Fed cũng đã quyết định chấm dứt các chương trình nới lỏng định lượng với tổng giá trị khoảng 4.000 tỷ USD thông qua nghiệp vụ mua trái phiếu.
Tăng lãi suất là động thái mạnh mẽ nhất của Fed và là quyết định rủi ro nhất kể từ khi bà Janet Yellen lên làm Chủ tịch Fed vào năm 2014. Về lý do trì hoãn tăng lãi suất, Fed đưa ra bằng chứng cho rằng, tất cả các nước phát triển khác đã tăng lãi suất sau cuộc khủng hoảng tài chính, nhưng đều phải giảm lãi suất trở lại do nền kinh tế không đủ sức chịu đựng được mức lãi suất cao hơn. Chủ tịch Janet Yellen cho rằng, quyết định “nhích nhẹ” lãi suất là nhằm mục tiêu duy trì hoạt động kinh tế và ngăn chặn nguy cơ lạm phát tăng nóng khi tỷ lệ thất nghiệp đã về gần mức bình thường là 5%.
Các quan chức của Fed dự báo, lãi suất sẽ tăng lên khoảng 1,4% vào cuối năm 2016 và lên 2,4% vào cuối năm 2017. Cuối năm 2018, lãi suất liên bang được dự báo sẽ vẫn thấp hơn mức trung bình dài hạn là 3,5%.
Bên cạnh vấn đề lãi suất, Fed vẫn giữ nguyên dự báo tăng trưởng kinh tế của Mỹ ở mức 2,1%, nhưng nâng nhẹ dự báo GDP năm 2016 lên 2,4%. Các quan chức của Fed cũng dự báo, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ sẽ giảm xuống 4,7% vào cuối năm 2016, thấp hơn so với dự báo trước đó và giảm mạnh so với tỷ lệ 10% vào năm 2009. Tuy nhiên, các quan chức Fed cũng hạ dự báo lạm phát năm 2016 xuống 1,6%.
Quyết định tăng lãi suất đã đáp ứng kỳ vọng của thị trường và các nhà đầu tư sau nhiều lần bị Fed trì hoãn, góp phần củng cố và duy trì niềm tin của các nhà đầu tư vào chính sách của Fed. Sau quyết định của Fed, thị trường chứng khoán Mỹ đồng loạt tăng điểm, phát tín hiệu tin tưởng rằng, kinh tế Mỹ đã bước sang thời kỳ tăng trưởng ổn định. Kết thúc phiên giao dịch ngày 16/12, chỉ số công nghiệp Dow Jones tăng 224,18 điểm lên 17.749,09 điểm; chỉ số S&P 500 tăng 29,66 điểm lên 2.073,07 điểm; chỉ số công nghệ Nasdaq Composite tăng 75,78 điểm lên 5.071,13 điểm; lãi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm tăng lên 1.021%, mức cao nhất trong 5 năm qua.
Chốt phiên giao dịch ngày 16/12, chỉ số Dollas Wall Street Journal (theo dõi USD với 16 đồng tiền chủ chốt trên thế giới) tăng 0,2% lên 90,10 điểm. Trong đó, USD tăng 0,2% so với yên Nhật lên 122,43 JPY/USD, mức cao nhất kể từ ngày 08/12/2015; đồng tiền chung euro giảm 0,3% so với USD xuống 1,0875 USD/EUR, mức thấp nhất trong tuần qua; Đô la Australia giảm 0,5% xuống 0,7195 AUD/USD; Đô la Canada giảm xuống 1,3804 CAD/USD, mức thấp nhất trong hơn 11 năm qua, v.v.
Trên sàn giao dịch hàng hóa Comex, giá vàng giao tháng 02/2016 giảm xuống mức giá dưới 1.070 USD/ounce, từ mức giá 1.076,80 USD/ounce trước khi kết thúc phiên họp của Fed. Tương tự, giá dầu WTI giao tháng 01/2016 giảm 1,83 USD xuống 35,52 USD/thùng; dầu thô Brent giao tháng 01/2016 giảm 1,26 USD xuống 37,19 USD/thùng.
HTT - Nguồn: Bloomberg, Fed, NY Times, Reuters.