Trước hết, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Cầm, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang đối với hoạt động ngân hàng. Về ý kiến của Đại biểu Quốc hội nêu tại phiếu chất vấn số 110/PCVK6-GS, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước xin báo cáo Đại biểu cụ thể như sau:
1. Tình hình triển khai Đề án 06 trong ngành Ngân hàng
Thời gian qua, NHNN là một trong số các Bộ, ngành đã được Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao và biểu dương về tinh thần tích cực vào cuộc, quyết liệt trong triển khai thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ việc chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06).
Sau khi Đề án 06 được Chính phủ ban hành, NHNN đã kịp thời ban hành, phối hợp với Bộ Công an ban hành các kế hoạch triển khai Đề án 06 trong ngành Ngân hàng1; Đồng thời, ban hành Chỉ thị số 03/CT-NHNN ngày 27/10/2023 chỉ đạo các đơn vị trong ngành Ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh triển khai Đề án 06. Đến nay, kết quả đạt được trên 5 nhóm nhiệm vụ được giao cụ thể như sau:
1.1. Về xây dựng, hoàn thiện thể chế phục vụ chuyển đổi số ngành Ngân hàng
- Tích cực phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, hoàn thiện bộ hồ sơ Nghị định thay thế Nghị định số 101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 về thanh toán không dùng tiền mặt trình Chính phủ, đồng thời dự thảo các Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định khi Chính phủ ký ban hành.
- Rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật để cắt giảm thành phần hồ sơ, giấy tờ, thông tin phải khai báo khi cung cấp dịch vụ, trong đó:
+ Hoàn thành việc rà soát, ban hành Thông tư số 05/2023/TT-NHNN ngày 22/6/2023 sửa đổi bổ sung Thông tư số 30/2015/TT-NHNN ngày 25/12/2015 quy định việc cấp giấy phép, tổ chức và hoạt động của TCTD phi ngân hàng; Ban hành Thông tư số 13/2023/TT-NHNN ngày 31/10/2023 (có hiệu lực thi hành từ ngày 14/12/2023) sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư: (i) Thông tư số 40/2011/TT-NHNN ngày 15/12/2011 quy định việc cấp giấy phép, tổ chức và hoạt động của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, văn phòng đại diện của tổ chức tín dụng nước ngoài, tổ chức nước ngoài khác có hoạt động ngân hàng tại Việt Nam; (ii) Thông tư số 50/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục chấp thuận một số nội dung thay đổi của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
+ Khẩn trương hoàn thiện việc rà soát sửa đổi 01 Nghị định và 05 Thông tư khác có liên quan.
1.2. Về triển khai kết nối, khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (CSDLQGvDC), hệ thống định danh và xác thực điện tử phục vụ dịch vụ công và các nghiệp vụ của NHNN:
(i) Hoàn thành kết nối, khai thác CSDLQGvDC chính thức từ tháng 12/2022. Đến nay đã xử lý 319 hồ sơ dịch vụ công cần khai thác thông tin từ CSDLQGvDC.
(ii) Nâng cấp hệ thống dịch vụ công, hệ thống một cửa điện tử đáp ứng yêu cầu số hóa, theo đó, thực hiện kết nối 27 dịch vụ hành chính công trực tuyến toàn trình lên cổng Dịch vụ công Quốc gia và đã phê duyệt danh mục 26 thủ tục hành chính đủ điều kiện để nâng cấp lên dịch vụ công trực tuyến toàn trình. NHNN đang trong quá trình triển khai Cổng Dịch vụ công và hệ thống Một cửa điện tử mới đáp ứng các quy định của Chính phủ.
(iii) Làm sạch dữ liệu của hệ thống thông tin tín dụng và kết nối hệ thống thông tin tín dụng với CSDLQGvDC: Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) và Cục cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) đã phối hợp làm sạch dữ liệu của 42/54 triệu hồ sơ khách hàng. CIC cũng đã hoàn thành xây dựng hệ thống thông tin kết nối, khai thác CSDLQGvDC, hiện đang thực hiện các thủ tục đề nghị Bộ Công an kiểm tra an toàn, bảo mật hệ thống để được kết nối CSDLQGvDC.
(iv) Tiếp tục triển khai hệ thống ứng dụng khai thác CSDLQGvDC phục vụ nghiệp vụ phòng chống rửa tiền, dự kiến hoàn thành trong năm 2023.
1.3. Về triển khai kết nối, khai thác CSDLQGvDC phục vụ phát triển kinh tế xã hội:
- Đã có 53 TCTD đang phối hợp với các doanh nghiệp được Bộ Công an cấp phép cung cấp giải pháp xác thực người dùng bằng thẻ CCCD gắn chip để nghiên cứu, triển khai giải pháp xác thực khách hàng tại quầy giao dịch, trong đó có 03 TCTD đã triển khai thực tế là PVcombank, OCB, Sacombank;
- 48 TCTD đã liên hệ với C06 để trao đổi về phương án làm sạch dữ liệu; 10 TCTD báo cáo đang xây dựng giải pháp kỹ thuật, quy trình nghiệp vụ ứng dụng VNeID, 01 tổ chức TGTT (Công ty EPAY) đã hợp tác với C06 triển khai ứng dụng VNeID; 22 TCTD đang phối hợp C06 để triển khai nội dung đào tạo, phổ biến kiến thức nhận biết được CCCD thật/giả, thiết bị chuyên dụng; 12 TCTD đang phối hợp với C06 tìm hiểu giải pháp chấm điểm tín dụng.
1.4. Về thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt để thực hiện chi trả cho đối tượng được hưởng trợ cấp từ ngân sách Nhà nước:
Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, thời gian qua, NHNN tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, UBND các tỉnh, thành phố,… để triển khai hiệu quả các giải pháp đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) trong lĩnh vực an sinh xã hội nêu tại Chỉ thị 21/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh đó, triển khai nhiệm vụ về an sinh xã hội tại Kế hoạch 01/KHPH-BCA-NHNNVN, hiện nay Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) đã phối hợp với BIDV, Vietinbank, Vietcombank, Nam Á Bank để triển khai liên kết tài khoản ngân hàng, phục vụ chi trả an sinh xã hội. Theo thông tin từ Bộ LĐTBXH, đến nay, 63/63 UBND tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương đã ban hành văn bản triển khai, chỉ đạo, giao chỉ tiêu cụ thể cho các sở, ban, ngành, các tổ chức cung ứng dịch vụ công trên địa bàn đẩy mạnh thanh toán dịch vụ công và chi trả an sinh xã hội bằng phương thức TTKDTM.
1.5. Về thực hiện công tác truyền thông đối với việc triển khai và lợi ích của Đề án 06 trong ngành Ngân hàng:
NHNN đã phối hợp các báo ngoài Ngành, đơn vị truyền thông tuyên truyền về việc ứng dụng dữ liệu dân cư vào những dịch vụ, tiện ích của ngành Ngân hàng cung cấp cho khách hàng, cụ thể:
- Phối hợp với VTV xây dựng nội dung các số của chương trình giáo dục tài chính “Tay hòm chìa khóa” phát sóng trên VTV1 tối thứ Sáu hàng tuần, trong đó có chương trình “Trải nghiệm rút tiền bằng căn cước công dân gắn chíp”.
- Phối hợp với TTXVN, Báo lao động, Thanh niên, Cafef, Infographics đăng tải các tin bài có liên quan như: Lần đầu tiên khách hàng có thể rút tiền từ ATM bằng thẻ CCCD; Rút tiền bằng CCCD gắn chip có phát sinh thêm chi phí mới hay không; Quy trình rút tiền bằng CCCD gắn chip tại các máy ATM, …
2. Việc khai thác CSDLQGvDC, CCCD gắn chíp, hệ thống định danh và xác thực điện tử sẽ mang lại cho ngành Ngân hàng và xã hội những lợi ích lớn sau:
- Đề án 06 thúc đẩy các đơn vị trong ngành Ngân hàng ứng dụng triển khai cung cấp các dịch vụ ngân hàng số trên môi trường mạng do có nguồn dữ liệu gốc để xác thực khách hàng, ngăn ngừa tội phạm gian lận hồ sơ giấy tờ, mở tài khoản mạo danh hoặc lừa đảo khách hàng chiếm quyền truy cập các dịch vụ ngân hàng số. Ngoài ra còn giúp các đơn vị trong ngành Ngân hàng làm sạch CSDL khách hàng hiện có, loại bỏ các tài khoản “rác” thường được tội phạm lợi dụng để chuyển tiền bất hợp pháp.
- Nguồn dữ liệu từ CSDLQGvDC (đặc biệt trong thời gian tới khi CSDLQGvDC được làm giàu thông tin từ các CSDL của các bộ, ngành) sẽ là nguồn thông tin tốt để các tổ chức tín dụng xác minh nhân thân khách hàng và tra cứu các thông tin để đánh giá khả năng trả nợ (như thông tin về đóng thuế thu nhập, bảo hiểm xã hội,…) từ đó có thể đẩy nhanh thủ tục cho vay, góp phần giảm tín dụng đen.
3. Việc triển khai Đề án 06 hiện còn có khó khăn, đó là các TCTD cần có thời gian và bố trí nguồn lực để triển khai các giải pháp công nghệ thông tin nhằm kết nối, khai thác, sử dụng các dịch vụ định danh và xác thực điện tử và các sản phẩm, dịch vụ ứng dụng dữ liệu dân cư do Bộ Công an cung cấp.
Trong thời gian tới, NHNN tiếp tục chỉ đạo quyết liệt các đơn vị trong ngành Ngân hàng để tăng cường triển khai hiệu quả các nhiệm vụ tại Đề án 06.
Trên đây là ý kiến trả lời của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về nội dung chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Cầm. Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam kính mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ hơn nữa của Đại biểu đối với hoạt động của ngành Ngân hàng.
Trân trọng cảm ơn Đại biểu./.