Ngày 27/10/2025 đánh dấu bước ngoặt trong hệ thống tài chính Nhật Bản khi đồng Stablecoin đầu tiên trên thế giới neo theo đồng Yên chính thức được phát hành. Trong bối cảnh tiền mặt và thẻ tín dụng vẫn chiếm ưu thế, sự kiện này không chỉ mở ra hướng đi mới cho đổi mới tài chính mà còn thể hiện nỗ lực của Nhật Bản trong việc thích ứng với làn sóng số hóa thanh toán toàn cầu.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Bước khởi đầu nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn
Công ty khởi nghiệp JPYC của Nhật Bản cho biết sẽ bắt đầu phát hành Stablecoin có thể quy đổi hoàn toàn sang đồng Yên, được bảo chứng bằng tiền gửi trong nước và trái phiếu chính phủ Nhật Bản (JGB). Đây là đồng Stablecoin đầu tiên trên thế giới neo theo đồng Yên - một đồng tiền vốn được coi là biểu tượng của sự ổn định trong hệ thống tài chính toàn cầu.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh nhiều nền kinh tế lớn xem công nghệ Blockchain là công cụ tiềm năng giúp cải thiện hiệu quả của hệ thống thanh toán, vì vậy, việc Nhật Bản tham gia vào xu hướng này cho thấy sự cởi mở hơn của nước này đối với đổi mới tài chính, dù trong xã hội vẫn còn nặng tính truyền thống.
JPYC cho biết ở giai đoạn đầu sẽ không thu phí giao dịch, tập trung mở rộng phạm vi sử dụng và tạo nguồn thu từ lãi suất trái phiếu chính phủ nắm giữ. Mô hình này nhằm duy trì tính ổn định cho Stablecoin và khuyến khích người dùng trải nghiệm trong môi trường an toàn.
Stablecoin: Từ đồng USD thống trị đến bước tiến mới của châu Á
Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), các Stablecoin neo theo đồng USD hiện chiếm hơn 99% nguồn cung toàn cầu, cho thấy sự thống trị gần như tuyệt đối của đồng tiền này trong thị trường tài sản số. Tuy nhiên, một số quốc gia châu Á, trong đó có Nhật Bản và Hàn Quốc, đang từng bước xây dựng khung pháp lý để phát hành Stablecoin nội tệ, nhằm tạo sự cân bằng trong hệ sinh thái tài chính kỹ thuật số.
Năm 2023, Nhật Bản đã ban hành quy định cho phép phát hành Stablecoin, đánh dấu bước đi quan trọng trong việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho lĩnh vực này. Hàn Quốc cũng đã cam kết cho phép doanh nghiệp phát triển Stablecoin neo theo đồng Won.
Đáng chú ý, theo tờ Nikkei, ba ngân hàng lớn của Nhật Bản sẽ cùng phát hành Stablecoin, một bước đi có thể giúp tài sản kỹ thuật số này tiến gần hơn tới dòng thanh toán chủ đạo trong xã hội từng ưa chuộng tiền mặt.
Xã hội Nhật Bản: Từ tiền mặt đến thanh toán số
Nhật Bản từ lâu được biết đến là quốc gia có truyền thống sử dụng tiền mặt mạnh mẽ, phản ánh niềm tin sâu sắc của người dân vào hệ thống ngân hàng và giá trị của đồng Yên. Tuy nhiên, trong hơn một thập kỷ qua, tỷ lệ thanh toán phi tiền mặt tại Nhật đã tăng đáng kể (từ 13,2% năm 2010 lên 42,8% năm 2024 theo số liệu của Chính phủ).
Sự ra đời của đồng Stablecoin JPYC được kỳ vọng sẽ thúc đẩy xu hướng thanh toán số, khi người dân có thể thực hiện giao dịch kỹ thuật số mà vẫn đảm bảo tính ổn định như tiền pháp định. Đây có thể là yếu tố giúp Nhật Bản từng bước dịch chuyển sang nền kinh tế không tiền mặt, đồng thời giữ vững niềm tin vào giá trị của đồng nội tệ.
Thận trọng trong điều tiết và định hình tương lai thanh toán toàn cầu
Dù Stablecoin được coi là bước tiến trong đổi mới tài chính, các nhà hoạch định chính sách vẫn thể hiện sự thận trọng cần thiết. Một số ý kiến lo ngại rằng việc sử dụng rộng rãi Stablecoin có thể tạo ra dòng tiền ngoài khu vực ngân hàng được giám sát, từ đó ảnh hưởng đến vai trò trung gian của hệ thống ngân hàng thương mại trong thanh toán toàn cầu.
Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản Ryozo Himino nhấn mạnh: “Stablecoin có thể trở thành một nhân tố quan trọng trong hệ thống thanh toán quốc tế, phần nào thay thế vai trò của tiền gửi ngân hàng. Vì vậy, các nhà quản lý toàn cầu cần sớm thích ứng với thực tế mới của hệ thống tài chính”.
Phát biểu này phản ánh mối quan tâm ngày càng tăng của giới điều hành về việc làm sao để vừa khuyến khích đổi mới, vừa duy trì ổn định tài chính, trong bối cảnh ranh giới giữa ngân hàng truyền thống và công nghệ tài chính ngày càng mờ nhạt.
Sự ra đời của đồng Stablecoin neo theo Yên không chỉ là một thử nghiệm công nghệ, mà còn là bước đi chiến lược trong quá trình số hóa hệ thống tài chính của Nhật Bản. Trong một xã hội từng gắn bó sâu sắc với tiền mặt, sự kiện này thể hiện quyết tâm của đất nước mặt trời mọc trong việc tiến về tương lai thanh toán số nhưng vẫn đặt trọng tâm vào tính ổn định, minh bạch và niềm tin vào đồng nội tệ.
Ở tầm nhìn rộng hơn, đây có thể là bước khởi đầu cho một mô hình tài chính mới, nơi công nghệ không thay thế mà bổ trợ cho giá trị cốt lõi của hệ thống ngân hàng. Nhật Bản - với cách tiếp cận “chậm mà chắc” - đang cho thấy con đường riêng để dung hòa giữa đổi mới và an toàn, giữa tiềm năng của công nghệ số và bản sắc thận trọng của nền tài chính truyền thống.
Tài liệu tham khảo
1. Leika Kihara (2025). World's first yen-pegged stablecoin debuts in Japan. Reuters. https://www.reuters.com/sustainability/boards-policy-regulation/worlds-first-yen-pegged-stablecoin-debuts-japan-2025-10-27/
2. Bank of Japan. (2025). Prophets, armed and unarmed: The roles of power and knowledge in international prudential standards [Speech by Deputy Governor Himino Ryozo at the 2025 GZERO Summit Japan]. https://www.boj.or.jp/en/about/press/koen_2025/ko251021a.htm
3. Reuters (2025). Japan's top banks to jointly issue stablecoin, Nikkei says. https://www.reuters.com/business/finance/japans-top-banks-jointly-issue-stablecoin-nikkei-says-2025-10-17/
Minh Trần