Sau khi giảm xuống mức giá thấp nhất vào ngày 08/9/2017, USD bắt đầu có dấu hiệu tăng trở lại cùng với kết quả tăng trưởng đầy ấn tượng trên thị trường chứng khoán Phố Wall, dẫn đến kỳ vọng là sẽ chấm dứt thời kỳ USD mất giá kéo dài trong 32 tháng qua.
Theo ghi nhận trên thị trường, chỉ số USD giảm 0,2% xuống còn 91,31 vào cuối phiên giao dịch hôm thứ 6 (ngày 08/9) sau khi chạm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 01/2015 là 90,99. Tính chung trong cả năm, đồng bạc xanh giảm giá khoảng 11,0%. Đáng chú ý, USD giảm 17% so với đồng peso của Mêhicô, giảm lần lượt 12% và 7% so với Euro và bảng Anh. Tình trạng trượt giá quá sâu và kéo dài của USD đã dẫn đến một số nhận định bi quan về số phận của đồng tiền này trong tương lai, làm dấy lên nghi ngờ về hiệu quả của những động thái chính sách tiền tệ tại Mỹ.
Từ giác độ thị trường, triển vọng không mấy lạc quan về tính khả thi của các kế hoạch mở rộng tài khóa và chương trình đầu tư hạ tầng tại Mỹ đã khiến các nhà đầu tư nản lòng, đẩy USD vào vòng xoáy giảm giá. Đáng chú ý, các cam kết hỗ trợ của Tổng thống Donald Trump khi kêu gọi các doanh nghiệp Mỹ đang hoạt động ở nước ngoài rút về nước phai nhạt dần cũng đã tiếp sức cho đà suy giảm của USD.
Đối với các cơ quan quản lý, nhất là Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), USD mất giá là thông tin không mấy tốt lành về động thái tăng lãi suất và hiệu lực của các biện pháp chính sách, trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ bước vào giai đoạn điều chỉnh và cần thiết phải tái cơ cấu kinh tế một cách toàn diện, qua đó mới có thể củng cố hình ảnh của nước Mỹ và vị thế USD trên thế giới. Tuy nhiên, dấu hiệu phục hồi của USD trong những ngày qua đã phần nào giảm nhẹ những lo lắng của các quan chức Fed. Trên thực tế, mức giảm giá tới 11% trong năm nay đang đáp ứng kỳ vọng của Fed, nếu giảm quá sâu mới là điều đáng lo ngại.
Thực tế cho thấy, USD giá tăng mạnh trong năm 2014 và 2015 là do thị trường kỳ vọng Fed tăng lãi suất, trong khi Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) và một số nhân hàng trung ương khác lại giảm lãi suất. USD tăng giá quá mạnh đã kìm hãm xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của Mỹ, đẩy một số ngành kinh tế rơi vào tình cảnh suy thoái trong ngắn hạn. Vì thế, USD giảm giá đã có tác dụng đưa hàng hóa của Mỹ về mức giá hợp lý hơn, và xuất khẩu của Mỹ có triển vọng tăng trở lại.
Đáng chú ý, kết quả đạt được giữa Tổng thống Donald Trump và đảng Dân chủ trong Ban Lãnh đạo Quốc hội Mỹ về thỏa thuận nâng trần nợ công và tiếp tục cung cấp tài chính cho chính phủ cho đến giữa tháng 12/2017 đã trở thành thông tin tốt lành cho nền kinh tế Mỹ. Thỏa thuận này đạt được trong bối cảnh cơn bão Harvey và Irma đang tàn phá nước Mỹ, buộc chính phủ phải đẩy mạnh chi tiêu để khắc phục hậu quả sau bão và tăng cường đầu tư trong những năm tới đây để phục hồi các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Những sự kiện này đã tạo kỳ vọng của thị trường về khả năng mở rộng đầu tư tại Mỹ trong thời gian tới, tạo cú hích cho thị trường chứng khoán tăng điểm.
Chưa dừng lại ở đó, Tổng thống Donald Trump mới đây đã thống nhất ý kiến với lãnh đạo đảng Dân chủ là tăng cường mức đóng góp về thuế từ tầng lớp giàu có tại Mỹ, trong khi trước đây ông muốn giảm thuế và mức đóng góp của tầng lớp này.
Mối quan tâm về các vấn đề kinh tế được hâm nóng trở lại bắt nguồn từ thực tế, khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2018 sắp đến gần, và Tổng thống Trump phải xử lý những khó khăn kinh tế trong nước. Trong đó, thị trường và các nhà đầu tư Mỹ kỳ vọng, chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ đạt được thỏa thuận cắt giảm thuế doanh nghiệp vào cuối năm nay. Nếu thuế doanh nghiệp giảm từ tỷ lệ 35% hiện nay xuống 15% như đề xuất của Tổng thống Donald Trump, tất cả các doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi, nhất là khu vực doanh nghiệp nhỏ.
Hai cơn bão vừa qua đã thúc đẩy chi tiêu, góp phần hỗ trợ tăng lạm phát trong tháng 8/2017. Trong đó, giá xăng dầu và giá thuê nhà tăng cao, phát tín hiệu về khả năng lạm phát sẽ tăng vững trong thời gian tới, làm cơ sở để Fed cân nhắc tăng lãi suất vào tháng 12 tới đây.
Theo dữ liệu thống kê do Bộ Lao động Mỹ công bố vào ngày 14/9/2017, chỉ số giá cả hàng tiêu dùng (CPI) trong tháng 8/2017 tăng 0,4% so với tháng trước, tăng 1,9% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng cao nhất trong những năm gần đây. Trong tháng 7/2017, CPI tăng 0,1% so với tháng trước và tăng 1,7% so với cùng kỳ năm trước.
Theo đánh giá của Bộ Lao động, bão Harvey chỉ có tác động nhẹ đến lạm phát. Mặc dù không thay đổi trong tháng trước, nhưng giá xăng dầu trong tháng 8/2017 đã tăng 6,3%, mức cao nhất kể từ đầu năm nay. Trong tháng 9/2017, giá xăng dầu dự báo tiếp tục tăng do một số cơ sở lọc dầu ven biển phải đóng cửa tạm thời sau bão. Sau khi tăng 0,2% trong tháng 7/2017, giá thuê nhà tăng 0,3% trong tháng 8/2017. Cùng với giá xăng dầu và giá thuê nhà, lạm phát trong tháng 8 cũng tăng do chi phí tăng trong một số ngành và lĩnh vực như y tế, thực phẩm, đồ gia dụng, xe hơi.
Tuy nhiên, Fed lại ưu tiên lạm phát lõi (lạm phát không tính đến giá năng lượng và thực phẩm), được tính toán theo chỉ số chi tiêu dùng cá nhân (PCE). Từ giữa năm 2012, lạm phát lõi tăng quá thấp so với mục tiêu 2,0% do Fed đề ra. Vì thế, Fed có thể sẽ hoãn đợt tăng lãi suất lần thứ ba trong năm nay cho đến cuộc họp cuối năm, do lạm phát vẫn ở mức thấp, bất chấp những dữ liệu lạc quan trên thị trường lao động. Theo báo cáo của Bộ Lao động, số lao động xin trợ cấp thất nghiệp giảm 14.000 người xuống 284.000 người vào tuần cuối tháng 9/2017
Lạm phát tăng cao đã củng cố kỳ vọng của các chuyên gia là, tại kỳ họp vào ngày 19-20/9 tới đây, Fed sẽ công bố hoạch cắt giảm danh mục trái phiếu cầm cố và trái phiếu kho bạc từ tổng giá trị 4,5 nghìn tỷ USD hiện nay xuống 4,2 nghìn tỷ USD.
Hoàng Thế Thỏa (Nguồn: Bộ Lao động Mỹ, Reuters)