Đảm bảo hoạt động thanh toán thông suốt, an toàn

Đảm bảo hoạt động thanh toán thông suốt, an toàn

Khuê Nguyễn

Tác động của dịch Covid-19 đã khiến thay đổi thói quen mua sắm của người dân, chuyển dần sang các kênh online. Theo thông tin từ NAPAS, thống kê số lượng và giá trị giao dịch nội địa của thẻ quốc tế chuyển mạch qua hệ thống NAPAS trong năm 2021 đạt hơn 138 triệu giao dịch và 411,8 nghìn tỷ đồng. Đặc biệt tỷ trọng các giao dịch rút tiền mặt xử lý qua hệ thống NAPAS trong năm 2021 giảm xuống chỉ còn 12% về số lượng và 2% về giá trị. Trong khi giao dịch thanh toán thẻ trực tuyến và tại các điểm bán hàng xử lý qua NAPAS trong năm 2021 tăng đến 50% về số lượng và giá trị giao dịch so với năm 2020. Điều đó cho thấy, người dân đã dần có thói quen và ưa chuộng hình thức sử dụng thẻ thanh toán hơn.

Thời điểm cận Tết Nguyên đán, nhu cầu về mua sắm và thanh toán sẽ tăng cao. Bởi vậy một trong những nội dung được Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đề cập tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành Ngân hàng 2022 là tập trung đáp ứng tốt nhu cầu tiền mặt, thanh toán, tín dụng của người dân, doanh nghiệp trong dịp Tết, đảm bảo mọi hoạt động ngân hàng diễn ra an toàn, thông suốt, phục vụ nhân dân đón Tết.

Ngay những ngày đầu năm 2022, NHNN cũng có văn bản đề nghị các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán và các đơn vị thuộc NHNN thực hiện tốt công tác thanh toán dịp Tết Nguyên đán 2022. Tại văn bản này, NHNN yêu cầu các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch cụ thể về hoạt động ATM dịp Tết Nguyên đán năm 2022; có biện pháp phù hợp đối với ATM tại các địa bàn dự báo có khả năng xảy ra hiện tượng quá tải do nhu cầu giao dịch của khách hàng tăng đột biến như khu công nghiệp, khu chế xuất.

Đồng thời phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan (như tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán...) xử lý kịp thời các yêu cầu tra soát, khiếu nại của khách hàng theo quy định.

Cơ quan quản lý cũng yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đảm bảo hoạt động cung ứng dịch vụ ổn định, an toàn và liên tục. NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố chủ động theo dõi, nắm bắt tình hình dư luận; chỉ đạo, kiểm tra, giám sát các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trên địa bàn nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán. Xử lý nghiêm các vi phạm trong việc đảm bảo chất lượng dịch vụ, an ninh, an toàn hoạt động ATM trên địa bàn theo quy định…

NHNN cũng yêu cầu NAPAS duy trì, vận hành hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử liên tục, ổn định, xuyên suốt trong mọi điều kiện.

Tuy nhiên khi nhu cầu thanh toán tăng cao cũng là dịp mà các đối tượng tội phạm có cơ hội lợi dụng lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong tài khoản của khách hàng. Thấu hiểu điều đó nên NHNN cũng thường xuyên nhắc nhở các TCTD phải nâng cao tính an toàn, bảo mật trong giao dịch thanh toán. Thực tế, về phía các NHTM cũng rất chủ động ngay từ cuối năm 2021 đã có những khuyến cáo gửi tới khách hàng để nâng cao cảnh giác và cẩn trọng trong thực hiện các giao dịch trên các nền tảng trực tuyến.

Bên cạnh đó, một trong những giải pháp các đơn vị đang tiến hành nhằm giảm thiểu tình trạng gian lận, đánh cắp dữ liệu cá nhân là đẩy mạnh chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip.

Trong năm 2021 NAPAS đã cấp chứng thực cho 8 ngân hàng mới, nâng tổng số đơn vị đã hoàn tất chuyển đổi lên 48/51 ngân hàng. NAPAS cũng đã phối hợp với 29 ngân hàng, tổ chức thành viên cấp chứng thực cho 48 dòng thẻ, 21 dòng ATM và 19 POS. Số liệu thống kê từ các ngân hàng cho thấy, đến hết năm 2021, tổng số thẻ chip nội địa và thiết bị ATM, POS chuyển đổi đạt các tỷ lệ tương ứng 32%, 89% và 96%.

Tỷ trọng giao dịch thẻ chip VCCS (Bộ tiêu chuẩn thẻ chip nội địa của NAPAS) qua hệ thống NAPAS đã tăng từ hơn 8% năm 2020 lên hơn 25% vào năm 2021. Và chỉ xét riêng trong tháng gần nhất - tháng 12/2021, tỷ trọng giao dịch thẻ VCCS so với tổng giao dịch thẻ tăng lên gần 41% với ATM và 46% với POS. Lãnh đạo NAPAS cho biết, trong năm 2022 sẽ tiếp tục hỗ trợ các ngân hàng hoàn thành chuyển đổi thẻ chip nội địa theo tiêu chuẩn VCCS, nhất là với các ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt; đồng thời xây dựng hệ sinh thái, sản phẩm dịch vụ trên nền tảng công nghệ thẻ chip tiếp xúc, không tiếp xúc, mã phản hồi nhanh VietQR…