Trước hết, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng đối với hoạt động ngân hàng. Về ý kiến chất vấn của Đại biểu Quốc hội nêu tại phiếu chất vấn ngày 10/6/2022, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước xin báo cáo thêm với Đại biểu cụ thể như sau:
Bám sát chủ trương của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, NHNN đã chỉ đạo hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) tập trung hướng dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên; đồng thời tăng cường các giải pháp kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, như: (i) Hoàn thiện hành lang pháp lý thông qua việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng1; (ii) Giám sát chặt chẽ và có những cảnh báo sớm về tình hình cấp tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; (iii) Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra theo hướng đưa nội dung thanh tra về hoạt động cấp tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro vào kế hoạch thanh tra chuyên ngành đối với các cuộc thanh tra pháp nhân định kỳ hàng năm. Từ đó phát hiện các vấn đề, tồn tại, vi phạm trong hoạt động cấp tín dụng và đưa ra các kiến nghị, khuyến nghị cụ thể nhằm hạn chế rủi ro của các TCTD trong hoạt động cấp tín dụng.
Riêng đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản (BĐS), chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), NHNN đã thực hiện nhiều giải pháp kiểm soát, cụ thể:
1. Về tín dụng đối với lĩnh vực BĐS:
- Làm việc và chỉ đạo các TCTD kiểm soát chặt chẽ việc cấp tín dụng đối với mục đích kinh doanh BĐS, nâng cao chất lượng tín dụng và yêu cầu có lộ trình giảm dần tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn để hạn chế TCTD phân bổ vốn vay vào các dự án BĐS dài hạn.
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chuyên đề cấp tín dụng đối với lĩnh vực BĐS, trong đó lưu ý đối với các TCTD, chi nhánh TCTD có dư nợ tăng nhanh tại các địa bàn có hiện tượng sốt đất, tăng giá BĐS trong thời gian qua.
* Đến nay, tỷ trọng tín dụng đối với lĩnh vực BĐS trong tổng dư nợ chung ở mức khoảng 20%. Mức tăng tín dụng đối với lĩnh vực BĐS đã giảm (từ 26,76% năm 2018 xuống 15,37% năm 2021). Nợ xấu lĩnh vực BĐS có xu hướng giảm dần, từ mức 3,66% năm 2018 xuống mức 1,67% năm 2021.
Đến 30/4/2022, dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực BĐS tăng 10,19%; trong đó, dư nợ tín dụng đối với hoạt động tiêu dùng, tự sử dụng BĐS tăng 11,56%, chiếm 65,68% dư nợ tín dụng BĐS.
* Trong thời gian tới, để góp phần thúc đẩy thị trường BĐS phát triển lành mạnh, bền vững, ổn định, NHNN sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp đã và đang triển khai nhằm kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực BĐS, hạn chế nợ xấu phát sinh, khuyến khích tập trung nguồn vốn vào phân khúc nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, đáp ứng nhu cầu thực của người dân. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành để hoàn thiện các quy định pháp lý nhằm hỗ trợ thị trường BĐS phát triển bền vững; hạn chế rủi ro, góp phần bảo đảm an toàn hoạt động của TCTD.
Ngoài các giải pháp của NHNN, các Bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 23/04/2019 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp thúc đẩy thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh.
2. Về tín dụng đối với lĩnh vực chứng khoán, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp:
- NHNN đã từng bước hoàn thiện khung khổ pháp lý về phát hành, đầu tư trái phiếu của TCTD, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật2, quy định theo hướng chặt chẽ hơn nhằm kiểm soát rủi ro trong hoạt động đầu tư trái phiếu của TCTD và giảm dần, bãi bỏ dần các thủ tục hành chính về việc NHNN chấp thuận phương án phát hành trái phiếu trong nước của TCTD3.
- Giám sát chặt chẽ tình hình cấp tín dụng đối với lĩnh vực chứng khoán và đầu tư TPDN của các TCTD nhằm kịp thời phát hiện những dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro để có các biện pháp xử lý phù hợp, góp phần đảm bảo an toàn hoạt động hệ thống các TCTD.
* Kết quả:
- Về tín dụng trong lĩnh vực chứng khoán: Đến 30/4/2022, dư nợ chứng khoán là 57.523 tỷ đồng, tăng 1,44% so với cuối năm 2021, chiếm tỷ trọng nhỏ 0,51% tổng dư nợ nền kinh tế; trong đó: (i) Dư nợ tín dụng để đầu tư, kinh doanh chứng khoán có rủi ro (bao gồm cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp) giảm 5,4% so với cuối năm 2021, chiếm 18,7% tổng dư nợ chứng khoán; (ii) Dư nợ tín dụng để đầu tư, kinh doanh chứng khoán ít rủi ro (chủ yếu là trái phiếu chính phủ) tăng 3,17% so với cuối năm 2021, chiếm 81% tổng dư nợ chứng khoán, đóng góp tích cực vào hoạt động huy động vốn của Kho bạc Nhà nước.
- Về đầu tư vào TPDN của TCTD: Đến cuối tháng 04/2022, số dư đầu tư TPDN theo giá gốc của trái phiếu của toàn hệ thống là 320,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 2,86% tổng dư nợ toàn nền kinh tế.
* Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp kiểm soát đối với hoạt động phát hành, đầu tư TPDN như sau:
- Tiếp tục nghiên cứu chỉnh sửa các quy định liên quan đến hoạt động TCTD mua, bán TPDN của TCTD, nâng cao yêu cầu, chuẩn mực quản trị của TCTD khi tham gia vào thị trường TPDN nhằm góp phần bảo đảm an toàn trong hoạt động ngân hàng, đồng thời hỗ trợ thị trường TPDN phát triển bền vững.
- Tăng cường thanh tra, giám sát tình hình đầu tư TPDN của các TCTD nhằm kịp thời phát hiện những dấu hiệu tiềm ẩn rủi ro, vi phạm pháp luật để có biện pháp ngăn ngừa, xử lý phù hợp; đồng thời thường xuyên cảnh báo, chấn chỉnh TCTD đối với hoạt động này.
- Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành đẩy mạnh việc thực hiện các giải pháp cơ cấu lại và phát triển bền vững các phân đoạn thị trường tài chính, trong đó có thị trường TPDN để thúc đẩy thị trường TPDN thành một kênh huy động vốn trung, dài hạn chính của nền kinh tế.
Trên đây là ý kiến trả lời của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về nội dung chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tạo. Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam kính mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ hơn nữa của Đại biểu đối với hoạt động của ngành Ngân hàng.
Trân trọng cảm ơn Đại biểu./.