Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) nhận được 01 kiến nghị của cử tri tỉnh Hưng Yên gửi tới sau Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV do Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo văn bản số 8502/VPCP-QHĐP ngày 20/11/2024.
Kiến nghị của cử tri: “Việc nhận trợ cấp hàng tháng không dùng tiền mặt mà trả qua tài khoản nhằm thúc đẩy chuyển đổi số được đa số nhân dân ủng hộ và thực hiện nghiêm túc. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp nhận trợ cấp như người khuyết tật, người tuổi cao sức yếu,… đang gặp nhiều hạn chế, bất cập trong quá trình đi rút tiền tại cây ATM về thanh toán, chi trả cho cuộc sống do số lượng cây ATM ít, thường đặt ở trung tâm. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo hệ thống các Ngân hàng đầu tư bổ sung thêm các Chi nhánh giao dịch, các ATM rút tiền tự động tạo điều kiện cho người dân; đồng thời, miễn giảm các loại phí đối với người có công và bảo trợ xã hội.”
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên và xin báo cáo như sau:
* Về bổ sung thêm các ATM rút tiền tự động:
Trong thời gian qua, nhằm tạo thuận lợi cho người dân thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM), NHNN đã xây dựng, triển khai Đề án phát triển TTKDTM tại Việt Nam giai đoạn 2021-20251, trong đó có nội dung khuyến khích các Ngân hàng thương mại (NHTM) đầu tư phát triển, sắp xếp hợp lý và gia tăng chức năng, tiện ích trên các thiết bị chấp nhận thanh toán thẻ (ATM, POS) với các hình thức phù hợp, hiệu quả.
Bên cạnh đó, NHNN cũng đã tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành: (i) Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 20302, trong đó có nội dung khuyến khích các ngân hàng, tổ chức khác đầu tư và mở rộng mạng lưới ATM và POS tới khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa; hợp tác với các tổ chức công nghệ tài chính, tổ chức trung gian thanh toán phát triển các giải pháp công nghệ thanh toán mới dễ sử dụng, có chi phí thấp, thuận tiện và an toàn, phù hợp với các giao dịch thanh toán cá nhân… nhằm thúc đẩy TTKDTM tại các vùng nông thôn; (ii) Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 20303, trong đó bao gồm nội dung tiếp tục phát triển, sắp xếp hợp lý mạng lưới ATM và POS trên toàn quốc đảm bảo hiệu quả, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường; khuyến khích các ngân hàng, tổ chức khác đầu tư và mở rộng mạng lưới ATM tới khu vực nông thôn, khó tiếp cận các điểm giao dịch của ngân hàng; nghiên cứu ứng dụng một số loại máy ATM tính năng hiện đại. Đến cuối tháng 11/2024, số lượng máy ATM, POS trên toàn thị trường đạt 21.089 ATM và 733.456 POS, tăng tương ứng 0,36% và 42,82% so với cùng kỳ năm 2023, cho thấy các NHTM đã có sự nghiên cứu thị trường để tiếp tục đầu tư, lắp đặt, sắp xếp các thiết bị chấp nhận thanh toán đáp ứng nhu cầu thanh toán của nhân dân. Theo đó, các TCTD cũng căn cứ trên cơ sở chi phí, hiệu quả hoạt động, nhu cầu sử dụng của khách hàng,… để bố trí, lắp đặt các thiết bị ATM một cách hợp lý.
Bên cạnh đó, NHNN cũng chỉ đạo các TCTD triển khai thực hiện tốt các giải pháp về thúc đẩy TTKDTM, nhất là tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa phù hợp với hành vi tiêu dùng của người dân ở các vùng này, như (i) triển khai các giải pháp phát triển đa dạng tổ chức cung ứng, kênh phân phối, đa dạng các sản phẩm, dịch vụ TTKDTM; (ii) khuyến khích phát triển các sản phẩm, dịch vụ TTKDTM mặt phù hợp với hành vi tiêu dùng ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; (iii) đẩy mạnh ứng dụng các sản phẩm, dịch vụ thanh toán trên thiết bị di động, như: thanh toán qua QR Code, mã hóa thông tin thẻ (Tokenization), thanh toán di động (Mobile Payment), thanh toán phi tiếp xúc (Contactless), Ví điện tử…
* Về mở rộng mạng lưới chi nhánh giao dịch của các ngân hàng:
Toàn hệ thống hiện nay có 125 TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (với khoảng 11.500 chi nhánh, phòng giao dịch), 04 tổ chức tài chính vi mô và 1.176 QTDND được phân bổ trên khắp 63 tỉnh, thành phố của cả nước, trong đó khối NHTM có số lượng đơn vị mạng lưới hoạt động lớn nhất. Các đơn vị mạng lưới của TCTD về cơ bản hoạt động an toàn, hiệu quả và đáp ứng được cơ bản các nhu cầu dịch vụ tài chính, ngân hàng trên địa bàn thành lập và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Việc lựa chọn địa bàn để mở rộng mạng lưới hoạt động do các TCTD quyết định phù hợp với tình hình hoạt động và chiến lược kinh doanh của từng TCTD. Về phía NHNN, căn cứ quy định tại Luật Các TCTD năm 2024, NHNN đã ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định về việc thành lập các đơn vị mạng lưới của ngân hàng thương mại. Đồng thời, triển khai Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, NHNN tiếp tục triển khai các giải pháp ưu tiên, khuyến khích việc mở rộng mạng lưới tại vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, khu vực chưa có chi nhánh, phòng giao dịch, tạo điều kiện tối đa cho người dân trong việc tiếp cận dịch vụ ngân hàng. NHNN sẽ xem xét việc phát triển mạng lưới của TCTD trên cơ sở rà soát, đánh giá hiệu quả về hệ thống mạng lưới hoạt động của TCTD, xác định nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại địa bàn gắn với kế hoạch phát triển mạng lưới của từng TCTD.
* Về việc chỉ đạo các TCTD có chính sách ưu đãi phí dịch vụ thanh toán đối với các đối tượng bảo trợ xã hội:
NHNN đã có một số văn bản4 chỉ đạo các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nghiên cứu, áp dụng các chính sách ưu đãi, miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán, phí dịch vụ trung gian thanh toán hợp lý để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong đó ưu tiên áp dụng đối với các khách hàng thuộc nhóm đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội khi mở, sử dụng tài khoản ngân hàng, thẻ ngân hàng, ví điện tử để nhận trợ cấp an sinh xã hội.
Trên đây là ý kiến trả lời của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về nội dung kiến nghị của cử tri tỉnh Hưng Yên. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng cảm ơn và rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của cử tri đối với hoạt động ngân hàng./.