Hội nghị thường niên Jackson Hole ngày 22/8/2025 - diễn đàn lớn nhất của các Ngân hàng Trung ương toàn cầu đã khép lại với thông điệp từ Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell được giới đầu tư toàn cầu đặc biệt quan tâm: Fed sẽ hành xử thận trọng, kiên định với mục tiêu kiểm soát lạm phát, song đồng thời phải tính đến những tín hiệu hạ nhiệt rõ rệt của nền kinh tế và thị trường lao động, phản ánh rõ ràng những khó khăn mà Ngân hàng Trung ương Mỹ phải đối mặt trên con đường phía trước.
Kinh tế suy giảm
Ông Jerome Powell thừa nhận nền kinh tế Mỹ đang bước vào giai đoạn chậm lại sau hai năm tăng trưởng. GDP nửa đầu năm 2025 chỉ đạt 1,2%, bằng chưa tới một nửa mức 2,5% của năm 2024. Thị trường lao động, vốn là điểm sáng trong suốt chu kỳ phục hồi hậu đại dịch Covid-19, cũng đang hạ nhiệt nhanh. Trong ba tháng gần nhất, số việc làm mới trung bình chỉ đạt 35.000, thấp hơn nhiều so với mức 168.000 của năm 2024. Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,2% từ mức đáy lịch sử, song theo ông Jerome Powell, con số này vẫn cho thấy Mỹ duy trì được trạng thái “gần toàn dụng lao động”.
Áp lực lạm phát quay trở lại
Trong khi tăng trưởng chậm lại, lạm phát lại có dấu hiệu nóng lên. Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) tháng 7/2025 tăng 2,6% so với cùng kỳ, trong đó PCE lõi – thước đo loại trừ thực phẩm và năng lượng – tăng 2,9%. Một yếu tố mới xuất hiện là các biện pháp thuế quan cao bắt đầu khiến giá hàng hóa tăng, tiềm ẩn rủi ro duy trì trong những tháng tới. Fed cho rằng tác động này có thể chỉ ngắn hạn, song ông Jerome Powell nhấn mạnh, cơ quan này không thể coi nhẹ nguy cơ vòng xoáy lương – giá nếu kỳ vọng lạm phát bị xói mòn.
Ông Jerome Powell mô tả thị trường lao động hiện nay ở trạng thái “cân bằng kỳ lạ” khi cả cung và cầu lao động đều giảm, tạo ra thế khó mới cho Fed khi vừa phải tránh để lạm phát tăng trở lại, vừa không được để thất nghiệp leo thang.
Vai trò độc lập và khung chính sách mới
Chủ tịch Fed Jerome Powell khẳng định trọng tâm của Fed vẫn là lạm phát và việc làm, điều đó chỉ có thể đạt được trong sự độc lập, nhấn mạnh, mọi bước đi sẽ không theo kịch bản định sẵn mà hoàn toàn phụ thuộc vào diễn biến dữ liệu kinh tế.
Một điểm nhấn quan trọng trong bài phát biểu là Fed chính thức điều chỉnh khung khổ chính sách, nhấn mạnh mục tiêu cơ bản: toàn dụng lao động và ổn định giá cả. Theo đó, chiến lược cho phép lạm phát vượt 2% để bù cho giai đoạn thấp chính thức bị loại bỏ. Đồng thời, Fed cũng chấm dứt tư duy duy trì lãi suất tiệm cận 0% – cách tiếp cận từng được áp dụng sau khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 để thúc đẩy phục hồi.
Theo đó, tới đây Fed khẳng định sẽ duy trì mục tiêu lạm phát 2% theo cách linh hoạt, cân bằng, đồng thời thừa nhận việc xác định “tối đa việc làm” hiện nay rất bất định, nên sẽ không ấn định con số cụ thể. Ông Jerome Powell tái khẳng định cam kết ổn định kỳ vọng lạm phát và duy trì cơ chế rà soát khung chính sách định kỳ 5 năm, đồng thời, nhấn mạnh việc giữ ổn định kỳ vọng lạm phát vẫn là “trục cốt lõi” trong chính sách của Fed và khẳng định cơ chế rà soát khung chính sách định kỳ 5 năm sẽ được tiếp tục duy trì.
Thông điệp mà ông Jerome Powell gửi đi là Fed sẽ “cân bằng giữa hai mục tiêu”: kiềm chế lạm phát và bảo vệ việc làm. Nếu kỳ vọng lạm phát có dấu hiệu mất neo, Fed sẵn sàng hành động quyết liệt. Ngược lại, cơ quan này cũng tỏ ra cảnh giác với nguy cơ suy yếu của thị trường lao động và không loại trừ khả năng điều chỉnh chính sách sớm để hỗ trợ tăng trưởng.
Tác động toàn cầu
Không chỉ Mỹ, thế giới cũng dõi theo từng bước đi của Fed. Quyết định của Fed không chỉ ảnh hưởng tới Mỹ, mà còn lan rộng ra toàn thế giới. Ngay sau bài phát biểu, đồng Euro tăng 1% so với USD, làm gia tăng rủi ro lạm phát thấp tại khu vực đồng tiền chung, vốn được dự báo chỉ đạt 1,6% vào năm 2026. Ông Maurice Obstfeld, cựu Kinh tế trưởng IMF nhận xét: “Nếu Fed cắt lãi suất vì tăng trưởng Mỹ chậm lại, điều đó cũng có nghĩa tăng trưởng toàn cầu, trong đó có châu Âu, sẽ suy giảm theo.”
Thị trường tiếp nhận các thông điệp của Chủ tịch Fed Jerome Powell theo chiều hướng tích cực. Thị trường chứng khoán Mỹ đồng loạt tăng mạnh ngay sau bài phát biểu, thị trường trái phiếu theo đó cũng tăng nhanh, chỉ số USD Index (DXY) giảm mạnh, phản ánh kỳ vọng Fed có thể chuyển sang chu kỳ nới lỏng trong thời gian tới. Hiện tại thị trường kỳ vọng về khả năng chắc chắn sẽ có một đợt giảm lãi suất với kỳ họp Fed tháng 9/2025 tới đây.
Kết luận
Bài phát biểu tại Jackson Hole 2025 cho thấy Fed kiên định với mục tiêu lạm phát 2%, song linh hoạt hơn trong ứng xử với thị trường lao động. Trong bối cảnh kinh tế Mỹ “hạ nhiệt” và thế giới bất định, Fed lựa chọn con đường thận trọng, duy trì thế cân bằng một thông điệp được coi là vừa trấn an thị trường, vừa giữ lại dư địa cho những bước đi tiếp theo.
Fed đang đứng trước quyết định khó khăn, nếu cắt giảm lãi suất, đồng USD có thể suy yếu, tạo dư địa cho dòng vốn rời Mỹ chảy sang các thị trường đang phát triển. Ở chiều ngược lại, nếu Fed tiếp tục thận trọng hoặc trì hoãn nới lỏng, lãi suất cao kéo dài sẽ khiến chi phí vốn toàn cầu neo ở mức đắt đỏ, làm gia tăng gánh nặng vay nợ cho các nền kinh tế mới nổi. Nói cách khác, những tranh cãi ở Jackson Hole không chỉ là chuyện nội bộ của Fed, mà là biến số lớn định hình vận mệnh tài chính toàn cầu. Các nền kinh tế mới nổi, vốn “nhạy cảm” với biến động bên ngoài, cần theo dõi sát sao để chuẩn bị kịch bản ứng phó phù hợp.
Ngọc Khuê (Nguồn tổng hợp: Bloomberg)