Trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh đang trở thành một phần hạ tầng cốt lõi trong ngành Ngân hàng hiện đại. Không chỉ dừng lại ở giai đoạn thử nghiệm, công nghệ này đang mang lại giá trị thực tiễn khi giúp các tổ chức tài chính tối ưu quy trình, quản trị tri thức và phát huy tối đa năng lực đội ngũ nhân sự.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Từ thử nghiệm nhỏ lẻ đến nền tảng chiến lược
Trong hành trình ứng dụng AI, nhiều ngân hàng nhận ra rằng AI tạo sinh không chỉ là công cụ hỗ trợ đơn thuần mà đang trở thành hạ tầng nền tảng cần thiết cho chuyển đổi hoạt động. Báo cáo mới đây của Công ty tư vấn ngân hàng Cornerstone Advisors đã chỉ ra rằng, để thực sự khai thác tối đa giá trị của AI, các ngân hàng và tổ chức tín dụng cần vượt qua giai đoạn thử nghiệm rời rạc và bắt đầu coi AI tạo sinh như một phần cấu trúc hạ tầng, tương tự Internet băng rộng hay điện toán đám mây.
Hiện nay, phần lớn các tổ chức tài chính vẫn tiếp cận AI tạo sinh theo hướng thận trọng. Họ triển khai các chương trình thí điểm nhỏ lẻ, giới hạn AI trong một số công cụ riêng biệt hoặc ban hành chính sách sử dụng chung. Cách làm này giúp giảm thiểu rủi ro trong giai đoạn đầu, nhưng không đủ để tạo ra chuyển biến lớn. Những ngân hàng tiên phong đã thay đổi tư duy khi coi AI tạo sinh là nền tảng vận hành, từ đó đạt được cải thiện đáng kể về năng suất và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong ba lĩnh vực chính: Quản trị tri thức, tối ưu quy trình làm việc và nâng cao năng suất cá nhân.
Nâng cấp quản trị tri thức nội bộ
Ứng dụng dễ thấy và đem lại tác động nhanh nhất của AI tạo sinh là hỗ trợ nhân viên tiếp cận tri thức nội bộ nhanh chóng. Trong công việc hàng ngày, nhân viên từ bộ phận tuân thủ pháp lý đến giao dịch viên chi nhánh thường phải dành nhiều thời gian để tìm kiếm thông tin, quy trình nghiệp vụ hoặc câu trả lời cho các thắc mắc chuyên môn. Việc này khiến hiệu suất làm việc giảm, đồng thời kéo dài thời gian phục vụ khách hàng.
Với nền tảng tìm kiếm thông minh tích hợp AI tạo sinh, các ngân hàng đã rút ngắn đáng kể thời gian tra cứu. Nhân viên có thể nhận được câu trả lời chính xác, theo thời gian thực chỉ trong vài giây thay vì hàng phút như trước. Tổ chức tín dụng Marine Credit Union là ví dụ điển hình khi ghi nhận năng suất nhân viên tăng từ 20 - 25% sau khi triển khai nền tảng AI này. AI không thay thế con người mà đóng vai trò như một trợ lý chuyên gia luôn sẵn sàng hỗ trợ, cập nhật kiến thức mới và thấu hiểu ngữ cảnh công việc. Nhờ đó, thời gian đào tạo nhân viên được rút ngắn, quy trình làm việc trở nên mượt mà và trải nghiệm công việc cũng được nâng cao.
Đồng hành trong tối ưu quy trình vận hành
Ngoài hỗ trợ quản trị tri thức, nhiều ngân hàng đã bắt đầu tích hợp AI sâu hơn vào các quy trình vận hành thiết yếu như tuân thủ pháp lý, thẩm định đối tác, quản lý kho quỹ và xây dựng chính sách nhân sự. AI giúp tự động tóm tắt văn bản, phát hiện rủi ro tiềm ẩn hoặc dự thảo chính sách, nhờ đó giảm đáng kể thời gian xử lý, nâng cao độ chính xác và giải phóng nguồn lực cho các công việc mang tính chiến lược.
Ngân hàng First State (Mỹ) là minh chứng rõ nét. Ban đầu, ngân hàng này lo ngại về rủi ro khi triển khai AI mà không có kiểm soát. Tuy nhiên, nhờ thiết lập khung triển khai bài bản, kết hợp đào tạo nhân viên và quản trị thay đổi, ngân hàng đã dần chuyển hoá lo lắng thành động lực đổi mới. Kết quả là năng suất lao động được cải thiện rõ rệt, đồng thời nhân viên ngày càng chủ động đề xuất các ý tưởng ứng dụng AI mới vào công việc hàng ngày.
Đo lường giá trị: Bước đi cần thiết để thành công
Báo cáo của Cornerstone Advisors nhấn mạnh rằng, để AI tạo sinh phát huy hiệu quả, các ngân hàng cần đo lường giá trị thu được giống như cách quản lý bất kỳ khoản đầu tư vốn nào. Việc triển khai AI phải gắn liền với các chỉ số đánh giá rõ ràng, bao gồm thời gian tiết kiệm được, mức giảm công việc thủ công, mức độ hài lòng và sẵn sàng của nhân viên, cũng như độ chính xác và hiệu suất quy trình.
Thực tế đã chứng minh giá trị của AI trong hoạt động ngân hàng. Visa từng tiết kiệm tới 40 tỷ USD nhờ AI trong phòng chống gian lận, còn JPMorgan với nền tảng COIN đã tự động hoá 360.000 giờ rà soát pháp lý. Dù các ngân hàng quy mô nhỏ không đạt tới những con số ấn tượng như vậy, nguyên tắc đo lường giá trị vẫn không thay đổi. Mỗi dự án AI đều cần minh chứng kết quả rõ ràng để tạo niềm tin nội bộ và định hướng mở rộng lâu dài.
Từ công cụ riêng lẻ trở thành hạ tầng số
AI tạo sinh đang đi theo con đường mà điện toán đám mây từng trải qua. Nếu trước đây, các tổ chức nói về “dự án đám mây” như một công nghệ mới, thì nay đám mây đã trở thành hạ tầng mặc định. AI tạo sinh cũng đang chuyển đổi từ công cụ giải quyết vấn đề riêng lẻ sang nền tảng vận hành toàn diện. AI có thể phục vụ nhiều nghiệp vụ cùng lúc, từ phát hiện gian lận, chăm sóc khách hàng tới thẩm định tín dụng, nhờ khả năng học hỏi và thích ứng nhanh. Điều này giúp ngân hàng phản ứng kịp thời trước thay đổi hành vi khách hàng mà không cần chỉnh sửa thủ công phức tạp.
Khi hạ tầng AI đã sẵn sàng, các nhóm sản phẩm và dịch vụ có thể đổi mới nhanh chóng mà không phải xây dựng lại công nghệ từ đầu. AI tạo sinh khi đó trở thành “dòng điện kỹ thuật số” vô hình, nhưng vận hành mọi quy trình cốt lõi trong ngân hàng.
Con người - yếu tố quyết định thành công
Dù AI tạo sinh mạnh mẽ đến đâu, yếu tố con người vẫn quyết định thành công của quá trình chuyển đổi. Nhân viên cần hiểu rõ AI hoạt động thế nào, mang lại lợi ích gì cho công việc của họ. Lãnh đạo ngân hàng cần đầu tư vào đào tạo, quản trị thay đổi và xây dựng đội ngũ “đại sứ AI” để lan tỏa kiến thức và sự tự tin trong sử dụng AI tới toàn bộ tổ chức.
Hợp tác xã tài chính Magnifi Financial là minh chứng rõ nét cho cách tiếp cận này. Nhờ xây dựng văn hóa minh bạch và khuyến khích thử nghiệm thực tế, ngân hàng đã biến sự hoài nghi ban đầu thành niềm tin, giúp nhân viên chủ động khám phá và đề xuất ứng dụng AI mới trong công việc hàng ngày.
Ngày nay, các ngân hàng đứng trước lựa chọn quan trọng: Tiếp tục coi AI tạo sinh là công cụ rời rạc hay xây dựng nó thành nền tảng hạ tầng cốt lõi. Nếu chọn vế thứ hai, ngân hàng không chỉ nâng cao năng suất và phát huy tối đa năng lực con người, mà còn nâng cao trải nghiệm khách hàng và củng cố năng lực cạnh tranh. Giá trị thực của AI tạo sinh không phải là câu chuyện tương lai xa, mà có thể bắt đầu ngay hôm nay, miễn là tổ chức có cách tiếp cận bài bản, đo lường hiệu quả và triển khai có mục tiêu rõ ràng.
Hồng Lâm (Theo Forbes)