IMF tiếp tục điều chỉnh nâng dự báo kinh tế toàn cầu

So với dự báo đưa ra hồi tháng 10/2017, IMF đã điều chỉnh nâng dự báo tăng trưởng GDP hàng năm thêm 0,2%, riêng những thay đổi về chính sách tài khóa tại Mỹ đóng góp khoảng 0,1% (chiếm 50% mức điều chỉnh tăng này). Sau đó, GDP toàn cầu trong giai đoạn dự báo sẽ tăng chậm dần xuống khoảng 3,7%, nguyên nhân là do kinh tế các nước phát triển tăng chậm, trong khi tăng trưởng GDP tại các nước đang phát triển và mới nổi tiếp tục ổn định quanh mức tăng trưởng 5,0%.

Triển vọng kinh tế toàn cầu (% so với năm trước)

	Kết quả và dự báo			Thay đổi (1)		Thay đổi (2)
	2017	2018	2019	2018	2019	2018	2019
GDP toàn cầu	3,8	3,9	3,9	0,0	0,0	0,2	0,2
Các nước phát triển	2,3	2,5	2,2	0,2	0,0	0,5	0,4
Mỹ	2,3	2,9	2,7	0,2	0,2	0,6	0,8
Khu vực đồng euro	2,3	2,4	2,0	0,2	0,0	0,5	0,3
CHLB Đức	2,5	2,5	2,0	0,2	0,0	0,7	0,5
CH Pháp	1,8	2,1	2,0	0,2	0,1	0,3	0,1
Italia	1,5	1,5	1,1	0,1	0,0	0,4	0,2
Tây Ban Nha	3,1	2,8	2,2	0,4	0,1	0,3	0,2
Nhật Bản	11,7	1,2	0,9	0,0	0,0	0,5	0,1
VQ Anh	1,8	1,6	1,5	0,1	0,0	0,1	-0,1
Canada	3,0	2,1	2,0	-0,2	0,0	0,0	0,3
Những nước phát triển khác (3)	2,7	2,7	2,6	0,1	0,0	0,2	0,1
EMDEs	4,8	4,9	5,1	0,0	0,1	0,0	0,1
Cộng đồng các quốc gia độc lập	2,1	2,2	2,1	0,0	0,0	0,1	0,0
CHLB Nga	1,5	1,7	1,5	0,0	0,0	0,1	0,0
Không kể CHLB Nga	3,6	3,5	3,6	0,1	0,1	0,2	0,1
EMDEs châu Á	6,5	6,5	6,6	0,0	0,0	0,0	0,1
Trung Quốc	6,9	6,6	6,4	0,0	0,0	0,1	0,1
Ấn Độ	6,7	7,4	7,8	0,0	0,0	0,0	0,0
ASEAN 5 (4)	5,3	5,3	5,4	0,0	0,1	0,1	0,1
EMDEs châu Âu	5,8	4,3	3,7	0,3	-0,1	0,8	0,4
Mỹ Latinh và Caribê	1,3	2,0	2,8	0,1	0,2	0,1	0,4
Brazil	1,0	2,3	2,5	0,4	0,8	0,8	0,5
Mêhicô	2,0	2,3	3,0	0,0	0,0	0,4	0,7
Trung Đông và Bắc Phi (5)	2,6	3,4	3,7	-0,2	0,2	-0,1	0,2
Arập Xê út	-0,7	1,7	1,9	0,1	-0,3	0,6	0,3
Khu vực cận Sahara	2,8	3,4	3,7	0,1	0,2	0,0	0,3
Nigeria	0,8	2,1	1,9	0,0	0,0	0,2	0,2
CH Nam Phi	1,3	1,5	1,7	0,6	0,8	0,4	0,1
Liên minh châu Âu	2,7	2,5	2,1	0,2	0,0	0,4	0,3
Các nước thu nhập thấp	4,7	5,0	5,3	-0,2	0,0	-0,2	0,1
Trung Đông và Bắc Phi	2,2	3,2	3,6	-0,2	0,3	0,0	0,4
Thương mại quốc tế	4,9	5,1	4,7	0,5	0,3	1,1	0,8
Giá dầu	23,3	18,0	-6,5	6,3	-2,2	18,2	-7,2
Giá hàng hóa khác	6,8	5,6	0,5	6,1	-0,5	5,1	1,0
CPI tại các nước phát triển	1,7	2,0	1,9	0,1	-0,2	0,3	-0,1
CPI tại các EMDE (6)	4,0	4,6	4,3	0,1	0,0	0,2	0,2

Nguồn: IMF tháng 4/2018   

(1): Tăng giảm so với dự báo tháng 01/2018;

(2): Tăng giảm so với dự báo tháng 10/2017;

(3): Không kể các nước G7 và khu vực euro;

(4): Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Land, Việt Nam;

(5): Kể cả Afghanistan và Pakistan;

(6): Không kể Argentina và Venezuela.

Trong giai đoạn trung hạn, GDP toàn cầu được dự báo sẽ giảm xuống mức tăng trưởng 3,7%. Do đà tăng trưởng theo chu kỳ và chương trình kích thích tài khóa tại Mỹ đã phát huy hết tác dụng, triển vọng kinh tế yếu ớt tại các nước phát triển. Trái lại, GDP tại các EMDE tiếp tục ổn định quanh mức tăng trưởng hiện nay do kinh tế các nước xuất khẩu hàng hóa phục hồi dần, kinh tế Ấn Độ tăng cao sẽ bù đắp cho đà tăng GDP chậm dần tại Trung Quốc và các nước mới nổi châu Âu. Tuy nhiên, thu nhập theo đầu người tại 40 EMDE được dự báo tăng khá chậm so với tại các nước phát triển, tăng thêm mức độ chênh lệch thu nhập giữa các nhóm quốc gia, thậm chí trong nội bộ các EMDE.

Tại các nước phát triển, GDP được dự báo tăng 2,5% trong năm 2018 và tăng 2,2% trong năm 2019, cao hơn dự báo đưa ra hồi tháng 10/2017. Động thái điều chỉnh này phản ánh triển vọng kinh tế lạc quan tại Nhật Bản và khu vực đồng euro, cũng như tác động lan truyền từ chính sách tài khóa nới lỏng tại Mỹ. Trong giai đoạn trung hạn, GDP được dự báo giảm dần xuống mức tăng trưởng 1,5%, do tiềm năng tăng trưởng khiêm tốn. Sau năm 2020, tác động của chính sách tài khóa nới lỏng tại Mỹ sẽ chấm dứt, thậm chí có thể phản tác dụng. Từ năm 2023, GDP tại nhiều nước phát triển được dự báo sẽ tăng cao hơn mức tăng trưởng tiềm năng, trong đó có Mỹ và khu vực đồng euro.

Tại Mỹ, các chuyên gia IMF đã điều chỉnh nâng dự báo GDP năm 2018-2019 thêm 0,6% và 0,8%, nhờ hoạt động kinh tế và nhu cầu quốc tế tăng cao, kỳ vọng về tác động tích cực của chính sách giảm thuế đối với nhiều doanh nghiệp, và kế hoạch mở rộng chi tiêu phát triển hạ tầng. Ngoài ra, thỏa thuận ngân sách tháng 02/2018 giữa hai đảng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy chi tiêu công. Những thay đổi về chính sách tài khóa được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế cho đến năm 2020, góp phần đưa GDP hàng năm tăng thêm khoảng 1,2%. Tuy nhiên, chương trình cải cách thuế sẽ làm tăng thâm hụt tài khóa, buộc chính phủ phải tiến hành các giải pháp thắt chặt tạm thời. Sau năm 2022, GDP vì thế sẽ tăng chậm lại.

Tại khu vực đồng euro, quá trình phục hồi kinh tế đang góp phần thúc đẩy GDP năm 2017 và 2018 với mức tăng trưởng lần lượt 2,3% và 2,4%, trước khi giảm xuống mức tăng trưởng 2,0% vào năm 2019. Mức tăng trưởng này cao hơn dự báo đưa ra hồi tháng 10/2017, nhờ các giải pháp chính sách tiền tệ và nhu cầu bên ngoài cải thiện đã giúp nhu cầu trong nước tăng cao hơn so với kỳ vọng. Trong giai đoạn trung hạn, GDP được dự báo giảm xuống mức tăng 1,4%, do năng suất tăng chậm, trong khi nỗ lực cải cách yếu ớt và dân số già hóa.

Tại Nhật Bản, GDP tăng chậm dần từ mức tăng trưởng 1,7% vào năm 2017 xuống 1,2% vào năm 2018 và 0,9% vào năm 2019, nhưng vẫn cao hơn dự báo đưa ra hồi tháng 10/2017, do triển vọng xuất khẩu tích cực, đầu tư tư nhân tăng cao, và chương trình ngân sách bổ sung trong năm 2018. Tuy nhiên, GDP tại Nhật Bản sẽ tăng chậm trong giai đoạn trung hạn, do lực lượng lao động giảm dần.

Tại các EMDE, GDP được dự báo tiếp tục tăng cao, chủ yếu nhờ kinh tế châu Á tăng vững, kinh tế các nước xuất khẩu hàng hóa phục hồi dần sau ba năm suy giảm khi giá hàng hóa giảm thấp. Cùng với các nước châu Á, động thái điều chỉnh nâng dự báo tăng trưởng GDP cũng phản ánh triển vọng tích cực về tình hình kinh tế châu Âu và Mỹ Latinh. Sau năm 2019, GDP tại các EMDE tiếp tục ổn định quanh mức tăng trưởng 5,0%, phản ánh xu hướng phục hồi kinh tế tại các nước xuất khẩu hàng hóa, mặc dù vẫn thấp hơn tốc độ tăng trưởng trong hai thập kỷ qua.

Mặc dù IMF đã nâng dự báo GDP toàn cầu, nhưng động lượng tăng trưởng không chắc chắn. Rủi ro kinh tế nhìn chung khá cân bằng trong ngắn hạn, nhưng sẽ đe dọa triển vọng kinh tế trung hạn. Trong đó, điều kiện tài chính nới lỏng và lạm phát thấp kéo dài đòi hỏi phải tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, làm tăng mức độ tổn thương về tài chính và suy giảm niềm tin, cản trở tăng trưởng kinh tế. Khi đó, các nước lại phải tiến hành các chính sách hỗ trợ chu kỳ tăng trưởng, kể cả tại Mỹ. Ngoài ra, phải kể đến những rủi ro khác, trong đó lập trường chính sách hướng nội sẽ cản trở thương mại quốc tế và trầm trọng thêm tình hình địa chính trị thế giới.

Hoàng Thế Thỏa

Nguồn: IMF tháng 4/2018