Tại Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp năm 2018 tổ chức ngày 29/11/2018 tại Đà Nẵng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Đào Minh Tú nhấn mạnh, NHNN sẽ tiếp tục có quy định cởi mở hơn cho các NHTM về vấn đề cho vay đối với DN khởi nghiệp, sáng tạo.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú phát biểu tại Diễn đàn
Tham gia Diễn đàn thanh niên khởi nghiệp dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có các đại diện lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giáo dục và đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông..., các ngành liên quan cùng với các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp khởi nghiệp, các trí thức trong và ngoài nước.
Xoay quanh chủ đề “Tìm giải pháp đột phá cho khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam”, Diễn đàn đã dành nhiều thời gian tập trung thảo luận, nhìn nhận thực trạng hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam trong những năm qua, đánh giá từ cơ chế, chính sách tới diễn biến thực tiễn; So sánh với hướng đi, cách làm của những quốc gia khởi nghiệp thành công để tìm những giải pháp tạo sức bật thật sự cho khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam.
Các đại biểu cũng kiến nghị nhiều giải pháp để tạo sự đột phá trong khởi nghiệp sáng tạo như cần có một cơ chế, chính sách hỗ trợ vốn cho các start up trẻ; có cơ chế cho các doanh nghiệp có vốn nhà nước đầu tư cho các startup; cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp. Diễn đàn cũng ghi nhận nhiều ý tưởng, giải pháp cụ thể để tạo sự đột phá cho khởi nghiệp sáng tạo.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Diễn đàn
Sau ý kiến của các đại biểu hầu hết tập trung về vốn đầu tư cho doanh nghiệp khởi nghiệp, sáng tạo, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, ngay từ khi khởi động Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025, NHNN là thành viên đầu tiên của Ban chỉ đạo, khi nghiên cứu xây dựng chương trình hành động cũng như nội dung, câu chuyện về vốn là vấn đề lớn và quan trọng nhất, có thể nói là quyết định thành công của chương trình nhanh hay chậm, phát triển tích cực hay không cho nên NHNN xác định vốn đầu tư cho doanh nghiệp starup là vấn đề hết sức quan trọng. Chính vì thế, ngay từ đầu năm 2016 đến nay, ngành Ngân hàng đã tích cực để xử lý vấn đề vốn.
Theo Phó Thống đốc, trong 2 năm qua, Quốc hội và Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt và nền tảng pháp lý quan trọng đầu tiên hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) nói chung là Luật DNNVV được ban hành năm 2016 và có hiệu lực từ 01/01/2018, trong đó có doanh nghiệp starup. Sau đó, cũng có nhiều Nghị định hướng dẫn, quy định ưu tiên, ưu đãi đối với những DNNVV và doanh nghiệp startup. Phó Thống đốc mong muốn các doanh nghiệp nghiên cứu, tìm hiểu thêm Luật DNNVV thực hiện từ đầu năm nay; Thứ hai là Luật về Khoa học và công nghệ cũng xác định quỹ đầu tư hỗ trợ cho lĩnh vực khoa học và công nghệ, trong đó có nhiều nội dung gắn với doanh nghiệp starup. Đây là hai luật hết sức quan trọng, tạo nền tảng pháp lý, đồng thời thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước ta trong vấn đề tạo điều kiện cho những doanh nghiệp khởi nghiệp, sáng tạo phát triển.
Phó Thống đốc chia sẻ, gần đây trao đổi với một số tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế trên một số diễn đàn khi nói về starup ở Việt Nam. Các tổ chức này đánh giá cao tốc độ phát triển starup ở Việt Nam, điều này cho thấy chủ trương rất đúng của Đảng và Nhà nước, hai là sự vào cuộc tích cực của tất cả các cơ quan, ban ngành và chính quyền địa phương, nhưng điều đặc biệt nữa là thanh niên Việt Nam có trí tuệ và có điều kiện được quan tâm đến lĩnh vực này. Chính vì vậy, Phó Thống đốc đánh giá cao việc tổ chức Diễn đàn thanh niên khởi nghiệp này.
Ngành Ngân hàng là một trong những ngành cung cấp vốn chủ yếu cho nền kinh tế nhưng theo kinh nghiệm quốc tế, thông thường các nước sử dụng nguồn vốn đầu tư cho những loại hình starup là các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư kể cả các nhà đầu tư tham gia với tính chất như cổ phần, nhất là quỹ đầu tư mạo hiểm thì phù hợp với tính chất đầu tư hơn.
“Tuy nhiên, không phải vì thế mà không có sự tiếp cận và hai bên không gặp được nhau. Chính vì thế, trong thời gian qua, NHNN đã ban hành một số quy định để khơi thông nguồn vốn tín dụng ngân hàng chảy vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Phó Thống đốc cho biết, một số lĩnh vực liên quan đến nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đều là đối tượng ưu tiên vay vốn NHTM, được ưu đãi lãi suất, thời hạn vay vốn, đặc biệt ưu đãi tài sản thế chấp những doanh nghiệp vay vốn ứng dụng trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao có thể vay 70-80% giá trị phương án sản xuất. Có thể nói, Nghị định 116 thay thế Nghị định 55 là chính sách rất cởi mở, góp phần tháo gỡ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Hai nữa lãi suất đưa vào nhóm tín dụng ưu đãi. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng có Nghị định 39 quy định trong điều kiện, hoàn cảnh thời điểm cụ thể có thể hỗ trợ về mặt lãi suất, Chính phủ sẽ cấp bù lãi suất cho môt số đối tượng, dù còn tuỳ thuộc ngân sách của Bộ Tài chính nhưng đó cũng là các chính sách tạo điều kiện cho doanh nghiệp khởi nghiệp.
Phó Thống đốc nhấn mạnh: “Ngành Ngân hàng đã có một số gói cho vay của NHTM như: BIDV dành gói tín dụng 4000 tỷ đồng cho DNNVV, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; gói 2000 tỷ đồng cho các đối tượng ưu tiên, ưu đãi thuộc lĩnh vực ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao … Chính vì vậy, chúng tôi cho rằng không phải doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo không tiếp cận được vốn tín dụng ngân hàng. Quá trình thực hiện cũng có cái chưa phù hợp do tính chất sử dụng và nguồn vốn nhưng trên thực tế đã được khơi thông và quá trình tiếp cận giữa NHTM với các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cũng rất tích cực”.
Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục có những quy định cởi mở hơn cho các NHTM mạnh dạn hơn về vấn đề cho vay đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Tuy nhiên, NHNN cho rằng, nguồn vốn quan trọng nhất là tiếp cận được nguồn vốn đầu tư của các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư nước ngoài và vấn đề kêu gọi vốn nguồn lực xã hội để tham gia vào các dự án starup này. Đây là những nguồn vốn có tính chất quyết định cũng như cơ bản vì phù hợp với hoạt động của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Sau khi nghe ý kiến của các đại biểu, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Chính phủ và các Bộ, ngành sẽ xem xét một cách nghiêm túc các ý kiến, đề xuất tại Diễn đàn.
NH