Chỉ thị số 40 cộng hưởng sức mạnh của cả hệ thống chính trị

Tạo chuyển biến tích cực trong tín dụng chính sách

Theo đánh giá của các cấp Ủy Đảng, chính quyền địa phương, kết quả 5 năm thực hiện Chỉ thị số 40 cũng đã trở thành điểm tựa nâng cao chất lượng tín dụng với việc cấp ủy, chính quyền các cấp đã xác định nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội là nhiệm vụ thường xuyên trong chương trình, kế hoạch, hoạt động của các cấp ủy, các ngành, địa phương.

Nhìn lại 5 năm triển khai Chỉ thị số 40, mặc dù tình hình kinh tế - xã hội đất nước tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống của người dân nghèo, người dân sống ở khu vực nông thôn… song các cấp uỷ, chính quyền địa phương quan tâm chỉ đạo, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) luôn đồng hành cùng các tổ chức chính trị - xã hội làm nhiệm vụ uỷ thác thực hiện có hiệu quả chính sách tín dụng ưu đãi của Chính phủ đến với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác.

Ông Dương Quyết Thắng, Tổng Giám đốc NHCSXH cho biết, ngay sau khi Chỉ thị số 40 ra đời, NHCSXH đã phổ biến, quán triệt, ban hành Nghị quyết, kế hoạch, các văn bản có liên quan triển khai thực hiện Chỉ thị số 40, đồng thời tham mưu các ngành, các cấp triển khai thực hiện Chỉ thị số 40. Sau 05 năm triển khai thực hiện, Chỉ thị số 40 đã đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả, hiệu lực, hợp với ý Đảng, lòng dân, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương đã luôn quan tâm tạo lập nguồn vốn để tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách xã hội. Cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đã quan tâm hơn, chỉ đạo quyết liệt hơn, nhận thức rõ hơn về vai trò, vị trí của tín dụng chính sách xã hội trong việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo, giải quyết việc làm và xây dựng nông thôn mới. Đáng chú ý, kể từ khi có Chỉ thị, cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm, bố trí 10.320 tỷ đồng (tăng gấp 3 lần trước khi có Chỉ thị) từ ngân sách cấp tỉnh, cấp huyện để bổ sung nguồn vốn cho vay đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác.

Trong 05 năm qua, nguồn vốn tín dụng chính sách đã góp phần giúp trên 1,7 triệu hộ vượt ngưỡng nghèo; thu hút và tạo việc làm cho gần 902 nghìn lao động; trên 301 nghìn HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng gần 6 triệu công trình cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; gần 118 nghìn căn nhà cho hộ nghèo và gia đình chính sách…

Theo báo cáo của NHCSXH , tính đến ngày 15/8/2019, tổng nguồn vốn tín dụng của NHCSXH đạt 206.726 tỷ đồng; Thực hiện tốt Chỉ thị số 40-CT/TW, ngày 22-11-2014, của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, kết quả đến ngày 15/8/2019, nguồn vốn ủy thác địa phương chuyển sang để NHCSXH thực hiện cho vay đối với các đối tượng chính sách đạt trên 14.434 tỷ đồng.

Nguồn vốn VBSP tăng sự gắn kết giữa hội đoàn thể với người dân

Cũng theo báo cáo của NHCSXH, tính đến ngày 15/8/2019, tổng dư nợ đạt 198.968 tỷ đồng; nợ quá hạn và nợ khoanh là  1.517 tỷ đồng, chiếm 0,76%/tổng dư nợ.

Chỉ tính riêng tại tỉnh Ninh Bình Đến 30/6/2019, tổng nguồn vốn NHCSXH tỉnh Ninh Bình đạt 2.324 tỷ đồng, tăng 674 tỷ đồng (+41%) so với trước khi có Chỉ thị số 40; tổng dư nợ đạt hơn 2.318 tỷ đồng.Nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay trên địa bàn tỉnh Ninh Bình tính từ khi có Chỉ thị số 40 đến nay tăng thêm gần 66 tỷ đồng, đưa tổng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách lên hơn 82 tỷ đồng.

Nhiều năm trước, chị Lục Thị Lệ, xóm Bản Mặc, xã Quang Hán, huyện Trà Lĩnh ( Cao Bằng) đã biết đến tín dụng chính sách. Song, do chưa có kinh nghiệm nên chị không dám vay vốn để mở rộng chăn nuôi mà chỉ duy trì nuôi 3 con bò có từ trước. Năm 2016, sau khi được tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, được các cấp Hội Phụ nữ tuyên truyền chủ trương, chính sách về tín dụng ưu đãi, chị Lệ đã vay 50 triệu đồng từ NHCSXH huyện.

Mô hình trồng cây chanh leo cho thu nhập cao của gia đình chị Nông Thị Năm, xóm Lũng Cưởm, xã Lưu Ngọc

Chị Lệ cho biết: “Trong lúc đang tìm hướng thoát nghèo thì tôi được NHCSXH tiếp sức kịp thời. Với số vốn trên, tôi đầu tư mua thêm 3 con bò sinh sản, nâng cấp chuồng trại nuôi thêm trâu, bò vỗ béo. Sau 4 năm mở rộng quy mô chăn nuôi, đến nay gia đình tôi có 25 con trâu, bò. Từ hộ nghèo, nhờ nguồn vốn tín dụng chính sách, gia đình tôi đã thoát nghèo, trung bình thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi khoảng 150 triệu đồng/năm”.

Bí thư Huyện ủy Trà Lĩnh, Nông Văn Đàm cho biết: Chỉ thị số 40 đã thực sự tạo ra sự chuyển biến rõ nét về tín dụng chính sách xã hội tại địa phương. Cấp ủy, chính quyền địa phương coi công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội là một trong những nhiệm vụ trong chương trình, kế hoạch hoạt động thường xuyên. UBND huyện đã ban hành văn bản chỉ đạo UBND các xã, thị trấn tăng cường chỉ đạo và tạo mọi điều kiện thuận lợi đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội; chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với NHCSXH, bố trí 450 triệu đồng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH để bổ sung vốn cho hộ nghèo và đối tượng chính sách vay.

Đến nay, tổng nguồn vốn của NHCSXH Trà Lĩnh huyện đạt 121,3 tỷ đồng, tăng 31,8 tỷ đồng so với năm 2014. Doanh số cho vay giai đoạn 2014 - 2019 đạt 164,7 tỷ đồng/4.982 lượt hộ được vay vốn. Tổng dư nợ các chương trình đạt 120,65 tỷ đồng/2.866 hộ còn dư nợ. Vốn tín dụng chính sách giúp 4.892 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác của huyện được vay vốn; góp phần tạo việc làm cho 154 lao động; giúp 384 HSSV thuộc gia đình hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn có điều kiện theo học tại các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp; xây dựng 980 công trình nước sạch và vệ sinh, 23 căn nhà cho hộ nghèo…

Chính quyền và người dân gần nhau hơn

Một điều có thể nhận thấy rõ ràng, đó là 05 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW đã làm thay đổi một cách sâu sắc nhận thức tư tưởng và hành động của các cấp ủy đảng, chính quyền và đoàn thể trong việc đẩy mạnh hoạt động tín dụng chính sách xã hội cũng như hoạt động của NHCSXH.

Bà Nguyễn Thị Xuân – Giám đốc NHCSXH Chi nhánh Hưng Yên – cho biết, sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi mà cấp ủy, chính quyền các cấp dành cho hoạt động tín dụng chính sách xã hội đã được biến thành các hành động cụ thể, như: bố trí Chủ tịch UBND cấp xã tham gia Ban đại diện Hội đồng quản trị cấp huyện; quan tâm bố trí nguồn vốn ủy thác cho vay; hỗ trợ phương tiện, trang thiết bị, trụ sở làm việc...

Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã quan tâm hơn đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội, chỉ đạo cấp cơ sở phối hợp tốt với NHCSXH trong việc thực hiện các chương trình tín dụng chính sách, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các Tổ TK&VV. “Công tác phối hợp giữa NHCSXH và các tổ chức chính trị-xã hội nhận ủy thác ngày càng chặt chẽ, đồng bộ, chất lượng ủy thác ngày càng được nâng cao” – bà Xuân cho biết.

Việc thực hiện giao dịch tại 161/161 Điểm giao dịch đặt tại trụ sở UBND cấp xã, hơn 3.000 Tổ TK&VV hoạt động tại thôn, ấp, bản, làng đã góp phần công khai được các chính sách tín dụng của Nhà nước, danh sách hộ vay vốn và các quy trình thủ tục của NHCSXH. Người vay giao dịch trực tiếp với NHCSXH vào ngày cố định hàng tháng để vay vốn, trả nợ, gửi tiền tiết kiệm, trước sự chứng kiến của cán bộ tổ chức chính trị-xã hội, Tổ trưởng Tổ TK&VV và chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH cũng chuyển biến rõ rệt. Nếu như trước khi có Chỉ thị 40, nguồn vốn do ngân sách địa phương ủy thác là 27,78 tỉ đồng, thì từ khi có Chỉ thị đến nay là 41,6 tỉ đồng, đưa tổng nguồn vốn nhận ủy thác của địa phương đến hết 30/6/2019 đạt 69,43 tỉ đồng.

Hiệu ứng của việc tập trung tuyên truyền vận động thực hiện Chỉ thị số 40 xuống tận thôn, xóm để các tầng lớp nhân dân nắm bắt và có nhận thức đúng về tầm quan trọng của hoạt động tín dụng chính sách xã hội đã cộng hưởng lên những sức mạnh, giá trị mới.

Triển khai Chỉ thị số 40 tại Quảng Nam đã có 193.207 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn từ NHCSXH, hơn 54 nghìn hộ vượt qua ngưỡng nghèo, tạo điều kiện cho 21.928 HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn đi học, tạo việc làm cho 11.948 lao động từ Quỹ Quốc gia về việc làm, 284 lao động tham gia xuất khẩu lao động có thời hạn ở nước ngoài, xây dựng, cải tạo 90.191 công trình nước sạch vệ sinh; xây dựng 2.851 ngôi nhà ở cho hộ nghèo và đối tượng chính sách;... Đặc biệt, vốn tín dụng chính sách đã góp phần tích cực giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 12,1% năm 2014 xuống 7,57% đến 30/6/2019, tỷ lệ hộ cận nghèo từ 9,15% năm 2014 xuống 3,32% đến 30/6/2019, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Nam trong thời gian qua.

Hiện tỉnh Quảng Nam đã và đang triển khai thực hiện 17 chương trình tín dụng chính sách, với tổng dư nợ đạt 4.483 tỷ đồng, trên 133 ngàn hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác còn dư nợ. Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ khoanh đã giảm từ 0,3% (cuối năm 2014) xuống còn 0,14%/tổng dư nợ tại thời điểm ngày 30/6/2019, trong đó nợ quá hạn chỉ chiếm 0,05%.

Những thành quả đạt được là nền tảng để Quảng Nam tiếp tục giương cao ngọn cờ thi đua triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 40 nhằm tối ưu hóa công cụ tài chính hữu hiệu trong thực hiện chương trình mục tiêu giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn - tín dụng chính sách.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Phan Việt Cường nhấn mạnh, tín dụng chính sách là một trong những nhiệm vụ trong chương trình, kế hoạch, hoạt động thường xuyên của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và đặt ra các mục tiêu cụ thể cho từng đơn vị. Trong đó, tỉnh sẽ tập trung nâng cao tinh thần trách nhiệm và chịu trách nhiệm chính trong việc chỉ đạo, quản lý, củng cố và nâng cao chất lượng tín dụng chính sách tại địa phương của thành viên Ban đại diện HĐQT NHCSXH. Đồng thời, nâng cao trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền trong việc củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách xã hội; phối hợp giữa các hoạt động huấn luyện kỹ thuật, đào tạo nghề và chuyển giao công nghệ với hoạt động cho vay vốn của NHCSXH, giúp người vay vốn sử dụng vốn có hiệu quả.

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cho biết, sẽ tiếp tục bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác cho NHCSXH thực hiện cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Việc hỗ trợ các đối tượng chính sách sẽ giảm dần cho không chuyển sang cơ chế hỗ trợ vốn có thu lãi với lãi suất ưu đãi nhằm nâng cao trách nhiệm của người sử dụng vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay, thực hiện tốt chủ trương “cho cần câu, không cho xâu cá” nhằm thúc đẩy ý chí vươn lên của người dân”.

Cùng chung quan điểm trên, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phú Thọ Hoàng Công Thủy cho rằng, các cấp ủy đảng, chính quyền cần tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động tín dụng chính sách, lấy tín dụng chính sách làm công cụ hữu hiệu trong việc góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

Để phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách xã hội, đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hoàng Công Thủy nhấn mạnh, cùng với việc hỗ trợ cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho NHCSXH và hoạt động tín dụng chính sách trên địa bàn, chính quyền các cấp cần chủ động bố trí nguồn vốn từ ngân sách theo phân cấp để bổ sung nguồn vốn tín dụng chính sách theo quy định. Cùng với đó, phải đặc biệt quan tâm đến việc minh bạch quy trình cho vay, xác định đúng đối tượng cho vay; quản lý chặt chẽ, kiểm soát tốt nguồn vốn, hạn chế thấp nhất rủi ro; định hướng, tư vấn cho người dân lựa chọn, xây dựng mô hình phát triển kinh tế phù hợp, hiệu quả.

Đồng thời thường xuyên kiện toàn, củng cố, nâng cao hiệu quả chất lượng hoạt động của Ban đại diện Hội đồng quản trị các cấp, các tổ tiết kiệm và vay vốn; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động tín dụng chính sách từ tỉnh đến cơ sở; tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về tín dụng chính sách trên địa bàn tỉnh.

NQ