Ngày 15/10/2019, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết 2 năm triển khai Nghị quyết 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD (Nghị quyết 42) và Quyết định 1058/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án cơ cấu lại các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 (Quyết định 1058).
Hội nghị trực tuyến sơ kết 2 năm triển khai Nghị quyết 42 của Quốc hội và Quyết định 1058 của Thủ tướng Chính phủ
Tham dự và chỉ đạo Hội nghị có đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Đồng chí Lê Minh Hưng, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Thống đốc NHNN Việt Nam chủ trì Hội nghị, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh cùng đại diện các Ban, Bộ, ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố và đại diện lãnh đạo các chi nhánh NHNN, các NHTM trên cả nước.
Quang cảnh Hội nghị.
Tạo niềm tin đối với hệ thống các TCTD và xã hội
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh cho biết, sau 02 năm triển khai Nghị quyết 42 và Quyết định 1058 gắn với các mục tiêu phát triển ngành ngân hàng theo Quyết định số 986/QĐ-TTg ngày 8/8/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (Quyết định 986), thời gian tuy chưa dài, nhưng có thể khẳng định các giải pháp đồng bộ trong 02 văn bản quy phạm trên cùng với Quyết định 986 đã tạo ra những dấu ấn rõ nét và chuyển biến tích cực trong công tác xử lý nợ xấu, cơ cấu lại các TCTD và phát triển ngành ngân hàng. Qua đó cũng thể hiện định hướng, chính sách đúng đắn của Quốc hội và Chính phủ, tạo niềm tin đối với hệ thống các TCTD nói riêng và của cả xã hội nói chung trong việc xử lý một cách có hiệu quả đối với các TCTD yếu kém và xử lý nợ xấu trong nền kinh tế.
Cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, sự quyết liệt của NHNN trong chỉ đạo điều hành, triển khai tích cực của hệ thống các TCTD, sự phối hợp của các Bộ, ngành, địa phương, công cuộc tái cơ cấu hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu theo Quyết định 1058 và Nghị quyết 42 đã đạt những kết quả quan trọng.
Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh phát biểu tại Hội nghị
Về hoàn thiện pháp lý, NHNN tiếp tục tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, cơ chế chính sách về tiền tệ, hoạt động ngân hàng nói chung và công tác cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu nói riêng; chủ động phối hợp với các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan rà soát để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, xung đột pháp lý giữa hệ thống văn bản quy phạm pháp luật ngành Ngân hàng với hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật khác; ban hành các văn bản hướng dẫn, cụ thể hóa các giải pháp nêu tại Nghị quyết 42 và Quyết định 1058 bảo đảm khả thi, hiệu quả. Đến nay, NHNN đã ban hành 16 văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn Luật số 17/2017/QH14 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD 2010, (gồm 01 Quyết định và 15 Thông tư), đặc biệt là hoàn thiện các quy định liên quan đến việc bảo đảm an toàn hoạt động ngân hàng; quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài; quy định về nội dung, trình tự, thủ tục thanh tra, giám sát ngân hàng; quy định về kiểm soát đặc biệt đối với TCTD; quy định về hoạt động thanh toán. Đồng thời, NHNN đã hoàn thiện các quy định về quản lý ngoại hối; quy định liên quan đến đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh.
Về phía các Bộ, ngành, địa phương, đến nay, về cơ bản đã ban hành chương trình/kế hoạch hành động triển khai Quyết định 1058 và các văn bản hướng dẫn triển khai Nghị quyết 42. Tại các địa phương, UBND các tỉnh, thành phố đã có văn bản chỉ đạo tới các Sở, Ban, Ngành trên địa bàn phối hợp trong công tác cơ cấu lại và xử lý nợ xấu.
Sự ổn định, an toàn của hệ thống được giữ vững
Về kết quả cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu: Đến nay, về cơ bản, các phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của từng TCTD đã được NHNN phê duyệt. Sự ổn định, an toàn của hệ thống các TCTD được giữ vững. Năng lực tài chính của các TCTD được củng cố, vốn điều lệ tăng dần. Chất lượng quản trị điều hành của các TCTD từng bước được nâng cao để tiệm cận với thông lệ quốc tế. Cơ cấu tổ chức bộ máy kiểm tra, giám sát ở tất cả các cấp từng bước được kiện toàn. Chức năng giám sát của HĐQT/HĐTV được tách bạch với chức năng quản lý của Ban điều hành. Hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ, đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động được chú trọng, tăng cường. Việc phân cấp, ủy quyền được thực hiện minh bạch. Công tác quản trị rủi ro tập trung vào các rủi ro trọng yếu bước đầu đem lại hiệu quả, chiến lược kinh doanh bước đầu phù hợp với văn hóa rủi ro và khẩu vị rủi ro; vai trò kiểm tra, đánh giá độc lập của Ban kiểm soát, kiểm toán nội bộ được phát huy, coi trọng. Chất lượng tín dụng của TCTD từng bước được cải thiện. Tính minh bạch trong hoạt động tín dụng cùng với các biện pháp kiểm soát, phòng ngừa nợ xấu mới phát sinh đã góp phần quan trọng giảm tỷ lệ nợ xấu của hệ thống các TCTD. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng (theo Thông tư số 02) của hệ thống các TCTD tiếp tục được duy trì dưới mức 2% (đến 31/8/2019 là 1,98%).
Ông Nguyễn Văn Du, Quyền Chánh Thanh tra NHNN báo cáo tại Hội nghị
Thực tế triển khai cho thấy Nghị quyết 42 đã góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình xử lý nợ xấu của các TCTD trước đây. Lũy kế từ 15/8/2017 (thời điểm Nghị quyết 42 có hiệu lực) đến 31/8/2019, toàn hệ thống TCTD đã xử lý được 236,8 nghìn tỷ đồng nợ xấu xác định theo Nghị quyết số 42. Tính trung bình từ 15/8/2017 đến 31/8/2019, mỗi tháng toàn hệ thống xử lý được khoảng 9,6 nghìn tỷ đồng/tháng, cao hơn 4,7 nghìn tỷ đồng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình từ 2012-2017 trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực. Kết quả xử lý nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 cho thấy ý thức trả nợ của khách hàng đã được cải thiện một bước quan trọng. Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy Nghị quyết 42 đã và đang phát huy hiệu quả, góp phần tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và đẩy mạnh công tác xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD.
Thời gian tới, để đạt được các mục tiêu đề ra tại Nghị quyết 42, Quyết định 1058 và Quyết định 986, tạo nền tảng cho sự phát triển của ngành ngân hàng trong giai đoạn tiếp theo, Ban lãnh đạo NHNN yêu cầu các đơn vị tại trụ sở chính NHNN, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, các TCTD và các đơn vị khác trong toàn ngành Ngân hàng nghiêm túc thực hiện các giải pháp và lộ trình đề ra tại Nghị quyết 42, Quyết định 1058, Quyết định 986 cũng như chỉ đạo của Thống đốc NHNN tại Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành Ngân hàng trong năm 2019, trong đó tập trung vào một số giải pháp như: (i) Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động tiền tệ, ngân hàng, các cơ chế chính sách hỗ trợ cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu, quy định về quản trị, điều hành, quản lý rủi ro của các TCTD,... bảo đảm phù hợp thực tiễn tại Việt Nam và tiệm cận thông lệ quốc tế; (ii) Theo dõi, giám sát chặt chẽ việc thực hiện phương án đã được phê duyệt để chỉ đạo xử lý kịp thời các khó khăn, tồn tại, vướng mắc trong quá trình triển khai; (iii) Bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan để tham mưu xử lý về vấn đề tăng vốn của các NHTMNN và cổ phần hóa Agribank; (iv) Tập trung xử lý phương án cơ cấu lại một số ngân hàng mua bắt buộc trên cơ sở bảo đảm tuân thủ đúng quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD, đúng chủ trương, định hướng của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Chính phủ; (v) Tiếp tục xử lý các TCTD phi ngân hàng yếu kém trên cơ sở tuân thủ các quy định của pháp luật và đặc thù cơ cấu lại đối với từng tổ chức. Phối hợp với các Bộ, ngành chủ quản trong việc xây dựng và triển khai phương án cơ cấu lại của các TCTD phi ngân hàng là công ty con của Tập đoàn trực thuộc; (vi) Tập trung xử lý và hoàn thiện cơ chế xử lý các QTDND yếu kém không có khả năng phục hồi bằng các hình thức phù hợp với quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống; (vii) Tập trung chỉ đạo các TCTD rà soát việc phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ theo quy định; chủ động nhận diện các khoản nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu để có các giải pháp ngăn ngừa nợ xấu phát sinh; tăng cường, đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu, triển khai quyết liệt, toàn diện các biện pháp quy định tại Nghị quyết 42 nhằm đưa tỷ lệ nợ xấu về mức an toàn theo mục tiêu đã đề ra; (viii) Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục hướng dẫn, chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh triển khai Chuẩn mực an toàn theo thông lệ quốc tế (Basel II) tại Việt Nam; (ix) Phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng các biện pháp xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42.
T.L
Ảnh: M.T