Ngày 09/7/2020, Tại trụ sở Chính phủ, Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia tổ chức phiên họp tháng 7/2020. Đồng chí Nguyễn Xuân Phúc- Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.
Tham dự cuộc họp có Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, Phó Thống đốc Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, các đồng chí là thành viên của Hội đồng tư vấn chính sách tài chính-tiền tệ quốc gia…
Kinh tế vĩ mô ổn định, dịch bệnh Covid-19 được khống chế
Cuộc họp này nhằm phân tích đánh giá tình hình kinh tế vĩ mô 6 tháng đầu năm, dự báo cả năm 2020; đánh giá sơ bộ tình hình triển khai các giải pháp hỗ trợ gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tái khởi động nền kinh tế hậu Covid-19; công tác điều hành chính sách tiền tệ và tình hình kinh tế - tài chính 6 tháng đầu năm, triển vọng và định hướng giải pháp điều hành 6 tháng cuối năm…
Phát biểu khai mạc cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, dịch bệnh COVID-19 bùng phát diện rộng trên toàn cầu, diễn biến phức tạp, chưa dừng lại, nhất là tại các đối tác lớn của nước ta. Kinh tế toàn cầu sụt giảm mạnh. Nhiều tổ chức quốc tế dự báo kinh tế thế giới tăng trưởng âm trong năm nay. Trong bối cảnh đó, hầu hết các nước đều nới lỏng chính sách tài chính, tiền tệ với mức độ chưa từng có. Theo thống kê mới nhất, nếu tháng 4, tổng các gói kích thích tài khóa mới là 8.000 tỷ USD thì đến nay đã tăng lên 11.000 tỷ USD và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Về tình hình trong nước, theo Thủ tướng, chúng ta là một trong những nước kiểm soát dịch bệnh sớm nhất, gần 3 tháng qua, không có ca lây nhiễm mới trong cộng đồng và đang tích cực thực hiện mục tiêu kép. Hiện nay, các cân đối lớn của nền kinh tế đều giữ vững. Các lĩnh vực trọng yếu có xu hướng đi lên mạnh mẽ.
Tuy nhiên, Thủ tướng lưu ý, cần nhận diện rõ rủi ro, đưa ra các biện pháp điều hành đồng bộ, hiệu quả hơn để giữ ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát dưới 4%. Khác với đa số các nước, dư địa chính sách tài khóa, tiền tệ của chúng ta còn khá lớn cho kích thích tổng cầu, thúc đẩy tăng trưởng, Thủ tướng đề nghị các thành viên Hội đồng đề xuất các giải pháp, chính sách cụ thể với mức độ, liều lượng, thời điểm áp dụng cho phù hợp; giải pháp để vực dậy các ngành, các lĩnh vực kinh tế trọng yếu…
Thủ tướng cũng nhấn mạnh tinh thần là càng khó khăn, chúng ta cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật, nhất là làm sao tạo môi trường đầu tư tốt hơn. Do vậy, Thủ tướng đề nghị: “Các đồng chí phát hiện, kiến nghị các cơ chế, chính sách, giải pháp thúc đẩy đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế số, mô hình kinh doanh mới như kinh tế chia sẻ, thương mại điện tử, thanh toán điện tử…”.
Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng báo cáo điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng
Hội đồng đánh giá cao nỗ lực của ngành Ngân hàng tạo nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp
Báo cáo công tác điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm trước Hội đồng, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, trong bối cảnh kinh tế thế giới bị tác động tiêu cực bởi đại dịch Covid-19, NHNN đã điều hành chủ động, linh hoạt chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm ổn định lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm thanh khoản của các TCTD, ổn định tỷ giá và thị trường ngoại hối, duy trì ổn định mặt bằng lãi suất, ổn định thị trường tiền tệ, mở rộng tín dụng lành mạnh theo định hướng đặt ra, chú trọng nâng cao chất lượng tín dụng.
Qua đó, vốn khả dụng được điều tiết hợp lý, thanh khoản thị trường, duy trì tâm lý vững vàng cho các TCTD trong bối cảnh đại dịch, hỗ trợ TCTD điều chỉnh giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng. Mặt khác, NHNN đã thực hiện nhiều đợt giảm lãi suất điều hành. So với đầu năm, lãi suất điều hành giảm 1,0 đến 1,5%/năm, trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn dưới 6 tháng giảm 0,6-0,75%/năm, trần lãi suất cho vay VND các lĩnh vực ưu tiên giảm 1%/năm (hiện 5%/năm). Xu hướng giảm lãi suất, tiết giảm chi phí hoạt động tiếp tục được nhiều TCTD đẩy mạnh ngay từ đầu Quý III để tiếp tục giảm lãi suất cho vay.
Trong điều hành tín dụng, ngay từ đầu năm 2020, để kịp thời triển khai các giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, NHNN đã ban hành Thông tư 01 với nhiều cơ chế đột phá, tạo hành lang pháp lý rộng để TCTD tháo gỡ khó khăn về vốn vay cho khách hàng (cơ cấu lại nợ gốc và lãi, không chuyển nợ xấu, không bị tính lãi phạt, miễn giảm lãi, phí, tiếp tục được vay vốn sản xuất kinh doanh). NHNN cũng đã ban hành Chỉ thị 02 yêu cầu các TDTD đẩy mạnh hiệu quả các giải pháp hỗ trợ khách hàng; tiết giảm chi phí hoạt động để có điều kiện giảm lãi suất ở mức tối đa, chia sẻ khó khăn với khách hàng.
Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, để hỗ trợ hơn nữa quá trình phục hồi kinh tế sau dịch, NHNN đang khẩn trương sửa đổi, bổ sung Thông tư 01 sau hơn 3 tháng triển khai với một số nội dung cơ bản là mở rộng phạm vi nợ được cơ cấu lại.
Cũng trong 6 tháng đầu năm 2020, NHNN đã thực hiện tốt việc điều hành ổn định tỷ giá và thị trường ngoại tệ, củng cố dự trữ ngoại hối Nhà nước; Thực hiện phối hợp chặt chẽ chính sách tiền tệ với Chính sách tài khóa và các chính sách khác; Đẩy mạnh thanh toán trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt; Việc cơ cấu lại TCTD và xử lý nợ xấu tiếp tục được quyết liệt triển khai…
Phát biểu tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia đánh giá cao sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương và sự đồng thuận của nhân dân nên chúng ta đã thành quan trọng trong việc khống chế, ngăn chặn, kiểm soát được dịch bệnh COVID-19. Đây là kết quả vô cùng quan trọng góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định xã hội và ổn định đời sống nhân dân.
Các thành viên Hội đồng cũng đánh giá cao sự vào cuộc kịp thời, khẩn trương, quyết liệt của NHNN trong việc triển khai các giải pháp chủ động nắm bắt tình hình sản xuất kinh doanh, mức độ thiệt hại của khách hàng đang vay vốn do ảnh hưởng của dịch Covid - 19, kịp thời có các biện pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng như: Cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, không chuyển đổi nhóm nợ...
Tại cuộc họp, các ý kiến của các thành viên Hội đồng cho rằng nguy cơ dịch bệnh còn hiện hữu, trong khi suy giảm kinh tế thế giới tác động nặng nề trên nhiều phương diện của đất nước. Các thành viên Hội đồng nhận định tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Dịch bệnh chưa kết thúc trong năm nay mà có thể kéo dài trong thời gian tới.
Do vậy, có ý kiến cho rằng, gói chính sách phục hồi phát triển kinh tế phải mang tính dài hạn, cho cả năm 2021, 2022, chứ không chỉ trong năm nay với tinh thần tiến công kinh tế trong khi phòng thủ dịch bệnh.
Quang cảnh cuộc họp
Cần tiếp tục có các giải pháp kích thích tăng trưởng kinh tế
Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, các thành viên Hội đồng cơ bản nhất trí với báo cáo của NHNN. Thay mặt Hội đồng, Thủ tướng ghi nhận đánh giá cao đóng góp của các thành viên, đặc biệt là những kiến nghị tâm huyết, sâu sắc, đầy trách nhiệm của các thành viên hội đồng, các chuyên gia. Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ, NHNN tiếp thu, hoàn thiện báo cáo kiến nghị của Hội đồng tại cuộc họp hôm nay để Chính phủ, các cơ quan quản lý Nhà nước về vĩ mô tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách phục hồi phát triển kinh tế-xã hội.
Thủ tướng cho rằng, Hội đồng đã đánh giá cao cố gắng của Chính phủ trong công tác điều hành dù nhiều khó khăn nhưng Chính phủ điều hành đúng, linh hoạt kịp thời mang lại sự phát triển kinh tế xã hội và niềm tin cho người dân. Nhưng đây mới là thành công bước đầu, chúng ta không được chủ quan, phân tích tình hình vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức phía trước, đặc biệt là nguy cơ dịch bệnh hiện hữu trong khi suy giảm kinh tế, tác động nặng nề trên nhiều phương diện của đất nước. Hội đồng nhận định tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến khó lường phức tạp, dịch bệnh chưa kết thúc, chưa có phác đồ vacxin không chỉ năm nay mà có thể kéo dài thêm thời gian. các nước đang thực hiện chính sách kích thích kinh tế cả về tài khóa và tiền tệ, tuy nhiên, các đồng chí lưu ý về khủng hoảng nợ công, tài chính tiền tệ... nếu xảy ra cuộc khủng hoảng này để nền kinh tế thế giới lún sâu và Việt Nam là nước hội nhập nên cần phải đưa cảnh báo này trong điều hành chính sách. Tuy nhiên các thành viên hội đồng cho rằng, Việt Nam có cơ hội lớn về phát triển đó là sớm kết thúc dịch bệnh, nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, môi trường thuận lợi niềm tin điều hành được củng cố có thể quyết tâm thực hiện dược mục tiêu kép đưa nền kinh tế vượt lên thu hút mạnh mẽ nguồn vốn đầu tư tận dụng tốt cơ hội để phát triển kinh tế xã hội đi liền với phòng thủ dịch bệnh.
Thủ tướng sẵn lòng nhận khuyến cáo của các thành viên khi cần thiết đề điều hành chính sách. Chính vì thế việc thường xuyên theo dõi diễn biến thị trường quốc tế, trong nước phù hợp kịp thời, dự báo đưa ra chính sách tốt, các bộ ngành: NHNN, tài chính, công thương... cần đặc biệt lưu ý các vấn đề này. Trong bối cảnh hiện nay, Hội đồng thống nhất tăng trưởng kinh tế từ 3-4% trên cỗ xe tam mã tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu, đầu tư tiêu dùng. Trong điều hành cần chú ý lạm phát giữ dưới 4% giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiên quyết giữ niềm tin vào chỉ đạo điều hành. Các Bộ Tài chính, NHNN, Công thương, Kế hoạch và Đầu tư và các bộ liên quan tiếp tục rà soát cập nhật kịch bản tăng trưởng theo từng quý, đưa giải pháp; thường xuyên đánh giá thực hiện và có đối sách các vấn đề cấp bách.
Hội đồng đề xuất tiếp tục thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ giải pháp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh ổn địnk đời sống người dân... Từ nay đến năm 2021 nghiên cứu cân nhắc xây dựng kế hoạch hỗ trợ tổng thể nền kinh tế, xác định vấn đề trọng tâm cần giải quyết của các ngành trong ngắn hạn, trung hạn, trong đó có vấn đề bội chi, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân.
Huy động thêm nguồn lực công cho sản xuất kinh doanh, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân; Thực hiện CSTT, tiền tệ trên phương châm chủ động, tích cực, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế là rất quan trọng. Chúng ta chuẩn bị sẵn sàng để hỗ trợ doanh nghiệp, không chỉ DNNVV mà với cả những doanh nghiệp lớn, kiên quyết bảo vệ hệ thống doanh nghiệp, nhất là trong những ngành, lĩnh vực trọng điểm. Tiếp tục xem xét giảm lãi suất, ngành NH tiếp tục chia sẻ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân. Tiếp tục tiết kiệm chi thuờng xuyên các khoản chi hội nghị, hội thảo, công tác quốc tế, trong nước, dành nguồn lực cho những nhiệm vụ cấp bách chống dịch, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn…
Đồng thời tiếp tục giảm, miễn giảm thuế phí, lệ phí, đặc biệt kiểm tra hoạt động này 6 tháng cuối năm và đầu năm 2021 để tháo gỡ khó khăn cho từng giai đoạn cho doanh nghiệp. Cùng với đó, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy vật liệu mới, năng lượng mới, mô hình mới,.. đầu tư mới là vấn đề đặt ra đối với đất nước ta. Yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quyết liệt giải ngân vốn đầu tư công…
Tập trung kích cầu nội địa, phát triển mạnh mẽ thị trường cho Việt Nam, đặc biệt không để mất thị trường quốc tế cần những giải pháp đồng bộ, quyết liệt hơn. Nghiên cứu thị trường mới, đẩy mạnh thanh toán điện tử, kinh tế số…
Đổi mới mạnh mẽ, hoàn thiện thể chế, chính sách và cải cách thủ tục hành chính để tạo môi trường kinh doanh có khả năng cạnh tranh tốt hơn trong khu vực và quốc tế nhằm mục tiêu thu hút mạnh mẽ đầu tư xã hội, đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài. Cơ chế chính sách phải chú ý tái cơ cấu nền kinh tế, các ngành, các lĩnh vực.
Đề nghị Hội đồng đặc biệt hỗ trợ Chính phủ trong công tác xây dựng hoàn thiện chính sách. Các cấp, các ngành đặc biệt các ngành tổng hợp tài chính, kế hoạch, ngân hàng… cần lắng nghe, thường xuyên đối thoại, giải quyết các kiến nghị của người dân, DN, đặc biệt xử lý kịp thời những vấn đề vướng mắc.
Các đồng chí đề nghị trong hoàn cảnh đặc biệt hiện nay đòi hỏi phải có những chính sách đặc biệt, nhất là đối với những lĩnh vực mới, xu hướng sản xuất kinh doanh mới, xu hướng tiêu dùng mới để có chính sách đặc thù, phù hợp, có tính thực tiễn, phản ánh được hơi thở của nền kinh tế, doanh nghiệp, người dân. Việc tham vấn chính sách, trong đó có các ý kiến của chuyên gia là vô cùng quan trọng.
Thủ tướng yêu cầu, đẩy mạnh hơn nữa truyền thông, tạo đồng thuận xã hội. Càng khó khăn càng thúc đẩy nhiệm vụ này để góp phần củng cố niềm tin toàn xã hội. Cái vừa rồi chúng ta đạt được lớn nhất không phải chỉ là việc thành công trong phòng chống dịch bệnh mà lớn nhất là tạo niềm tin trong toàn xã hội.
CKH