Trước hết, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Phong, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long đối với hoạt động ngân hàng. Về ý kiến chất vấn của Đại biểu Quốc hội nêu tại phiếu chất vấn số 65/PCVK3-GS, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước xin báo cáo Đại biểu cụ thể như sau:
Thời gian qua, cơ sở hạ tầng và công nghệ phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) đã được ngành Ngân hàng chú trọng đầu tư, nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả. Tính đến cuối năm 2021, toàn thị trường có 20.404 ATM (tăng 3,91% so với cuối năm 2020), 323.572 POS và hơn 100.000 điểm chấp nhận thanh toán QR code (tăng 17,12% và 11,1% so với cuối năm 2020). Các máy ATM, POS được bố trí và lắp đặt tại hầu hết các cơ sở, chuỗi phân phối, bán lẻ, khách sạn lớn, các cơ sở y tế, bệnh viện, trường học, đáp ứng nhu cầu TTKDTM của người dân cũng như góp phần thúc đẩy TTKDTM trong nền kinh tế.
Để hệ thống ATM hoạt động thông suốt, liên tục, đáp ứng đầy đủ nhu cầu rút tiền cho người dân và công nhân cả nước, NHNN đã có nhiều giải pháp như:
- Thường xuyên theo dõi và chỉ đạo các ngân hàng thương mại sắp xếp, phát triển hợp lý mạng lưới ATM và POS trên toàn quốc đảm bảo hiệu quả. Đối với vùng sâu, vùng xa, miền núi..., khuyến khích các ngân hàng thương mại cân nhắc các yếu tố liên quan về điều kiện địa lý, kinh tế, xã hội đặc thù để bố trí lắp đặt ATM một cách phù hợp, tạo điều kiện cho người dân thực hiện các giao dịch qua ATM thông suốt, liên tục.
- Đối với các khu công nghiệp trong dịp lễ, tết khi nhu cầu rút tiền mặt tăng cao, NHNN đã yêu cầu các TCTD: (i) bố trí thêm ATM lưu động phục vụ; áp dụng trả lương tại quầy giao dịch của ngân hàng; giám sát chặt chẽ hạn mức tồn quỹ của ATM để kịp thời tiếp tiền (ii) trao đổi, thống nhất với doanh nghiệp chia thời gian trả lương thành nhiều khung thời gian để giảm tải việc rút tiền cho ATM; (iii) đẩy mạnh lắp đặt các thiết bị chấp nhận thẻ; tích hợp nhiều tính năng trên thẻ (chuyển tiền, thanh toán hóa đơn tiền điện, nước, các dịch vụ công, thuế....).
Với các giải pháp đồng bộ trên, việc rút tiền mặt qua ATM trong dịp cao điểm và tình trạng thiếu máy ATM tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa... đã được cải thiện rõ rệt, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân.
- Bên cạnh đó, NHNN tiếp tục chỉ đạo tổ chức tín dụng, tổ chức trung gian thanh toán đẩy mạnh phát triển các phương thức thanh toán điện tử mới, hiện đại như thẻ ngân hàng, QR code, ví điện tử, Internet Banking, Mobile Banking,… thực hiện giảm, miễn phí giao dịch thanh toán trực tuyến cho khách hàng; Đẩy mạnh cung ứng dịch vụ Mobile-Money, ưu tiên các địa bàn nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo của Việt Nam, nhất là các địa bàn không có ATM và chi nhánh ngân hàng nhằm góp phần phát triển hoạt động TTKDTM, tăng cường việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính tại các khu vực này.
Nhờ đó, tỷ trọng giao dịch rút tiền mặt qua ATM năm 2021 chiếm 1,44% về giá trị giao dịch so với tổng giao dịch thanh toán qua phương tiện TTKDTM (giảm 32,28% về giá trị so với năm 2020) cho thấy việc rút tiền mặt qua ATM giảm dần, phản ánh xu hướng dịch chuyển sang thanh toán điện tử, TTKDTM.
Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp để thúc đẩy TTKDTM; đồng thời nghiên cứu, phát triển các dịch vụ thanh toán tại nông thôn, vùng sâu, vùng xa gắn với triển khai Chiến lược Quốc gia về tài chính toàn diện, góp phần nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho người dân.
Trên đây là ý kiến trả lời của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về nội dung chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Phong. Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam kính mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ hơn nữa của Đại biểu đối với hoạt động của ngành Ngân hàng.
Trân trọng cảm ơn Đại biểu./.