Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh yêu cầu trên tại Hội nghị thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội (NỞXH) cho công nhân, người thu nhập thấp vừa được tổ chức đầu tuần này.
Tạo thuận lợi tối đa để doanh nghiệp phát triển NỞXH
Nguyễn Vũ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh yêu cầu trên tại Hội nghị thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội (NỞXH) cho công nhân, người thu nhập thấp vừa được tổ chức đầu tuần này.
Nhiều chính sách hỗ trợ phát triển NỞXH
Báo cáo tóm tắt về triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ NỞXH, nhà ở cho công nhân, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, các đơn vị trên địa bàn cả nước đã hoàn thành 301 dự án NỞXH khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân, quy mô xây dựng khoảng 156.000 căn, với tổng diện tích hơn 7,79 triệu m2. Hiện các đơn vị cũng đang triển khai 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 455.000 căn, với tổng diện tích khoảng 22,718 triệu m2...
Về phía ngành Ngân hàng, chia sẻ tại hội nghị, Thống đốc NHNN Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, những năm qua, ban lãnh đạo NHNN các thời kỳ rất quan tâm chỉ đạo hệ thống TCTD tích cực tham gia các chương trình góp phần xây dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp. Thống đốc chia sẻ: một trong những chương trình được đánh giá rất thành công, giúp việc cải thiện nhà ở cho người có thu nhập thấp là từ năm 2012 ngành Ngân hàng đã triển khai chương trình cho vay NỞXH với quy mô 30.000 tỷ đồng. Chương trình kết thúc năm 2016, với doanh số cho vay đạt trên 29 nghìn tỷ đồng. Hiện nay, gói này cũng chỉ còn dư nợ khoảng 7.200 tỷ đồng… “Thời gian qua, hệ thống ngân hàng rất tích cực, trách nhiệm, tháo gỡ khó khăn cho người dân và DN trong đại dịch. Đến nay, các TCTD đã giảm lãi cho vay, giảm phí gần 50.000 tỷ đồng từ chính nguồn lực của các TCTD. Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng cũng rất có trách nhiệm và chia sẻ với cộng đồng, tích cực tham gia các chương trình an sinh xã hội, tài trợ, hỗ trợ xây dựng nhà cho người nghèo thông qua các tỉnh, thành phố trên cả nước và Đảng ủy Khối cơ quan TW…”, Thống đốc thông tin thêm.
Báo cáo cụ thể hơn về kết quả cho vay, ông Dương Quyết Thắng - Tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) cho biết, riêng trong hệ thống NHCSXH hiện nay có 185.741 người nghèo được vay để giải quyết nhu cầu về nhà ở; 29.953 hộ đang thụ hưởng chính sách nhà vượt lũ, 13.836 hộ vay chính sách nhà ở tránh bão khu vực miền Trung…
Cần thêm cơ chế, chính sách trong phát triển NỞXH
Đánh giá các chính sách hỗ trợ NỞXH, nhà ở công nhân lao động tại các KCN đã tạo ra hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, hỗ trợ và khuyến khích các DN tham gia vào phát triển NỞXH, nhà ở công nhân, nhưng Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị thừa nhận: quá trình triển khai thực hiện các chính sách về NỞXH đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục. Cụ thể, trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua - bán NỞXH còn kéo dài, thậm chí phức tạp hơn các dự án nhà ở thương mại. Đơn cử: dự án NỞXH được miễn tiền sử dụng đất nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất để miễn. Luật Nhà ở hiện hành chưa có quy định cho phép DN, hợp tác xã thuộc đối tượng được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội, trong khi trên thực tế nhu cầu của các DN, hợp tác xã muốn mua, thuê nhà ở xã hội để cho người lao động của họ thuê lại để ở là rất lớn. Ngân sách Trung ương chưa bố trí được đầy đủ nguồn vốn ưu đãi thực hiện chính sách NỞXH, nhà ở công nhân; nhiều địa phương chưa quan tâm đến phát triển NỞXH…
Chia sẻ tại hội nghị, Chủ tịch HĐQT Công ty Him Lam Dương Công Minh cho hay, công ty này sẵn sàng đăng ký tham gia xây dựng 75.000 căn hộ phân khúc NỞXH từ nay đến 2030. Tuy nhiên, để việc triển khai đạt hiệu quả quan trọng nhất là tháo gỡ khó khăn về thủ tục. “Chúng tôi có hai dự án nhà ở thương mại, theo đề nghị của Bộ Xây dựng chuyển thành NỞXH để lo cho người nghèo nhưng có một dự án tới 5 năm, một dự án 3 năm đến nay chưa hoàn thiện xong thủ tục. Từ nhà ở thương mại chuyển sang NỞXH còn khó hơn thủ tục làm nhà ở thương mại. Rõ ràng, các DN đều có nghề, có nguồn lực dồi dào nhưng để làm được rất khó. Thủ tục vô cùng phức tạp, từ thành phố, tỉnh, các ngành đến các bộ, ngành… ”, ông Minh cho hay.
Tương tự, Chủ tịch HĐQT Vinhomes Phạm Thiếu Hoa cho biết, trong 5 năm tới, Vinhomes sẽ đầu tư 500.000 căn NỞXH. Song để tạo điều kiện thực thi hiệu quả rất cần nhiều giải pháp như rút ngắn thủ tục phê duyệt dự án NỞXH (hiện mất tối thiểu khoảng 600 ngày) xuống từ 90 đến 120 ngày để các địa phương công bố các đề án, dự án nhà ở xã hội, các doanh nghiệp tham gia nộp hồ sơ…
Bày tỏ sự phấn khởi khi nghe thấy các DN, tập đoàn xây dựng đã đăng ký xây dựng hơn 1 triệu căn NỞXH ngay tại hội nghị, Thống đốc NHNN cho rằng, tính sơ bộ, nguồn vốn đầu tư có thể dao động khoảng từ 600 ngàn tỷ đồng đến 1 triệu tỷ đồng và thực hiện trong 10 năm tới. Để hỗ trợ cho nhà ở công nhân, người có thu nhập thấp thì vấn đề vốn và lãi suất rất quan trọng. Về vốn, các TCTD có thể huy động từ người dân để cho vay. Về lãi suất, hiện nay, Nghị định 31 có hỗ trợ lãi suất 2% cho đối tượng vay xây NỞXH trong năm 2022 – 2023, nếu các dự án có thể triển khai được thì có thể tận dụng gói hỗ trợ này. “NHNN sẽ tiếp tục điều hành linh hoạt, phù hợp để hướng nguồn tín dụng tập trung vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đặc biệt là quan tâm đến lĩnh vực xây dựng nhà cho công nhân, người có thu nhập thấp”, Thống đốc NHNN khẳng định.
Kết luận hội nghị, Thủ tướng khẳng định phát triển NỞXH, nhà ở cho công nhân là một trong những nội dung quan trọng của chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Phát triển NỞXH cho người thu nhập thấp, công nhân là trách nhiệm, nghĩa vụ, đạo đức của cả hệ thống chính trị, của những người làm nhiệm vụ quản lý Nhà nước, của DN. Nhấn mạnh mục tiêu phát triển NỞXH phải phù hợp khả năng chi trả của công nhân, người lao động, người thu nhập thấp, người có hoàn cảnh khó khăn, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì, xây dựng đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NỞXH cho công nhân, người thu nhập thấp trong giai đoạn từ nay tới năm 2030, hoàn thành ngay trong tháng 8/2022; phối hợp các bộ, cơ quan, địa phương tháo gỡ các vướng mắc, sửa đổi, hoàn thiện các quy định để triển khai hiệu quả, thúc đẩy phát triển NỞXH, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, nhà ở cho các chuyên gia; Nghiên cứu việc bố trí quỹ đất cho NỞXH tại các dự án nhà ở thương mại một cách linh hoạt, khả thi, hiệu quả, phù hợp tình hình. Cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính phiền hà, rườm rà, tạo thuận lợi nhất để các doanh nghiệp có động lực, cảm xúc, cảm hứng để phát triển NỞXH…
Về phía ngành Ngân hàng, Thủ tướng yêu cầu NHNN Việt Nam chỉ đạo các NHTM được chỉ định, quan tâm tạo điều kiện cho các DN đầu tư NỞXH, nhà ở công nhân đủ điều kiện được vay vốn ưu đãi theo quy định của Nghị định số 31/2022/NĐ-CP; nghiên cứu việc cho vay phát triển nhà trọ cho công nhân. NHCSXH tiếp tục triển khai chương trình cho vay ưu đãi đối với cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê mua NỞXH, nhà ở cho công nhân...