1. Tên Đề tài: Thực trạng và giải pháp thúc đẩy hợp tác Việt Nam - châu Phi trong lĩnh vực ngân hàng.
Mã số: ĐTNH.007/22
2. Tổ chức chủ trì thực hiện: Vụ Hợp tác quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
3. Chủ nhiệm và các thành viên tham gia:
- Chủ nhiệm: ThS. Đào Thúy Hằng - Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Thư ký: ThS. Trần Việt Liên - Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Các thành viên khác:
+ ThS. Đinh Thị Ngọc Trâm - Chuyên viên Vụ Hợp tác quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
+ ThS. Nguyễn Việt Linh - Phó Trưởng phòng, Văn phòng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
+ ThS. Nguyễn Thị Hải Yến - Chuyên viên Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
+ ThS. Nguyễn Thành Duy - Tập sự Phó Vụ trưởng, Vụ Trung Đông - Châu Phi, Bộ Ngoại giao.
+ TS. Phạm Bích Ngọc - Trưởng phòng, Viện Kinh tế Việt Nam, Viện Hàn lâm Khoa học và xã hội Việt Nam.
+ ThS. Trần Thanh Vân - Chuyên viên Vụ Hợp tác quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
+ ThS. Nguyễn Thị Mai Anh - Kiểm soát viên, Vụ Kiểm toán nội bộ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
+ ThS. Hoàng Thu Thủy - Chuyên viên Vụ Hợp tác quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
4. Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 12/2022
- Thời gian kết thúc: Tháng 06/2024
5. Kinh phí thực hiện: 220 triệu đồng.
6. Kết quả thực hiện: Giỏi
7. Các nội dung chính:
- Tổng quan về hệ thống ngân hàng châu Phi.
- Tình hình hợp tác trong lĩnh vực ngân hàng giữa Việt Nam và châu Phi.
- Chủ trương, định hướng về tình hình hợp tác giữa Việt Nam và châu Phi, đề xuất các giải pháp để thúc đẩy quan hệ hợp tác ngân hàng giữa Việt Nam và các nước châu Phi.
8. Mô tả tóm tắt:
Nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng, khó khăn trong hợp tác ngân hàng, đặc biệt trong lĩnh vực thanh toán giữa hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam và châu Phi, kinh nghiệm của các nước đã thành công trong việc phát triển hoạt động thanh toán và các hoạt động khác với thị trường châu Phi, từ đó đưa ra các giải pháp để thúc đẩy quan hệ hợp tác ngân hàng giữa Việt Nam và các nước châu Phi, đề tài ĐTNH.007/22 đã triển khai các nội dung nghiên cứu cụ thể sau:
Chương 1 đã khái quát về khu vực châu Phi cũng như đặc điểm, tình hình và xu hướng phát triển chung của hệ thống ngân hàng tại khu vực châu Phi. Đề tài cũng đã chỉ ra một số tổ chức tài chính quốc tế và khu vực đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại, đầu tư tại châu Phi như: Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Phi và một số tổ chức tài chính khu vực quan trọng khác của châu Phi. Bên cạnh đó, đề tài cũng nghiên cứu kinh nghiệm thực tiễn của Trung Quốc trong hợp tác ngân hàng với thị trường châu Phi và rút ra một số bài học kinh nghiệm về việc sử dụng ngân hàng là công cụ thúc đẩy hợp tác kinh tế quốc tế với khu vực châu Phi.
Chương 2 đã đưa ra tổng quan về quan hệ chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam với các nước châu Phi. Để làm rõ hơn tình hình hợp tác của Việt Nam với các nước châu Phi, đề tài đã nghiên cứu tình hình hợp tác giữa các Cơ quan quản lý tiền tệ - ngân hàng Việt Nam - châu Phi cũng như tình hình hợp tác giữa hệ thống ngân hàng Việt Nam và châu Phi. Về cơ bản, tiềm năng giao dịch với thị trường châu Phi là rất lớn, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản, thực phẩm, rau củ quả. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro khi xuất khẩu sang thị trường này như rủi ro về thanh toán, rủi ro về tỷ giá hoặc rủi ro trong tranh chấp liên quan đến hợp đồng mua bán. Đối với tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực ngân hàng, hiện nay một số NHTM Việt Nam như NHTM cổ phần Á Châu, NHTM cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam, NHTM cổ phần Đông Nam Á,... đã thiết lập quan hệ với các ngân hàng hàng đầu của châu Phi như Ecobamk, Attijariwafa,...
Trong chương 3, trên cơ sở chủ trương, định hướng, chính sách hợp tác của Đảng, Chính phủ Việt Nam với các nước châu Phi, đề tài đã đưa ra các định hướng, giải pháp chung để thúc đẩy quan hệ hợp tác ngân hàng giữa Việt Nam và các nước châu Phi, bao gồm: (i) định vị vai trò của hệ thống ngân hàng trong thúc đẩy hợp tác kinh tế Việt Nam với các nước châu Phi, (ii) lựa chọn địa bàn ưu tiên phát triển hợp tác tài chính - ngân hàng, (iii) định hướng hợp tác, đồng hành của Chính phủ, các bộ ngành và (iv) tăng cường hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế có đối tác châu Phi. Đề tài cũng đã chỉ ra nhiệm vụ thúc đẩy quan hệ hợp tác ngân hàng giữa Việt Nam với các nước châu Phi đối với các cơ quan quản lý, NHTM cũng như doanh nghiệp.