Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý, điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường, bảo đảm trật tự an toàn xã hội dịp Tết Nguyên đán 2018, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành các văn bản chỉ đạo trên toàn hệ thống đồng thời phối hợp các Bộ, ngành, địa phương nhằm đảm bảo tổ chức tốt công tác điều hòa, cung ứng tiền mặt trong nền kinh tế, nhất là trong dịp Tết, đảm bảo hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt cho hệ thống máy giao dịch tự động (ATM), các hệ thống thanh toán điện tử và hệ thống thanh toán thẻ. Cụ thể như sau:
1. Công tác đảm bảo chất lượng dịch vụ thanh toán dịp Tết
Để đảm bảo chất lượng dịch vụ, an toàn hoạt động thanh toán dịp cuối năm và Tết Nguyên đán 2018, ngoài việc thường xuyên theo dõi, giám sát để kịp thời chỉ đạo tổ chức tín dụng (TCTD) về chất lượng dịch vụ, an ninh, an toàn hoạt động ATM, NHNN đã có văn bản chỉ đạo trên toàn hệ thống như Công văn số 10303/NHNN-TT ngày 20/12/2017; Công văn số 10441/NHNN-TT ngày 25/12/2017) với một số nội dung chính sau:
a. Đối với tổ chức cung ứng hạ tầng chuyển mạch:
(i) Thực hiện kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng, kỹ thuật (máy móc, thiết bị, đường truyền,..) và theo dõi, giám sát chặt chẽ để đảm bảo hoạt động chuyển mạch thẻ an toàn, thông suốt và ổn định trong dịp cuối năm và Tết; đồng thời cung cấp thông tin cho NHNN khi phát hiện các vụ việc ATM của các ngân hàng thành viên gặp sự cố để NHNN biết và kịp thời chỉ đạo xử lý (ii) Phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng thành viên theo dõi, phát hiện, xử lý các sai sót, sự cố phát sinh, hạn chế thấp nhất lỗi kỹ thuật, nghẽn mạng; phản hồi tra soát; khiếu nại đối với các giao dịch ATM liên mạng một cách nhanh chóng, kịp thời.
b. Đối với các NHTM:
(i) Thường xuyên giám sát hoạt động của hệ thống ATM (đặc biệt tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đông dân cư có nhu cầu rút tiền mặt lớn) để chủ động phát hiện, xử lý kịp thời các sự cố kỹ thuật, các trường hợp ATM hết tiền, ngừng hoạt động đảm bảo hệ thống ATM hoạt động ổn định, liên tục và thông suốt; (ii) Chủ động xây dựng kế hoạch tiếp quỹ, chuẩn bị sẵn sàng nhân lực và tiền mặt để tiếp quỹ đầy đủ, kịp thời cho ATM, không để ATM ngừng hoạt động; (iii) Tăng cường hoạt động ATM lưu động phục vụ tại các địa bàn xảy ra hiện tượng ATM quá tải (đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thẻ đã có trang bị ATM lưu động); (iv) Chủ động làm việc với các doanh nghiệp điều chỉnh thời gian trả lương hợp lý để giảm tải cho các ATM tại các khu công nghiệp, khu chế xuất; (v) Xây dựng phương án dự phòng chi trả trực tiếp bằng tiền mặt để đáp ứng kịp thời nhu cầu chi lương, thưởng dịp Tết tại các khu vực có ATM quá tải; (vi) Đảm bảo an ninh, an toàn các hệ thống thanh toán điện tử, thanh toán thẻ; (vii) Tuyên truyền, quảng bá, hướng dẫn khách hàng sử dụng các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt nhằm giảm tải việc rút tiền mặt tại các ATM; xử lý nhanh và triệt để các giao dịch khiếu nại, khiếu kiện của khách hàng theo quy định.
c. Đối với các NHNN chi nhánh tỉnh, Thành phố:
Căn cứ chỉ đạo của NHNN Việt Nam, các chi nhánh NHNN tỉnh, Thành phố triển khai thực hiện: (i) Yêu cầu các TCTD trên địa bàn xây dựng Kế hoạch cụ thể để đáp ứng tốt nhất nhu cầu chi trả lương, thưởng dịp Tết; (ii) Kiểm tra, nắm bắt, xử lý kịp thời các tình huống phát sinh trên địa bàn; (iii) Phối hợp với các cơ quan truyền thông để tuyên truyền cho khách hàng các biện pháp phòng chống tội phạm thẻ; các tiện ích, các dịch vụ thanh toán điện tử, thanh toán thẻ nhằm giảm bớt việc rút tiền mặt, giảm tải cho hệ thống ATM.
2. Công tác tiền mặt, tiền mới mệnh giá nhỏ dịp cuối năm
a. Về việc đáp ứng nhu cầu tiền mặt Tết Nguyên Đán Mậu Tuất 2018
NHNN thường xuyên theo dõi, nắm bắt diễn biến thu chi tiền mặt và tồn quỹ tiền mặt tại các chi nhánh tỉnh, thành phố, tập trung mọi nguồn lực, sẵn sàng ứng trực mức cao nhất để kịp thời điều chuyển tiền, đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiền mặt, kể cả trong trường hợp xảy ra đột biến. Như vậy có thể khẳng định, NHNN hoàn toàn có thể đảm bảo đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiền mặt trong dịp Tết Nguyên Đán Mậu Tuất 2018. Về nguyên tắc, NHNN đảm bảo cung ứng các loại tiền đủ tiêu chuẩn lưu thông (không phân biệt tiền cũ, mới); nhưng cũng như mọi năm, trong dịp Tết Nguyên Đán, NHNN vẫn quan tâm đưa ra một lượng tiền mới nhất định để đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân. Đồng thời, NHNN có văn bản chỉ đạo các đơn vị thuộc NHNN, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chủ động lập kế hoạch đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu tiền mặt, nhu cầu cầu thanh toán của các đơn vị, tổ chức và cá nhân; đảm bảo các máy ATM hoạt động thông suốt trong dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018.
b. Về việc đáp ứng nhu cầu tiền mệnh giá nhỏ và định hướng sử dụng tiền mệnh giá nhỏ hợp lý, đúng mục đích trong các hoạt động văn hóa, lễ hội, tín ngưỡng
Trong 2017, NHNN tiếp tục thực hiện chủ trương không đưa tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp Tết Nguyên Đán.
Bên cạnh đó, việc tuyên truyền chủ trương sử dụng tiền mệnh giá nhỏ một cách hợp lý, đúng mục đích đã hạn chế những tiêu cực liên quan phát sinh; đồng thời gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, nâng cao nếp sống văn minh, bảo vệ hình ảnh đồng tiền Việt Nam và tiết kiệm chi phí xã hội (theo tính toán của NHNN, việc không phát hành tiền mới in dịp Tết Nguyên đán năm 2018 giúp tiết kiệm khoảng 280 tỷ đồng, nâng tổng mức chi phí tiết giảm từ khi thực hiện chủ trương này đến nay lên đến khoảng gần 2.200 tỷ đồng).
Để đạt được thành quả như trên, NHNN đã nhận được sự phối hợp tích cực của các Bộ, Ban, Ngành trong việc tuyên truyền, vận động người dân sử dụng tiền mệnh giá nhỏ một cách hợp lý, đúng mục đích tại các khu di tích, đền, chùa, lễ hội trong những năm qua; đến nay phần lớn người dân đã có nhận thức đúng đắn trong việc sử dụng tiền mệnh giá nhỏ. Bên cạnh đó, NHNN chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các đơn vị có liên quan để tăng cường công tác kiểm tra, xử lý đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ đổi tiền hưởng chênh lệch theo quy định tại Nghị định 96/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.
Nhằm duy trì và phát huy những kết quả đã đạt được, trong dịp Tết Nguyên Đán Mậu Tuất 2018, NHNN tiếp tục thực hiện chủ trương không đưa tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp Tết Nguyên Đán; đồng thời, thực hiện các biện pháp quản lý, sử dụng tiền mệnh giá nhỏ hợp lý, tiết kiệm trong dịp Tết Nguyên Đán theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VN