Góp phần mang tài chính số và thói quen chi tiêu không tiền mặt vào đời sống người dân

Ông Trương Quang Việt cho rằng, Mobile money đang từng bước góp phần mang tài chính số và thói quen chi tiêu không tiền mặt thâm nhập vào mọi mặt của đời sống người dân, đặc biệt là các nhóm yếu thế, trước đây chưa có cơ hội tiếp xúc với tiện ích tài chính, ngân hàng.

Đáp ứng một phần nhu cầu của thực tiễn, đã và đang đi vào cuộc sống

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lê Anh Dũng – Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh Toán, NHNN cho biết, sau gần 6 tháng triển khai, các doanh nghiệp thực hiện thí điểm đã đạt được kết quả khả quan và đảm bảo an toàn, góp phần vào phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, tăng cường việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo của Việt Nam (hơn 60% khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ Mobile-Money thuộc khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo). Việc triển khai thí điểm dịch vụ Mobile-Money đã đáp ứng một phần nhu cầu của thực tiễn, đã và đang đi vào cuộc sống.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang lan tỏa mạnh mẽ tới kinh tế thế giới, chuyển dịch sang kinh tế số là xu thế tất yếu mà mọi đất nước, mọi vùng lãnh thổ cần hòa nhịp. Ông Trương Quang Việt - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Dịch vụ số Viettel cho biết, cùng với sự cạnh tranh uy thế về công nghệ số của các quốc gia trên toàn cầu, càng ngày, chúng ta càng thấy rõ được sức nóng và tầm ảnh hưởng của từ khóa “chuyển đổi số”.

Trải qua 2 năm chịu ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19, các hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn khiến Việt Nam nhận thức rõ ràng hơn bao giờ hết việc phổ cập thanh toán số, chuyển dịch lên nền kinh tế số là nhiệm vụ tối quan trọng. Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã đưa ra các định hướng, xây dựng các hoạt động ứng phó vô cùng nhanh chóng, trong đó có việc thúc đẩy triển khai thí điểm tiền di động (Mobile Money) trên cả nước.

Với Mobile Money, không phụ thuộc vào kết nối internet hay tài khoản ngân hàng, chỉ với 1 số điện thoại Viettel, người dân trên cả nước có thể thực hiện các giao dịch mua bán, chi tiêu không tiền mặt vô cùng dễ dàng thông qua tài khoản tiền di động.

Đặc biệt trong giai đoạn bình thường mới, tiền di động đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng cơ hội giao thương cho tất cả mọi người, xóa nhòa khoảng cách về địa lý lẫn công nghệ.

Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Dịch vụ số Viettel nhấn mạnh, nhằm thúc đẩy và hiện thực hóa mục tiêu tạo thói quen thanh toán không tiền mặt cho người dân, từng bước góp phần xây dựng nền kinh tế số Viettel đã và đang thực hiện một số hoạt động chính như sau: Đầu tiên, tại thời điểm chính thức nhận cấp phép triển khai thí điểm tiền di động, Viettel đã ngay lập tức ra mắt hệ sinh thái thương mại, tài chính số Viettel Money.

Theo đó, chỉ với 1 số điện thoại, người dân đã có thể thực hiện mọi giao dịch chuyển, nạp, rút tiền và mua bán trực tuyến nhanh chóng, dễ dàng trên hệ sinh thái. Đồng thời tận hưởng hơn 300 tiện ích, tính năng được cá nhân hóa theo nhu cầu.

Ông Trương Quang Việt chỉ ra những hoạt động cụ thể mà Viettel đã triển khai: Thứ nhất, đưa vào hoạt động trên 100 điểm Chợ 4.0 trên cả nước. Người dân từ đó dễ dàng mua mớ rau, con cá bằng cách chuyển tiền hoặc quét mã QR vô cùng tiện lợi. Thứ hai, phối hợp với hàng loạt trường hoc, bệnh viện… triển khai các cổng thanh toán hỗ trợ người dân đóng học phí, chi trả viện phí… hoàn toàn trực tuyến. Qua đây làm giảm áp lực trên các phương thức đóng phí truyền thống, hạn chế tập trung đông người cũng như việc người dân phải xếp hàng chờ đợi…Thứ ba, mạng lưới chăm sóc khách hàng phủ tới 11.000 huyện xã trên cả nước về tận các vùng nông thôn, miền núi. Đảm bảo cung cấp dịch vụ và sẵn sàng hỗ trợ người dân ở mọi miền tổ quốc làm quen với các tiện ích thanh toán số. Trong thực tế, tính đến hết quý I/2022, 70% thuê bao kích hoạt tài khoản tiền di động trên Viettel Money đều nằm ở các vùng sâu, vùng xa.

Trung bình mỗi thuê bao phát sinh tới 10 giao dịch chuyển tiền, mua bán trực tuyến. Vị Phó Tổng giám đốc cho rằng, mobile money đang từng bước góp phần mang tài chính số và thói quen chi tiêu không tiền mặt thâm nhập vào mọi mặt của đời sống người dân, đặc biệt là các nhóm yếu thế, trước đây chưa có cơ hội tiếp xúc với tiện ích tài chính, ngân hàng.

Ông Trương Quang Việt khẳng định: “Lợi ích của Mobile Money tới người dân Việt Nam là không thể phủ nhận. Thế nhưng lần đầu tiên được cấp phép triển khai chính thức tại thị trường Việt Nam, Mobile Money cũng đã đặt ra bài toán khó về thay đổi hành vi chi tiêu và sử dụng tiền của người dân. Viettel tận dụng tiềm lực sẵn có là sóng viễn thông phủ tới 99% diện tích Việt Nam và hệ thống hạ tầng phục vụ tới 11.000 phường/xã, trong đó có các xã ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, gồm cả vùng mặt biển cách đất liền tới 100km.

Để người dân từ thành thị đến nông thôn, đồng bằng tới miền núi, hải đảo xa xôi đều có thể dễ dàng kết nối, thực hiện trao đổi, mua bán hàng hóa chỉ với chiếc điện thoại.

Còn ông Nguyễn Văn Tấn - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Dịch vụ Viễn Thông VNPT VinaPhone cho biết, Mobile Money tập trung vào micro payment (thanh toán nhỏ), tức là khách hàng ở vùng xa ít có điều kiện tiếp cận đến dịch vụ ngân hàng. Câu hỏi đặt ra là làm sao để người dân dễ dàng sự dụng nhất. Vấn đề lớn đầu tiên, ông Nguyễn Văn Tấn cho rằng, cần phải rất đơn giản. Do đó, chúng ta cần tìm ra điểm rơi phù hợp giữa hai góc độ tiếp cận này.

Ông Tấn cho rằng, qua thực tế triển khai, chúng tôi nhận ra vấn đề về xác thực khách hàng. Làm sao để khách hàng đăng ký đơn giản, tôi cho rằng cần sử dụng cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia. Bởi trên đó có thông tin đầy đủ và chính xác gần như tuyệt đối về họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ…Nếu như nhà mạng tiếp cận được nguồn này thì khách hàng không cần nhiều bước phức tạp mà có thể sử dụng Mobile Money ngay, miễn là số điện thoại trùng với thông tin đăng ký.

Tôi tin rằng nếu đạt được điều này thì hơn 120 triệu thuê bao của tất cả các nhà mạng tại Việt Nam ngày mai có thể đồng loạt mở được và sử dụng Mobile money”, ông Dũng trình bày.

Góp phần vào phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt

Tại Hội thảo, ông Lê Anh Dũng – Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh Toán, Ngân hàng Nhà nước đánh giá một số kết quả bước đầu đạt được sau gần 06 tháng thực hiện thí điểm triển khai dịch vụ Mobile-Money tới khách hàng.

Sau khi được chấp thuận triển khai thực hiện thí điểm, 3 doanh nghiệp (Tổng Công ty Truyền thông – VNPT-Media, Tổng Công ty Viễn thông MobiFone, Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông quân đội – Viettel) đã nỗ lực triển khai cung ứng dịch vụ tới khách hàng ngay từ cuối tháng 11/2021, và đạt được những kết bước đầu quả khả quan, đảm bảo an ninh an toàn, góp phần phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM), tăng cường tiếp cận, sử dụng các dịch vụ tài chính, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo của Việt Nam.

Ông Lê Anh Dũng cho biết, về phát triển khách hàng: Đến cuối tháng 3/2022, tổng số khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ Mobile - Money là hơn 1,1 triệu khách hàng, trong đó số lượng khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo là gần 660.000 khách hàng (chiếm hơn 60% tổng số khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ).

Về phát triển điểm kinh doanh: Đến cuối tháng 3/2022, hơn 3.000 điểm kinh doanh được thiết lập, trong đó: số lượng điểm kinh doanh thuộc vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo là khoảng gần 900 điểm, chiếm khoảng 30% tổng số điểm kinh doanh được thiết lập.

Về phát triển đơn vị chấp nhận thanh toán (ĐVCNTT): Tổng số ĐVCNTT được thiết lập đến cuối tháng 3/2022 là hơn 12.800 ĐVCNTT, trong đó chủ yếu là các ĐVCNTT cung ứng dịch vụ thiết yếu như điện, nước, giáo dục,… Về giao dịch bằng dịch vụ Mobile-Money: Đến cuối tháng 3/2022, tổng số lượng giao dịch đã đạt hơn 8,5 triệu giao dịch với tổng giá trị hơn 370 tỷ đồng.

Sau gần 6 tháng triển khai, các doanh nghiệp thực hiện thí điểm đã đạt được kết quả khả quan và đảm bảo an toàn, góp phần vào phát triển hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, tăng cường việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính, đặc biệt tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo của Việt Nam (hơn 60% khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ Mobile-Money thuộc khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo).

Từ đó cho thấy, việc triển khai thí điểm dịch vụ Mobile-Money đã đáp ứng nhu cầu thiết thực của người dân, nhất là nhóm người dân chưa có tài khoản ngân hàng hoặc chưa được tiếp cận đầy đủ dịch vụ ngân hàng (unbanked/underbanked), đã và đang đi vào cuộc sống.

Đề cập đến giải pháp triển khai Mobile Money thông qua ứng dụng dữ liệu dân cư, căn cước công dân, định danh và xác thực điện tử, ông Phan Đức Hiệp – Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư, căn cước công dân , Bộ Công An cho biết, cùng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số đã trở thành xu hướng tất yếu với các quốc gia. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định trong giai đoạn 2021 – 2030, thực hiện chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số, Chính phủ số là một trong 6 nhiệm vụ trọng tâm của đất nước. Từ ngày 1/7/2021, Bộ Công an đã chính thức đưa vào hoạt động đối với Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Hệ thống Sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân.

Đây là “tài nguyên quốc gia đắt giá” và là “dữ liệu gốc” cho quá trình chuyển đổi số, triển khai thành công dịch vụ công trực tuyến. Nhờ đó phục vụ đắc lực cho công tác quản lý, điều hành của Chính phủ, của các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội và góp phần phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Kết quả đến nay, Bộ Công an đã triển khai kết nối chính thức đối với 8 đơn vị. Gồm Bảo hiểm Xã hội Việt Nam; Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính; Bộ Giáo dục Đào tạo; Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN); Bộ Y tế (dữ liệu tiêm chủng); Văn phòng Chính phủ; Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Tư pháp. Trong đó, các đơn vị đã gửi dữ liệu về Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư để tra cứu, xác thực thông tin để làm sạch dữ liệu.

Cụ thể, Bảo hiểm xã hội: 83.054.172; Tổng cục thuế: 137.459 hồ sơ; Bộ Giáo dục và Đào tạo: 399.002 hồ sơ; Tập đoàn điện lực Việt Nam: 57.899 hồ sơ. Trung tâm đã xác thực chính xác và đồng bộ các thông tin vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để tích hợp trên Căn cước công dân: 19.977.288 thông tin BHXH; 78.240.542 thông tin mũi tiêm của Bộ Y tế.

Bộ Công an đã chủ trì làm việc cùng với các nhà mạng xây dựng quy trình, quy chế phối hợp để triển khai thực hiện kết nối để làm sạch thuê bao di động, giải quyết tình trạng sim rác trên nền tảng dữ liệu dân cư. Cấp tài khoản Mobile Money, cấp sim chính chủ gắn với việc cấp tài khoản định danh điện tử cho công dân. Ông Phan Đức Hiệp bày tỏ tin tưởng: “Các nhà cung cấp dịch vụ Mobile Money tích hợp giải pháp này là cần thiết nhằm tránh các rủi ro trong hoạt động xác minh tài khoản qua ứng dụng trực tuyến và các quầy giao dịch, điểm tiếp nhận trực tiếp.

Hình thức của giải pháp này được thể hiện qua các đầu đọc thẻ căn cước công dân gắp chip, thiết bị xác minh di động tại quầy giao dịch và thư viện tích hợp vào các ứng dụng mobile trên nền tảng di động”.

NN