Tại phiên trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội của Bộ trưởng Bộ Tài chính sáng ngày 8/6/2022, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã có báo cáo trước Quốc hội hai vấn đề liên quan đến chính sách tiền tệ.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng
Trước hết, về kiểm soát lạm phát, theo Thống đốc, lạm phát là vấn đề toàn cầu hiện nay, Chính phủ và Ngân hàng Trung ương các nước trên thế giới đều đang thực hiện các giải pháp để kiểm soát lạm phát. Đối với Việt Nam, nền kinh tế có độ mở cửa rất lớn, đặc biệt là nhập khẩu/GDP chiếm khoảng 100%. Điều này cho thấy sản xuất trong nước phụ thuộc nhiều vào việc nhập khẩu nguyên vật liệu của thế giới, do vậy cũng chịu áp lực của lạm phát. Hiện nay, Chính phủ đang chỉ đạo rất quyết liệt các Bộ, ngành, trong đó yêu cầu chính sách tiền tệ, tài khóa cần phải kết hợp chặt chẽ với nhau. Trong những tháng đầu năm 2022, lạm phát ở Việt Nam vẫn trong tầm kiểm soát với mức tăng 2,25%. Qua phân tích, đánh giá thấy rằng chủ yếu mức tăng giá này liên quan đến giá của hàng hóa thế giới.
Đối với góc độ điều hành, Thống đốc nhận định, khi các cái gói trong Chương trình phục hồi kinh tế được triển khai có thể sẽ tác động đến lạm phát. Bởi vậy, từ nay đến cuối năm, chính sách tiền tệ sẽ phải thực hiện theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ cũng như tiến độ giải ngân của các gói hỗ trợ để đưa ra những biện pháp điều hành phù hợp với thực tiễn. Bởi lẽ về bản chất, chính sách tiền tệ là chính sách ngắn hạn, đặc biệt trong điều hành về kiểm soát lạm phát, điều rất quan trọng là phải phối kết hợp giữa chính sách tiền tệ, tài khóa và chính sách kiểm soát giá.
“Hiện nay, chúng ta có Ban Chỉ đạo điều hành giá, thông qua Ban này, Chính phủ cũng đang chỉ đạo các Bộ, ngành phải phân tích sát diễn biến nguyên nhân của lạm phát để đưa ra sự kết hợp cho phù hợp”, Thống đốc cho biết.
Liên quan đến điều hành thị trường tiền tệ gắn với các phân khúc khác của thị trường tài chính như chứng khoán, thị trường vốn, Thống đốc cho biết, thị trường tiền tệ là một trong những phân khúc của thị trường tài chính, chủ yếu là thị trường ngắn hạn và do sự điều hành và tổ chức của NHNN. Trong 5 tháng vừa qua, NHNN đã theo dõi sát diễn biến và có những điều tiết về thanh khoản phù hợp để đưa ra những chính sách về tiền tệ như chính sách lãi suất, tỷ giá… Về cơ bản, trong 5 tháng đầu năm 2022, thị trường tiền tệ khá ổn định, đây là một trong những điểm mà quốc tế đánh giá cao.
Tuy nhiên, 5 tháng qua cũng xuất hiện một số diễn biến bất thường trên thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Thống đốc cho biết, trên thị trường này có rất nhiều chủ thể tham gia, trong đó có các TCTD. Trong 5 tháng qua, Thủ tướng Chính phủ liên tục có các công điện để chỉ đạo các bộ, ngành phải rà soát vấn đề này. Với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước đối với hoạt động của các TCTD, NHNN đã luôn thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. NHNN đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để đảm bảo cho các TCTD phải thực hiện theo đúng các quy định của pháp luật về chứng khoán và các quy định pháp luật về ngân hàng.
“Từ góc độ ngân hàng, hoạt động ngân hàng là trung gian tài chính. Khi các TCTD tham gia hoạt động này, điểm quan trọng nhất là phải kiểm soát được rủi ro. Bởi nếu như các TCTD tham gia các thị trường này mà không kiểm soát được rủi ro thì lúc đó không có khả năng thu hồi được những khoản đầu tư, như vậy cũng sẽ khó khăn cho việc đáp ứng yêu cầu chi trả của người gửi tiền. Trong các văn bản hướng dẫn của NHNN đã có những quy định rất cụ thể”, Thống đốc phát biểu.
Làm rõ thêm về vấn đề này, Thống đốc cho biết, thực tế, TCTD tham gia thị trường với một số vai trò.
Một là, đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, TCTD là người đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp. Khi các TCTD đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp, NHNN đã quy định các TCTD phải thẩm định, thẩm tra như một khoản tín dụng để đảm bảo được khoản đầu tư an toàn.
Hai là, với vai trò các TCTD là phát hành trái phiếu doanh nghiệp, Thống đốc cho rằng, đây cũng là một hoạt động như hoạt động huy động vốn bình thường của các TCTD nhưng hình thức này tạo nhiều thuận lợi cho TCTD trong cân đối vốn dài hạn bởi trái phiếu doanh nghiệp thường là dài hạn. Đối với người dân, việc nắm giữ trái phiếu do TCTD phát hành cũng như một khoản tiền gửi nhưng thuận lợi là người dân có thể lựa chọn, nếu như trái phiếu đó là trái phiếu chuyển đổi thì thay vì tiền gửi sẽ là nắm cổ phần của ngân hàng.
Thứ ba, các TCTD tham gia với vai trò là cung ứng dịch vụ cho các doanh nghiệp. Thống đốc cho biết, trong quá trình phát hành trái phiếu, tất cả hành lang pháp lý đã được NHNN quy định rất rõ ràng, cụ thể.
Hà My ghi