Ngày 22/10/2015, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Thông tư số 18/2015/TT-NHNN ( Thông tư 18) quy định về tái cấp vốn trên cơ sở trái phiếu đặc biệt của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).
Theo đó, Thông tư 18 quy định về tái cấp vốn bằng đồng Việt Nam của NHNN đối với tổ chức tín dụng (TCTD) trên cơ sở trái phiếu đặc biệt của VAMC theo Nghị định số 53/2013/NĐ-CP và Nghị định 34/2015/NĐ-CP.
Về mục đích, Thông tư 18 nêu rõ: NHNN tái cấp vốn đối với TCTD nhằm hỗ trợ nguồn vốn hoạt động của TCTD trong quá trình xử lý nợ xấu.
Về điều kiện tái cấp vốn, NHNN xem xét và quyết định tái cấp vốn khi TCTD đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau: (i) Là TCTD Việt Nam bao gồm tổ chức tín dụng được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật các TCTD (trừ TCTD 100% vốn nước ngoài, TCTD liên doanh) sở hữu hợp pháp trái phiếu đặc biệt đang lưu ký tại Sở Giao dịch NHNN chưa được VAMC thanh toán; (ii) Trích lập dự phòng rủi ro đối với trái phiếu đặc biệt theo quy định và hướng dẫn của NHNN.
Đối với mức tái cấp vốn, Thông tư 18 quy định, mức tái cấp vốn đối với TCTD do Thống đốc NHNN quyết định căn cứ vào mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, tổng mệnh giá trái phiếu đặc biệt, kết quả trích lập dự phòng rủi ro đối với trái phiếu đăc biệt và kết quả xử lý nợ xấu nhưng không vượt quá 70% tổng mệnh giá trái phiếu đặc biệt; đối với TCTD đang thực hiện phương án tái cơ cấu đã được phê duyệt, mức tái cấp vốn do Thống đốc NHNN quyết định từng trường hợp cụ thể nhưng không vượt quá 100% tổng mệnh giá trái phiếu đặc biệt.
Lãi suất tái cấp vốn đối với TCTD do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Lãi suất tái cấp vốn quá hạn bằng 150% lãi suất tái cấp vốn ghi trên hợp đồng tín dụng giữa NHNN và TCTD.
Thời hạn tái cấp vốn dưới 01 năm nhưng không vượt quá thời hạn còn lại của trái phiếu đặc biệt. NHNN xem xét, quyết định gia hạn tái cấp vốn đối với TCTD, tuân thủ các quy định tại Thông tư này. Thời gian gia hạn mỗi lần không vượt quá thời hạn tái cấp vốn lần đầu của khoản tái cấp vốn đó và không vượt quá thời hạn còn lại của trái phiếu đặc biệt.
Thông tư 18 cũng quy định cụ thể hơn về việc trả nợ vay tái cấp vốn trước hạn. Theo đó, trong thời hạn 5 ngày làm việc đầu quý tiếp theo, trên cơ sở hợp đồng mua, bán nợ bằng trái phiếu đặc biệt, VAMC sử dụng số thu hồi nợ bằng tiền mà TCTD được hưởng trong quý từ từng khoản nợ xấu được mua bằng trái phiếu đặc biệt đang làm cơ sở tái cấp vốn để trả nợ NHNN và có văn bản thông báo cho Sở Giao dịch NHNN, TCTD về số tiền trả nợ theo từng trái phiếu đặc biệt. Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày trái phiếu đặc biệt đang làm cơ sở vay tái cấp vốn đến hạn thanh toán theo quy định của NHNN về việc mua, bán và xử lý nợ xấu của VAMC, TCTD phải trả nợ trước hạn cho NHNN. Số tiền gốc vay tái cấp vốn phải trả đối với từng trái phiếu đặc biệt đến hạn thanh toán bằng mệnh giá trái phiếu đặc biệt sau khi trừ dự phòng rủi ro và thu hồi nợ xấu bằng tiền được ghi tại Bảng kê trái phiếu đặc biệt kèm theo Quyết định tái cấp vốn trừ đi số tiền VAMC đã trả nợ theo quy định trên. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản của VAMC về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng mua, bán nợ bằng trái phiếu đặc biệt đang làm cơ sở vay tái cấp vốn theo quy định về việc mua, bán và xử lý nợ xấu của VAMC, TCTD phải trả hết nợ gốc và lãi khoản vay tái cấp vốn cho NHNN. Khi số tiền phải trả nợ trước hạn cho NHNN bằng số tiền NHNN tái cấp vốn, TCTD thực hiện trả hết nợ gốc và lãi khoản vay tái cấp vốn.
Ngoài ra, Thông tư 18 cũng quy định cụ thể việc xử lý đối với việc TCTD không trả nợ đúng hạn; trách nhiệm của TCTD; trách nhiệm của VAMC; trách nhiệm của các đơn vị thuộc NHNN…
Thông tư 18 có hiệu lực thi hành từ ngày 10/12/2015 và thay thế Thông tư số 20/2013/TT-NHNN ngày 09/9/2013 của Thống đốc NHNN quy định về cho vay tái cấp vốn trên cơ sở trái phiếu đặc biệt của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam.
SN