1
a) Tên Đề tài: Kiểm toán nội bộ định hướng theo rủi ro tại các ngân hàng thương mại Việt Nam, Mã số: ĐTNH.001/21
b) Tổ chức chủ trì thực hiện: Học viện Ngân hàng.
c) Chủ nhiệm và người tham gia chính:
- Chủ nhiệm: TS. Nguyễn Hồng Yến - Trưởng bộ môn, Khoa Ngân hàng, Học viện Ngân hàng..
- Thư ký: TS. Trịnh Hồng Hạnh - Giảng viên chính, Khoa Ngân hàng, Học viện Ngân hàng.
- Thành viên tham gia:
d) Các chủ đề nghiên cứu chính:
- Cơ sở lý luận về kiểm toán nội bộ định hướng theo rủi ro tại ngân hàng thương mại.
- Kinh nghiệm triển khai kiểm toán nội bộ định hướng theo rủi ro tại một số ngân hàng trên Thế giới.
- Thực trạng phát triển kiểm toán nội bộ định hướng theo rủi ro tại các ngân hàng thương mại Việt Nam.
- Đề xuất giải pháp phát triển kiểm toán nội bộ định hướng theo rủi ro tại các ngân hàng thương mại Việt Nam.
đ) Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 6/2021
- Thời gian kết thúc: Tháng 12/2022
e) Kinh phí thực hiện: 200 triệu đồng.
g) Kết quả thực hiện: Giỏi
h) Mô tả tóm tắt:
Nhằm mục tiêu nghiên cứu các nguyên tắc, chuẩn mực/thông lệ quốc tế về kiểm toán nội bộ định hướng theo rủi ro (RBIA) và thực trạng ứng dụng/phát triển RBIA tại các ngân hàng thương mại (NHTM) để đề xuất giải pháp phát triển, phương án chuyển đổi hoạt động KTNB sang định hướng theo rủi ro tại các NHTM Việt Nam, đề tài ĐTNH.001/21 đã triển khai các nội dung nghiên cứu cụ thể như sau:
Chương 1 nghiên cứu các vấn đề cơ sở lý luận về kiểm toán nội bộ (KTNB) định hướng theo rủi ro tại NHTM, gồm: vai trò và vị trí của KTNB trong cấu trúc quản trị rủi ro của NHTM; các nguyên tắc, chuẩn mực và thông lệ quốc tế về KTNB định hướng theo rủi ro; quy trình KTNB định hướng theo rủi ro theo thông lệ quốc tế; sự khác biệt giữa KTNB truyền thống và KTNB định hướng theo rủi ro; các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng KTNB định hướng theo rủi ro.
Chương 2 nghiên cứu kinh nghiệm triển khai KTNB định hướng theo rủi ro (RBIA) tại các NHTM Ấn Độ và Hy Lạp. Theo nhóm nghiên cứu, Ấn Độ là một trong các nước triển khai việc thực hiện RBIA sớm nhất (năm 2002), có thể cho thấy các bước đi từ ngày đầu triển khai áp dụng RBIA. Trong khi đó, kinh nghiệm của Hy lạp có thể cho thấy cách thức tốt nhất có thể áp dụng trong thực tế và những vấn đề cần được cải thiện thông qua ba cách tiến hành RBIA tại các Ngân hàng Hy Lạp. Qua kết quả khảo sát, nhóm nghiên cứu rút ra một số bào học cho Việt Nam, gồm:
(i) Ngân hàng Trung ương cần phải ban hành “Bản hướng dẫn và giải thích về RBIA”. Khung hướng dẫn về RBIA này sẽ giúp các cán bộ nhân viên NHTM nâng cao hiểu biết, giúp các NHTM có một khuôn khổ pháp lý chung và có thể chủ động cụ thể hoá và thực hiện RBIA theo tình hình thực tế của NH mình.
(ii) Các NHTM cần chú ý một số nội dung về:
- Các bước chuẩn bị cho việc chuyển đổi sang RBIA;
- Các vấn đề quan trọng cần được xác định, làm rõ trong quy trình thực hiện RBIA;
- Các bước cần được thực hiện trong quy trình lập kế hoạch RBIA;
- Các yếu tố tác động đến việc chuyển đổi và thực hiện RBIA tại các NHTM.
Tại Chương 3, nhóm tác giả đã khảo sát, phân tích thực trạng phát triển KTNB định hướng theo rủi ro tại các NHTM Việt Nam, gồm:
- Tổng quan tình hình hoạt động của các NHTM Việt Nam, thực trạng quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ tại các NHTM Việt Nam trên 2 giác độ: khuôn khổ pháp lý và thực trạng áp dụng Basel, triển khai Thông tư 13.
- Thực trạng lập kế hoạch và vận dụng KTNB định hướng theo rủi ro tại các NHTM Việt Nam.
- Sử dụng mô hình kinh tế lượng để đánh giá các nhân tố tác động đến mức độ triển khai thực hiện KTNB định hướng theo rủi ro tại các NHTM Việt Nam để rút ra kết luận về các nhân tố và mức độ tác động của từng nhân tố.
- Đánh giá những thuận lợi và khó khăn, hạn chế trong việc thực hiện KTNB định hướng theo rủi ro tại các NHTM Việt Nam.
Trong chương 4, trên cơ sở kết luận về thực trạng KTNB, những nhân tố ảnh hưởng đến việc triển khai áp dụng, những thuận lợi và khó khăn trong việc triển khai KTNB định hướng theo rủi ro ở chương 3, nhóm tác giả đã nêu định hướng phát triển KTNB định hướng theo rủi ro tại các NHTM Việt Nam; đề xuất các giải pháp phát triển KTNB định hướng theo rủi ro tại các NHTM Việt Nam và kiến nghị với NHNN nhằm tạo hành lang pháp lý chặt chẽ hơn cho việc thực hiện RBIA tại các NHTM Việt Nam.