1
a) Tên Đề tài: Hoàn thiện công cụ chính sách tiền tệ nhằm từng bước chuyển dịch từ cơ chế điều hành khối lượng sang điều hành theo giá tại Việt Nam
Mã số: ĐTNH.005/21
b) Tổ chức chủ trì thực hiện: Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
c) Chủ nhiệm và người tham gia chính:
- Chủ nhiệm: ThS. Dương Thị Thanh Bình - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Thư ký: TS. Vũ Mai Chi - Phó Trưởng Bộ môn Tiền tệ, Khoa Ngân hàng, Học viện Ngân hàng.
- Thành viên tham gia:
d) Các chủ đề nghiên cứu chính:
- Lý luận chung về chính sách tiền tệ (CSTT) và công cụ CSTT trong điều kiện chuyển dịch từ cơ chế điều hành khối lượng sang điều hành theo giá.
- Kinh nghiệm sử dụng công cụ CSTT của một số ngân hàng trung ương trong điều kiện chuyển dịch từ cơ chế điều hành khối lượng sang điều hành theo giá.
- Thực trạng sử dụng các công cụ CSTT của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giai đoạn 2007 -2021.
- Giải pháp hoàn thiện các công cụ CSTT nhằm chuyển dịch từ cơ chế điều hành theo khối lượng sang điều hành theo giá.
đ) Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 6/2021
- Thời gian kết thúc: Tháng 12/2022
e) Kinh phí thực hiện: 200 triệu đồng.
g) Kết quả thực hiện: Giỏi
h) Mô tả tóm tắt:
Nhằm mục tiêu nghiên cứu khung lý luận về các công cụ CSTT trong bối cảnh chuyển đổi điều hành CSTT từ khối lượng sang giá; tổng hợp kinh nghiệm quốc tế về quá trình chuyển đổi gắn với việc đổi mới và sử dụng các công cụ CSTT, từ đó đúc rút các bài học kinh nghiệm cho Việt Nam, nhóm nghiên cứu đề tài ĐTNH.005/21 đã triển khai các nội dung cụ thể sau:
Chương 1 nghiên cứu các vấn đề lý thuyết cơ bản về CSTT và các công cụ CSTT, đặc biệt đi sâu phân tích các đặc điểm, cơ chế tác động, ưu và nhược điểm của các công cụ truyền thống và phi truyền thống được NHTW trên thế giới sử dụng cho đến nay. Đồng thời, Chương 1 cũng khái quát lí luận chung về cơ chế điều hành CSTT theo khối lượng và theo giá (lãi suất) bao gồm khái niệm, đặc điểm, điều kiện áp dụng và các công cụ CSTT thường được NHTW các quốc gia lựa chọn đối với từng cơ chế. Từ đó đưa ra những luận điểm quan trọng về sự cần thiết chuyển dịch từ cơ chế điều hành CSTT theo khối lượng sang giá, là căn cứ quan trọng cho việc hoàn thiện các công cụ CSTT của NHTW nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi thành công đối với các nước có thị trường tài chính, tiền tệ đang trên đà phát triển, trong đó có Việt Nam.
Chương 2 đã đề cập đến kinh nghiệm trong điều hành các công cụ CSTT gắn với quá trình chuyển từ điều hành CSTT từ lượng sang giá nhằm hướng tới khuôn khổ CSTT với mục tiêu ưu tiên là lạm phát, ổn định tài chính… của các quốc gia phát triển như Mỹ, Cộng hoà Séc và các quốc gia đang phát triển như Thái Lan, Malaysia. Trên cơ sở đó, đề tài đúc rút một số bài học kinh nghiệm về đánh giá định tính và định lượng tác động của các công cụ CSTT của NHNN Việt Nam gắn với giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2021 nhằm đạt được các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô quan trọng như tăng trường kinh tế và kiểm soát lạm phát…trong từng thời kì. Đồng thời, việc nghiên cứu kinh nghiệm các quốc gia thành công trong đổi mới, hoàn thiện các công cụ CSTT gắn với quá trình chuyển từ điều hành từ lượng sang giá và các quốc gia đi trước có điều kiện tương đồng với Việt Nam sẽ góp phần đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện các công cụ CSTT của NHNN trong giai đoạn chuyển đổi.
Chương 3 tập trung phân tích thực trạng về quy định pháp lý, định hướng và mục tiêu điều hành CSTT, đặc biệt là việc hoàn thiện các công cụ CSTT của NHNN Việt Nam giai đoạn từ 2008 đến nay. Đồng thời Đề tài đã xây dựng mô hình đánh giá tác động của các công cụ CSTT trong việc thực hiện các mục tiêu điều hành đặt trong điều kiện thực hiện cơ chế điều hành theo khối lượng và theo giá. Chương 3 cũng thực hiện khảo sát đối với một số TCTD trên địa bàn Hà Nội, Hồ Chí Minh để có đánh giá, nhận định khách quan và xác thực hơn về tác động của các công cụ CSTT thời gian qua, những thành công, hạn chế và nguyên nhân trong điều hành các công cụ CSTT.
Tại Chương 4, trên cơ sở kết quả phân tích về cơ sở lý luận, kinh nghiệm quốc tế, thực trạng điều hành CSTT và các dự báo về kinh tế vĩ mô, chủ trương, định hướng về điều hành CSTT của NHNN, nhóm nghiên cứu đưa ra 04 nhóm giải pháp pháp hoàn thiện các công cụ CSTT của NHNN và lộ trình thực hiện. Đồng thời, nhóm nghiên cứu cũng đưa ra một số khuyến nghị với Chính phủ, các Bộ ngành, với NHNN và với các TCTD.