Số liệu thương mại cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ tiếp tục giảm, trong khi xuất khẩu sang các thị trường khác lại tăng mạnh. Trong bối cảnh Mỹ xem xét khả năng áp thêm mức thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, triển vọng đàm phán thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới được dự báo sẽ đối mặt với nhiều thách thức trong thời gian tới.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Các số liệu hải quan công bố ngày 13/10/2025 cho thấy xuất khẩu toàn cầu của Trung Quốc trong tháng 9/2025 đạt mức cao nhất trong sáu tháng, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm trước lên 328,5 tỷ USD, vượt qua dự báo của các nhà kinh tế. Đây là mức tăng trưởng vượt bậc so với mức tăng 4,4% trong tháng 8/2025. Tuy nhiên, xuất khẩu sang Mỹ trong cùng tháng lại giảm 27% so với một năm trước đó. Trong khi đó, nhập khẩu tăng 7,4% trong tháng 9/2025, cải thiện đáng kể so với mức tăng 1,3% của tháng 8/2025, dù nền kinh tế nội địa suy yếu và cuộc khủng hoảng bất động sản tiếp tục đè nặng lên tổng cầu và tiêu dùng. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ đã giảm liên tục trong sáu tháng liên tiếp, trong đó, tháng 8/2025 giảm 33% so với cùng kỳ năm trước.
Triển vọng thương mại toàn cầu đang trở nên kém tích cực khi các thỏa thuận nhằm tạm dừng căng thẳng thương mại giữa Bắc Kinh và Washington gặp bế tắc, trong bối cảnh hai bên tiếp tục áp dụng các mức thuế mới và thực hiện những biện pháp đáp trả lẫn nhau. Tình hình leo thang này không chỉ làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, mà còn đặt ra những thách thức lớn cho tiến trình phục hồi kinh tế thế giới sau đại dịch, trong bối cảnh lạm phát và áp lực suy thoán vẫn đang hiện hữu.
Căng thẳng thương mại tái diễn
Căng thẳng với Mỹ đã bùng phát trở lại sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thêm thuế quan 100% đối với hàng hóa Trung Quốc và kiểm soát xuất khẩu đối với phần mềm “quan trọng”.
Điều này diễn ra sau khi Trung Quốc tuyên bố sẽ áp dụng mức phí cảng mới đối với tàu thuyền Mỹ để đáp trả kế hoạch của Mỹ áp đặt phí cảng đối với tàu thuyền Trung Quốc cập cảng nước này. Bắc Kinh cũng gia hạn kiểm soát xuất khẩu pin lithium-ion, đất hiếm và các công nghệ liên quan.
Những bất đồng thương mại gần đây đang tạo thêm thách thức cho kế hoạch gặp gỡ giữa lãnh đạo hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, dự kiến diễn ra vào cuối tháng 10/2025. Diễn biến này cũng cho thấy tiến trình hướng tới một thỏa thuận thương mại toàn diện vẫn còn nhiều trở ngại.
Ngày 12/10/2025, Trung Quốc bày tỏ mong muốn giải quyết khác biệt thông qua đối thoại, đồng thời khẳng định lập trường kiên định trước khả năng Mỹ xem xét áp mức thuế cao hơn đối với hàng hóa nhập khẩu. Phía Mỹ cũng phát tín hiệu về cách tiếp cận mang tính xây dựng hơn, dù vẫn duy trì các yêu cầu chính trong đàm phán.
Trong bối cảnh đó, Bộ Thương mại Trung Quốc nhấn mạnh rằng nước này không mong muốn căng thẳng thương mại leo thang, nhưng sẵn sàng ứng phó nếu cần thiết. Phát biểu này phản ánh nỗ lực duy trì ổn định và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu của Trung Quốc, ngay cả khi kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ suy giảm.
Xuất khẩu của Trung Quốc đang tăng trên toàn cầu
Trong bối cảnh xuất khẩu sang Mỹ chịu ảnh hưởng từ các chính sách khuyến khích doanh nghiệp quay trở lại sản xuất trong nước, Trung Quốc đang nỗ lực mở rộng thị trường sang các khu vực khác. Trong tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Đông Nam Á tăng 15,6% so với cùng kỳ năm trước, trong khi xuất khẩu sang Mỹ Latinh và châu Phi lần lượt tăng 15% và 56%.
Theo ông Gary Ng, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Natixis, “xuất khẩu của Trung Quốc tiếp tục thể hiện khả năng phục hồi nhờ chi phí cạnh tranh và nguồn cung thay thế còn hạn chế, bất chấp mức thuế cao hơn”. Ông cho rằng, mối quan ngại lớn hơn nằm ở nguy cơ gia tăng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, bởi điều này có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và kéo dài tác động đối với hoạt động thương mại.
Nhìn tổng thể, thương mại của Trung Quốc vẫn thể hiện khả năng thích ứng đáng kể trong bối cảnh môi trường toàn cầu biến động. Việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu giúp nước này duy trì đà tăng trưởng ngay cả khi kim ngạch sang Mỹ suy giảm mạnh. Tuy nhiên, căng thẳng thương mại tái diễn và nguy cơ mở rộng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đang tạo thêm rủi ro cho chuỗi cung ứng toàn cầu cũng như triển vọng phục hồi của kinh tế thế giới.
Trong ngắn hạn, triển vọng xuất khẩu của Trung Quốc vẫn được hỗ trợ bởi nhu cầu từ các thị trường mới nổi và chi phí sản xuất cạnh tranh. Tuy vậy, về dài hạn, việc củng cố niềm tin của nhà đầu tư, mở rộng tiêu dùng trong nước và thúc đẩy đổi mới công nghệ sẽ là yếu tố then chốt để bảo đảm tăng trưởng bền vững, giảm thiểu tác động từ những biến động thương mại quốc tế.
LT (Theo Euronews)