Thị trường tài chính toàn cầu biến động mạnh khi giới đầu tư chờ đợi quyết định lãi suất từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong cuộc họp kéo dài từ ngày 16 - 17/9, dự kiến công bố vào rạng sáng ngày 18/9 giờ Việt Nam.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
Theo Báo cáo việc làm gần đây từ Bộ Lao động Mỹ đã được điều chỉnh giảm gần 1 triệu việc làm từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2025 so với ước tính ban đầu. Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần tăng lên 263.000, mức cao nhất trong gần 4 năm, trong khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8/2025 tăng 0,4%, cao hơn mức 0,2% của tháng 7. Điều này cho thấy kinh tế Mỹ có dấu hiệu suy yếu, thị trường lao động chững lại, dù lạm phát vẫn duy trì ở mức cao. Điều này khiến Fed rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Chủ tịch Fed Jerome Powell đang chịu áp lực rất lớn từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, người liên tục đề nghị Fed cắt giảm lãi suất. Tổng thống Donald Trump cho rằng Fed nên cắt giảm lãi suất mạnh ngay lập tức, thậm chí lên tới 0,5 điểm phần trăm.
Các nhà đầu tư đang đặt cược mạnh mẽ rằng Fed sẽ hạ lãi suất ít nhất 0,25 điểm phần trăm tại cuộc họp và có thể thêm hai lần hạ nữa trong phần còn lại của năm 2025.
Những con số này khiến các chiến lược gia Phố Wall nhận định Fed đang đứng trước khó khăn, như lời Kinh tế trưởng Claudia Sahm tại New Century Advisors: "Fed sẽ không hạ lãi suất vì tin tốt về lạm phát, mà vì tin xấu về việc làm".
Kết thúc phiên giao dịch 15/9 trên thị trường New York (rạng sáng 16/9 giờ Việt Nam), giá vàng giao ngay tăng vọt thêm khoảng 1%, chạm đỉnh cao lịch sử mới trên ngưỡng 3.680 USD/ounce. Vàng tăng giá được hỗ trợ bởi lợi tức trái phiếu Mỹ giảm, đồng USD suy yếu và nhu cầu trú ẩn an toàn tăng cao. Đồng USD tiếp tục lao dốc, với chỉ số DXY giảm thêm 0,25% xuống 97,3 điểm, phản ánh kỳ vọng Fed nới lỏng chính sách.
Chứng khoán Mỹ cũng duy trì đà tăng mạnh, với chỉ số S&P 500 lần đầu tiên vượt ngưỡng 6.600 điểm trong phiên 15/9, đóng cửa ở mức cao kỷ lục nhờ sự lạc quan từ các báo cáo tích cực về trí tuệ nhân tạo và kỳ vọng lãi suất giảm. Các cổ phiếu công nghệ lớn như Alphabet và Tesla dẫn dắt đà tăng, giúp S&P 500 và Nasdaq Composite chạm đỉnh mới.
Những biến động này không chỉ giới hạn ở Mỹ mà lan tỏa toàn cầu, với giá hàng hóa như dầu mỏ và kim loại cơ bản cũng tăng do lo ngại lạm phát và suy thoái kinh tế.
Áp lực về giảm lãi suất không chỉ từ chính trị mà còn từ nội bộ Fed, nơi có sự chia rẽ về thời điểm cắt giảm lãi suất. Một số thống đốc Fed do Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm đã ủng hộ cắt giảm sớm hơn, trong khi ông Powell vẫn duy trì lập trường "dữ liệu phụ thuộc", nhấn mạnh cần thêm bằng chứng về lạm phát giảm trước khi hành động.
Điều đó dẫn đến nguy cơ suy giảm niềm tin vào Fed, vốn được coi là biểu tượng của sự độc lập. Nếu niềm tin suy giảm, đồng USD có thể suy yếu dài hạn, như đã thấy với DXY giảm xuống dưới 98 điểm, thúc đẩy các nước đẩy mạnh phi đô la hóa.
Nhiều quốc gia như Trung Quốc, Nga và các nước trong nhóm BRICS đang tăng dự trữ vàng và đa dạng hóa tài sản, tìm đến vàng, Euro... để giảm phụ thuộc vào USD. Giá vàng tăng vọt gần đây chính là minh chứng cho xu hướng này, khi vàng trở thành tài sản trú ẩn an toàn trước bất ổn địa chính trị và kinh tế.
Các phân tích cho thấy, nếu Fed cắt giảm 0,25 điểm phần trăm như kỳ vọng (xác suất trên 90% theo CME FedWatch), thị trường chứng khoán Mỹ có thể tiếp tục tăng, các loại tài sản được tính bằng đồng USD như vàng, bạc... có thể tăng theo.
Tác động đến kinh tế thế giới là lớn: Các nước mới nổi có thể hưởng lợi từ USD yếu, áp lực tỷ giá suy giảm, dòng vốn chịu áp lực rút về ít hơn. Nhưng châu Âu và châu Á có thể chịu áp lực lạm phát nhập khẩu, làm chậm tăng trưởng toàn cầu.
Đối với Việt Nam, nếu Fed giảm lãi suất, đây là cơ hội để ổn định tỷ giá gần đây vốn tăng mạnh, có lúc lên trên ngưỡng 27.000 đồng/USD và thúc đẩy tăng trưởng. Thị trường chứng khoán Việt Nam có thể hút dòng vốn ngoại trở lại, đặc biệt các ngành bất động sản, ngân hàng và bán lẻ. Thị trường trái phiếu và bất động sản cũng sẽ phục hồi nhờ chi phí vốn giảm.
Thu Hân (Tổng hợp)