Quy mô vốn điều lệ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) đến thời điểm 31/12/2022 ở mức thấp nhất trong nhóm các NHTM có vốn Nhà nước, thậm chí nhỏ hơn nhiều so với một số NHTM cổ phần.
Ủy ban Kinh tế nhất trí bổ sung vốn điều lệ cho Agribank
Đỗ Phạm
Quy mô vốn điều lệ của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) đến thời điểm 31/12/2022 ở mức thấp nhất trong nhóm các NHTM có vốn Nhà nước, thậm chí nhỏ hơn nhiều so với một số NHTM cổ phần.
Cần thiết để phát huy vai trò chủ lực
Trong chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, ngày 22/5 Quốc hội đã nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo Thẩm tra của Ủy ban Kinh tế (UBKT) về chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank. Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank, Thống đốc NHNN Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, Agribank là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước; hoạt động của Agribank tạo động lực phát triển kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, gắn với việc hỗ trợ nông dân, phát triển kinh tế khu vực nông thôn, xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội.
Tuy nhiên, quy mô vốn điều lệ của Agribank đến thời điểm 31/12/2022 chỉ là 34.328 tỷ đồng, thấp nhất trong nhóm các NHTM có vốn Nhà nước, thậm chí nhỏ hơn nhiều so với một số NHTM cổ phần khác. Bên cạnh đó, theo Điều 130 Luật Các TCTD và Thông tư 41/2016/TT-NHNN, các TCTD phải đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là 8%. Tuy nhiên tại thời điểm 31/12/2021, tỷ lệ an toàn vốn của Agribank mới chỉ đạt mức 7%, thấp hơn rất nhiều so với quy định cũng như so với các NHTM có vốn Nhà nước khác. Vì vậy, việc bổ sung thêm vốn điều lệ sẽ giúp Agribank đảm bảo tuân thủ được tỷ lệ an toàn vốn lên trên mức 8% và duy trì ổn định tỷ lệ này theo quy định, hướng đến tuân thủ quy định Basel II.
Căn cứ pháp luật hiện hành, Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank số tiền 17.100 tỷ đồng. Nguồn bổ sung từ dự toán chi ngân sách trung ương năm 2023 là 6.753 tỷ đồng đã được Quốc hội phê duyệt (tại Nghị quyết 70/2022/QH15) và phần còn lại (10.347 tỷ đồng) được bố trí cấp trong năm 2024 từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) theo quy định của Luật NSNN. Trình tự, thủ tục thực hiện Quyết định đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank giai đoạn 2021-2023 và giải ngân từ nguồn NSNN số tiền 17.100 tỷ đồng được thực hiện theo quy định tại Luật 69/2014/QH13 và Luật NSNN.
Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, việc đầu tư bổ sung vốn Nhà nước vào Agribank sẽ giúp Agribank cải thiện kết quả xếp hạng tín nhiệm, góp phần mở rộng hoạt động kinh doanh. Với số vốn điều lệ tăng thêm, Agribank sẽ sử dụng vào hoạt động kinh doanh trên nguyên tắc đảm bảo an toàn, hiệu quả; Tăng nộp NSNN; Đầu tư cơ sở vật chất, đặc biệt là hạ tầng công nghệ; Mở rộng hoạt động tín dụng cho nền kinh tế, nhất là khu vực nông nghiệp, nông thôn; Đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn đạt ở mức tối thiểu 8,0% theo quy định; Gia tăng giá trị doanh nghiệp cho Agribank, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình cổ phần hóa và tăng giá trị thặng dư cổ phần hóa. Đồng thời, đảm bảo duy trì và phát huy vai trò chủ lực của Agribank trong đầu tư phát triển nông nghiệp nông thôn, góp phần giảm nghèo cũng như góp phần tích cực vào quá trình thực thi chính sách tiền tệ và điều hành của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước.
Đúng thẩm quyền, thủ tục quy định
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm UBKT của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, UBKT nhất trí về sự cần thiết của việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank với những lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Hồ sơ trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank đã đủ điều kiện để Quốc hội xem xét, cho ý kiến. Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank (tối đa là 17.100 tỷ đồng) từ nguồn NSNN là bảo đảm cơ sở pháp lý và đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Chủ nhiệm UBKT cho biết, đa số ý kiến trong UBKT nhất trí về mức vốn và nguồn đầu tư bổ sung như đề xuất, nhằm giúp Agribank nâng cao năng lực tài chính, bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định. Tuy nhiên, các đại biểu cũng đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về cơ sở thực tiễn, bối cảnh hiện nay tác động đến NSNN, cân đối nguồn thu, nhiệm vụ chi để bảo đảm tính khả thi, xây dựng dự toán năm 2024 trình Quốc hội bố trí số vốn còn lại so với tổng mức vốn Quốc hội quyết định (10.347 tỷ đồng) và có phương án xử lý trong trường hợp số nộp ngân sách của Agribank trong năm 2023 không đạt như dự kiến, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế và hoạt động của doanh nghiệp hiện nay đang gặp nhiều khó khăn, doanh thu và lợi nhuận của Agribank có thể không đạt được như kỳ vọng; hay khả năng phát hành trái phiếu…
Trường hợp được Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank, UBKT đề nghị Chính phủ, NHNN bảo đảm việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank theo đúng thẩm quyền quyết định, trình tự, thủ tục quy định tại Luật số 69/2014/QH13 và sử dụng vốn đầu tư từ NSNN một cách hiệu quả; đồng thời chỉ đạo Agribank tiếp tục thực hiện các giải pháp tích cực bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn theo quy định pháp luật; chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước quan tâm đến định hướng phát triển của Agribank trong thời gian tới để sử dụng hiệu quả hơn nữa vốn của Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp, phát huy vai trò là một trong các ngân hàng chủ lực của nền kinh tế, ngân hàng đầu tàu trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.