Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng: Chủ động ngăn ngừa, kiểm soát rủi ro

Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng:

Chủ động ngăn ngừa, kiểm soát rủi ro

Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và NHNN Việt Nam vừa phối hợp tổ chức hội thảo lấy ý kiến về Dự thảo Luật Các TCTD (sửa đổi). Phát biểu tại hội thảo, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã giải thích, làm rõ thêm những vấn đề liên quan đến quy định về tỷ lệ cấp tín dụng, tỷ lệ sở hữu cổ phần hay can thiệp sớm...

Tại hội thảo, đại diện các ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam cho rằng, việc Dự thảo Luật vẫn giữ nguyên các quy định giảm giới hạn cấp tín dụng đối với một khách hàng và người liên quan là quá chặt chẽ. Cụ thể, theo ông Taku Ishikawa - Giám đốc Ngân hàng Mizuho tại TP.Hồ Chí Minh, các ngân hàng nước ngoài thường có nguồn vốn kinh doanh không lớn tại Việt Nam. Vì thế, việc giảm tỷ lệ cấp vốn cho một khách hàng cũng như cho một khách hàng và người có liên quan sẽ khiến tăng trưởng tín dụng của nhóm ngân hàng này bị ảnh hưởng. “Nếu giảm đột ngột hạn mức cho vay sẽ khiến khách hàng và ngân hàng đều gặp khó khăn. Vì vậy, nếu được thì NHNN nên cân nhắc lộ trình giảm tỷ lệ cấp tín dụng đối với khách hàng và xem xét không hồi tố với các hạn mức đã được cấp trước khi luật mới có hiệu lực”, ông Ishikawa đề nghị.

Liên quan tới vấn đề này, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho rằng, việc giảm tỷ lệ cấp tín dụng (đối với một khách hàng, đối với một khách hàng và người có liên quan) đã được ban soạn thảo cân nhắc kỹ lưỡng và có đánh giá tác động. “Mục tiêu của việc giới hạn cấp tín dụng không phải là hạn chế tín dụng mà hướng đến kiểm soát rủi ro. Hơn nữa, hiện nay hệ thống ngân hàng khá đa dạng các loại hình TCTD. Vì thế, doanh nghiệp, người dân cũng có nhiều lựa chọn các hình thức vay vốn”, Thống đốc NHNN cho biết và thông tin thêm: “Đối với các khách hàng cần nguồn vốn lớn, trong Dự thảo Luật cũng có các quy định cụ thể về vay hợp vốn từ nhiều TCTD. Vì thế vẫn tạo điều kiện để các ngân hàng tăng trưởng cho vay, miễn là đảm bảo minh bạch, công bằng”.

Một trong những vấn đề cũng được nhiều đại biểu quan tâm là các quy định liên quan đến kiểm soát tình trạng sở hữu chéo, thao túng, chi phối các TCTD. Theo đó, đại diện Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, hiện nay vẫn còn nhiều ý kiến băn khoăn về việc có nên giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần phù hợp đối với cổ đông là cá nhân, tổ chức và người có liên quan hay không.

Nhóm các ý kiến đồng ý phương án giảm thì cho rằng, việc giảm tỷ lệ này là cần thiết vì tình trạng sở hữu chéo, thao túng, chi phối TCTD trên thực tế vẫn đang xảy ra, cần các quy định luật hóa để phòng ngừa. Nhóm ý kiến không đồng tình thì cho rằng không cần thiết phải thay đổi tỷ lệ này vì dù có giảm tỷ lệ sở hữu thì cũng không giải quyết căn nguyên của vấn đề sở hữu chéo, thao túng các TCTD. Trong khi đó, nếu giảm các tỷ lệ này có thể ảnh hưởng đến các cổ đông hiện hữu, nhất là cổ đông chiến lược nước ngoài và tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán.

Đối với vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng, vấn đề sở hữu chéo giữa các doanh nghiệp và các TCTD là vấn đề rất khó phát hiện và nhận diện. Trên cơ sở kế thừa các quy định của Luật Các TCTD hiện hành, NHNN đã đưa vào Dự thảo Luật những quy định giảm tỷ lệ sở hữu đối với cá nhân, tổ chức và người có liên quan. Đây cũng là một trong những giải pháp để phòng ngừa, hạn chế rủi ro xảy ra tình trạng thao túng, chi phối các TCTD, dẫn đến các hệ lụy khó xử lý về sau. Tuy nhiên, để nhận diện hiệu quả tình hình sở hữu chéo, Thống đốc cho rằng các bộ, ngành khác cũng cần phối hợp bổ sung thêm các giải pháp đánh giá, kiểm tra dữ liệu để nhận diện, cảnh báo sớm.

Liên quan đến các quy định về can thiệp sớm và kiểm soát đặc biệt đối với các TCTD, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, hiện nay NHNN đã ghi nhận và bổ sung chỉnh lý nhiều nội dung. Theo đó, dự thảo mới nhất đã làm rõ các trường hợp được can thiệp sớm theo hướng quy định các tiêu chí để xác định sớm các TCTD phải can thiệp sớm. Đồng thời quy định rõ hơn các hạn chế, yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước sẽ áp dụng cho TCTD được đặt vào can thiệp sớm, trong đó bao gồm cả yêu cầu cổ đông tăng vốn để đáp ứng các tỷ lệ bảo đảm an toàn.

Đối với các trường hợp TCTD bị rút tiền hàng loạt cũng đã bổ sung các quy định về trách nhiệm của TCTD khi xảy ra tình trạng bị rút tiền, bổ sung các yêu cầu về báo cáo và các nghiệp vụ bị hạn chế khi TCTD bị rút tiền hàng loạt. Trong trường hợp TCTD chưa bị đặt vào can thiệp sớm, NHNN xem xét áp dụng các biện pháp khẩn cấp, đồng thời đặt TCTD này vào can thiệp sớm và áp dụng những yêu cầu, hạn chế đối với TCTD bị rút tiền hàng loạt.

Còn đối với các trường hợp cho vay đặc biệt, hiện Dự thảo Luật đã tiếp thu kiến nghị từ nhiều bộ, ngành, địa phương, bổ sung, hoàn thiện các quy định về các trường hợp được cho vay đặc biệt, bao gồm: cho vay để chi trả cho người gửi tiền khi TCTD bị rút tiền hàng loạt; vay Bảo hiểm tiền gửi để chi trả tiền gửi khi TCTD lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả tại giai đoạn kiểm soát đặc biệt; vay để thực hiện phương án chuyển giao bắt buộc. “Ngoài ra, NHNN cũng sẽ cho vay đặc biệt đối với Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam để tổ chức này cho vay đặc biệt với TCTD nhằm hỗ trợ chi trả cho người gửi tiền trong các trường hợp kiểm soát đặc biệt”, Thống đốc NHNN cho biết.

Thạch Bình