Chưa thể bỏ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng

Chưa thể bỏ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng

Đỗ Lê

Nhiều nội dung được Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng giải trình, làm rõ trong phần trả lời chất vấn trước Quốc hội liên quan đến lĩnh vực quản lý Ngành.

Phát triển nhà ở xã hội: Thống nhất, cùng làm mới thành công

Chất vấn về việc giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng phát triển nhà ở xã hội đến nay tỷ lệ giải ngân đạt thấp, đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang) đề nghị Thống đốc chỉ rõ khó khăn, vướng mắc và giải pháp thời gian tới.

Thống đốc cho biết, gói 120.000 tỷ đồng là chương trình hưởng ứng của ngành Ngân hàng được giao tại Nghị quyết của Chính phủ để tiến tới mục tiêu có 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội trong 10 năm tới. Gói này sử dụng nguồn tiền huy động của các TCTD, lãi suất ưu đãi từ nguồn tài chính của các ngân hàng tham gia.

Ngay sau khi có Nghị quyết của Chính phủ, NHNN đã ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện, chỉ đạo các TCTD ban hành các quy trình nội bộ để triển khai. NHNN cũng có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố quan tâm để có thể xây dựng và công bố những dự án thuộc diện được cho vay theo chương trình này (thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng). Về kết quả, hiện nay có 18/63 UBND tỉnh đã gửi văn bản công bố danh mục dự án tham gia chương trình và công bố trên Cổng thông tin điện tử 53 dự án, với tổng nhu cầu vay là 27.000 tỷ đồng. Đến nay các ngân hàng đã giải ngân được gần 105 tỷ đồng cho 3 dự án ở 3 tỉnh thành.

Theo Thống đốc, giải ngân gói này vẫn còn hạn chế, vì 3 nhóm nguyên nhân chính. Thứ nhất, liên quan đến cung, cầu. Nguồn cung về nhà ở thuộc đối tượng của chương trình còn hạn chế. Trong khi về phía cầu, mặc dù nhu cầu về nhà ở rất lớn nhưng “nhu cầu của người dân trong việc quyết định đi vay để mua nhà hay không lại là một câu chuyện người dân phải cân nhắc hết sức kỹ lưỡng”, Thống đốc cho biết. Thứ hai, điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội. Hiện nay cũng còn có những ý kiến phản ánh chưa phù hợp với thực tế, như thu nhập không thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân, quy định chưa có nhà ở… Thứ ba, chương trình thực hiện trong một thời gian dài 10 năm và các khoản cho vay bất động sản thường kéo dài, giải ngân sẽ theo thời gian cho nên lượng giải ngân đến nay vẫn còn thấp.

“Từ những hạn chế nêu trên, NHNN cũng đã có những kiến nghị và rất mong UBND các tỉnh, thành phố quan tâm để có thể sớm công bố các dự án nhà ở thuộc chương trình này, giúp hệ thống ngân hàng có thể tích cực triển khai. Chúng tôi cũng sẽ tập trung tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền và phối hợp với các bộ, ngành khác để người dân nắm rõ có chương trình này”, Thống đốc phát biểu.

Trao đổi thêm về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Anh Trí (TP. Hà Nội) bổ sung: Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho người lao động là một chủ trương rất đúng, nhân văn và rất cần thiết. “Để làm cho được, cho hiệu quả thì cần phải có sự vào cuộc không chỉ riêng của ngành Ngân hàng mà của cả Bộ Xây dựng, các địa phương, tổ chức công đoàn”, đại biểu nói và nhấn mạnh thêm: “Đặc biệt, phải nắm cho được nhu cầu, yêu cầu của người lao động về số lượng, diện tích, địa điểm, mức giá, chất lượng… từ đó mới lên kế hoạch triển khai để xây dựng, cung cấp trên cơ sở nhu cầu và yêu cầu đó thì chương trình mới có thể thành công được”. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Anh Trí rất mong Thủ tướng Chính phủ hoặc các Phó Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo để đạt được sự đồng thuận, thống nhất cao nhất, mới mong nhanh chóng thành công.

Bày tỏ sự nhất trí cao đối với ý kiến bổ sung của đại biểu Nguyễn Anh Trí, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết: để thực hiện mục tiêu chương trình đặt ra phải sử dụng đến nhiều nguồn lực tài chính. “Nhu cầu nhà ở cho người có thu nhập thấp và công nhân rất lớn. Tuy nhiên, nhu cầu vay vốn là một sự cân nhắc của người dân, cho nên có những phần thông qua vay vốn, nhưng cũng có những phần phải là nguồn lực từ Nhà nước để có thể giải quyết được”, Thống đốc nói và cho biết: “Đối với NHNN, chúng tôi sẽ tiếp tục chỉ đạo các TCTD quan tâm để triển khai tích cực gói 120.000 tỷ đồng này. Bắt đầu là 120.000 tỷ đồng, nhưng cũng có thể mở rộng ra cho các ngân hàng TMCP tham gia. Đến nay đã có một ngân hàng TMCP tham gia 5.000 tỷ đồng nữa, như vậy gói này hiện nay lên 125.000 tỷ đồng. Trong 10 năm tới, nếu có khả năng các TCTD khác tham gia thì gói này sẽ còn cao hơn”.

Vì sao chưa thể bỏ hạn mức tín dụng?

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) về lộ trình thực hiện xóa bỏ việc phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng là một trong những giải pháp điều hành của NHNN kết hợp với các công cụ chính sách khác. Trên thực tế, chỉ tiêu này được điều hành bám sát theo chỉ đạo của Quốc hội tại Nghị quyết 62 (Nghị quyết 62/QH15) và các chỉ đạo của Chính phủ. Đó là NHNN đưa ra định hướng tăng trưởng tín dụng hàng năm từ đầu năm, nhưng phân bổ dựa trên cơ sở căn bản nhất là xếp hạng các TCTD theo Thông tư 52 (Thông tư này nêu rất rõ các tiêu chí về định lượng, định tính trong việc xác định năng lực hoạt động của các TCTD đến đâu).

Trong thời gian vừa qua NHNN đã tiến hành phân tích, đánh giá và tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm, hội nghị với chuyên gia, đại biểu Quốc hội và các TCTD về vấn đề này. Đa số ý kiến thống nhất cho rằng, ở thời điểm hiện nay chưa thể bỏ điều hành tăng trưởng tín dụng. Bởi hiện nay nhu cầu vốn của nền kinh tế vẫn phụ thuộc rất nhiều vào tín dụng, kể cả nguồn vốn trung - dài hạn, nếu như bỏ chỉ tiêu này có thể làm cho tín dụng/GDP của Việt Nam - hiện đang ở mức cao theo cảnh báo của các tổ chức quốc tế - sẽ tăng cao hơn nữa. Do đó, NHNN vẫn tiếp tục thực hiện điều hành này và đến thời điểm thuận lợi, đặc biệt khi các phân khúc khác của thị trường tài chính như trái phiếu doanh nghiệp có thể đáp ứng được nhu cầu vốn trung, dài hạn của doanh nghiệp thì lúc đó khả năng bỏ chỉ tiêu này sẽ khả thi hơn.

Cũng theo Thống đốc, vừa qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm và có nhiều hội nghị để phát triển thị trường vốn. Kỳ vọng khi các phân khúc khác của thị trường vốn phát triển để đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn cho các doanh nghiệp, đồng thời đưa các TCTD về đúng vai trò chủ yếu cung ứng nguồn vốn ngắn hạn và vốn lưu động thì việc bỏ chỉ tiêu này sẽ rất thuận lợi.

Thống đốc cũng cho biết thêm: “NHNN hàng năm có chỉ tiêu định hướng, nhưng trên cơ sở này cũng có các nguyên tắc chung, không tùy ý phân bổ cho từng TCTD. Nguyên tắc chung ở đây là xếp hạng tín nhiệm của các TCTD, có thông tư rất rõ ràng như trước đó đã báo cáo với Quốc hội. Bên cạnh những phân loại này, cũng có một số tiêu chí như cân nhắc xem TCTD nào có mặt bằng lãi suất giảm, tham gia tích cực vào quá trình tái cơ cấu… thì sẽ có những điểm cộng và điểm trừ”.