Trước hết, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) xin trân trọng cảm ơn Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu đã quan tâm đến hoạt động của ngành Ngân hàng. Trong phiên thảo luận về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, Đại biểu đã có ý kiến liên quan đến mục tiêu cơ cấu lại các tổ chức tín dụng và xây dựng cơ chế, tiêu chí hoạt động của hệ thống quỹ tín dụng nhân dân. Về vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước xin trân trọng tiếp thu để hoàn thiện công tác chỉ đạo, điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng trong thời gian tới, đồng thời cũng có ý kiến báo cáo, giải trình thêm với Đại biểu cụ thể như sau:
1. Về mục tiêu cơ cấu lại các tổ chức tín dụng (TCTD)
Năm 2020, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã tác động bất lợi đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng trả nợ của các doanh nghiệp trong nước, qua đó ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện phương án cơ cấu lại các TCTD và khả năng hoàn thành các mục tiêu đã đề ra tại Đề án Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 ban hành theo Quyết định số 1058/QĐ-TTg ngày 19/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ (Đề án 1058).
NHNN đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ tổng kết việc thực hiện Đề án 1058. Theo đó, đến cuối năm 2020, NHNN đã cơ bản hoàn thành 05/09 mục tiêu tại Đề án 1058: (i) Tiếp tục lành mạnh hóa tình hình tài chính, nâng cao năng lực quản trị của các TCTD; (ii) từng bước xử lý tình trạng đầu tư chéo, sở hữu chéo, đẩy mạnh thoái vốn đầu tư ngoài ngành; (iii) các ngân hàng thương mại cơ bản có mức vốn tự có theo chuẩn mực của Basel II, trong đó có 12-15 ngân hàng thương mại áp dụng thành công Basel II (phương pháp tiêu chuẩn trở lên); (iv) các quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) đạt mức vốn điều lệ tối thiểu 01 tỷ đồng; (v) có ít nhất từ 1 đến 2 NHTM nằm trong tốp 100 ngân hàng lớn nhất trong khu vực châu Á.
Đối với 04/09 mục tiêu chưa hoàn thành, NHNN đã báo cáo và đề xuất Thủ tướng Chính phủ tiếp tục đưa vào kế hoạch thực hiện trong thời gian tới: (i) Tiếp tục cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với trọng tâm là xử lý căn bản, triệt để nợ xấu và các TCTD yếu kém bằng các hình thức phù hợp; (ii) Phấn đấu đến năm 2020 tăng gấp 2 lần tỷ trọng thu nhập từ hoạt động dịch vụ phi tín dụng trong tổng thu nhập của NHTM; (iii) Hoàn thành việc niêm yết cổ phiếu của các NHTM cổ phần; (iv) Phấn đấu xử lý và kiểm soát nợ xấu để đến năm 2020 đưa tỷ lệ nợ xấu nội bảng của các tổ chức tín dụng, nợ xấu đã bán cho Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) và nợ đã thực hiện các biện pháp phân loại nợ xuống dưới 3% (không bao gồm các ngân hàng thương mại yếu kém đã được Chính phủ phê duyệt phương án xử lý).
Trên cơ sở tổng kết, đánh giá kết quả cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã phối hợp với các Bộ, ngành và cơ quan liên quan khẩn trương xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Đề án Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025, trong đó xác định mục tiêu tổng quát là “Cơ cấu lại mạnh mẽ hệ thống các TCTD trong đó tập trung xử lý các TCTD yếu kém để đến năm 2025 phát triển được hệ thống các TCTD theo hướng các TCTD trong nước đóng vai trò chủ lực, hoạt động lành mạnh, chất lượng, hiệu quả, công khai, minh bạch, đáp ứng các chuẩn mực về an toàn hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật và tiệm cận với thông lệ quốc tế, hướng tới đạt trình độ phát triển của Nhóm 4 nước dẫn đầu khu vực ASEAN...”.
2. Về xây dựng cơ chế, tiêu chí hoạt động của hệ thống QTDND
Hiện nay, khung khổ pháp lý đối với hoạt động của hệ thống QTDND đã cơ bản đầy đủ, đảm bảo cho QTDND hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, an toàn, hiệu quả1. NHNN đang chỉ đạo các đơn vị liên quan đánh giá toàn diện thực trạng hoạt động của hệ thống QTDND và nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để xây dựng Đề án tổng thể cơ cấu lại hệ thống QTDND 2021-2025 và tầm nhìn đến năm 2030, trong đó có xây dựng cơ chế, các tiêu chí hoạt động cụ thể để phát triển QTDND hiệu quả, theo đúng tôn chỉ mục đích: Tương trợ giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên, góp phần cải thiện đời sống nhân dân, đặc biệt ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng gặp nhiều khó khăn, bảo đảm an sinh xã hội.
Về nguồn vốn, hiện nay, bên cạnh các nguồn do QTDND tự huy động theo quy định hiện hành thì các QTDND còn được tiếp cận nguồn vốn từ Ngân hàng Hợp tác xã và các nguồn vốn hỗ trợ khác.
NHNN sẽ nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Đại biểu trong quá trình chỉ đạo củng cố, chấn chỉnh và phát triển hệ thống QTDND trong thời gian tới.
Trên đây là báo cáo, giải trình của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về ý kiến của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu trong phiên thảo luận về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025. Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam kính mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ hơn nữa của Đại biểu đối với hoạt động của ngành Ngân hàng.
Trân trọng cảm ơn Đại biểu./.