a) Tên Đề tài: Phương pháp tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý chính sách cho Việt Nam
Mã số: ĐTNH.018/22
b) Tổ chức chủ trì thực hiện: Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh
c) Chủ nhiệm và người tham gia chính:
- Chủ nhiệm: PGS.TS. Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.
- Thư ký: TS. Lê Hoàng Anh - Trưởng phòng, Viện Nghiên cứu khoa học và công nghệ ngân hàng, Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.
- Thành viên tham gia:
- TS. Phạm Bảo Khánh - Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam.
- ThS. Lý Nhật Trường - Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Tỉnh Vĩnh Long.
- PGS.TS. Trần Việt Dũng - Viện trưởng, Viện Nghiên cứu khoa học Ngân hàng, Học viện Ngân hàng.
- ThS. Trần Kim Long - Giảng viên, Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.
- ThS. Đoàn Thị Cẩm Thư - Nghiên cứu viên, Viện Nghiên cứu khoa học và công nghệ ngân hàng, Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh.
- ThS. Phạm Quốc Bảo - Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Tỉnh Đồng Nai.
- ThS. Ngô Anh Chương - Thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Tỉnh Bạc Liêu.
d) Các chủ đề nghiên cứu chính:
- Cơ sở lý luận và cơ sở áp dụng phương pháp tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt.
- Kinh nghiệm quốc tế về việc xây dựng, áp dụng phương pháp phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt.
- Đề xuất phương pháp phân loại rủi ro và phương án phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt.
- Điều kiện và vấn đề cần xem xét liên quan tới việc triển khai hệ thống phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt tại Việt Nam.
- Kết luận và hàm ý chính sách.
đ) Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 06/2022
- Thời gian kết thúc: Tháng 12/2023
e) Kinh phí thực hiện: 170 triệu đồng.
g) Kết quả thực hiện: Giỏi
h) Mô tả tóm tắt:
Nghiên cứu phương pháp tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt; so sánh sự khác biệt giữa các cách đánh giá, phân loại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi của các tổ chức bảo hiểm tiền gửi (hoặc cơ quan giám sát) đối với một số quốc gia áp dụng phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt; đề xuất phương pháp tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam, đề tài ĐTNH.018/22 đã triển khai các nội dung nghiên cứu cụ thể sau:
Chương 1 đã làm rõ cơ sở lý thuyết tổng quan về các hình thức phí bảo hiểm tiền gửi, gồm các nội dung: phí bảo hiểm tiền gửi đồng hạng, phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt; đánh giá, so sánh ưu điểm, nhược điểm của từng hình thức phí bảo hiểm tiền gửi. Bên cạnh đó, nội dung chương 1 cũng tập trung vào lý thuyết về cơ sở xây dựng và áp dụng phương pháp tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt.
Chương 2 trình bày kinh nghiệm của các quốc gia đã áp dụng phương pháp tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt từ các quốc gia phát triển như Canada, Mỹ đến các quốc gia cùng khu vực với Việt Nam như Malaysia, Đài Loan, Nhật Bản. Đồng thời đề tài cũng đã đưa ra sự so sánh khác biệt giữa các cách đánh giá, phân loại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi của các quốc gia áp dụng phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt và rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Trong Chương 3, đề tài đã khảo lược các phương pháp phân loại rủi ro đối với các tổ chức bảo hiểm tiền gửi, bao gồm: phương pháp tiếp cận theo tiêu chí định lượng, phương pháp tiếp cận theo tiêu chí định tính, phương pháp kết hợp tiêu chí định lượng và định tính. Từ đó, đề tài đã đề xuất phương pháp xây dựng hệ thống phí phân biệt cho bảo hiểm tiền gửi Việt Nam với các tiêu chí kết hợp định lượng và định tính. Bên cạnh đó, đề tài cũng đã đưa ra cơ sở và các phương án phí bảo hiểm tiền gửi cho 4 nhóm phân loại rủi ro đã được đề xuất. Đồng thời, để phương án phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt phù hợp với thực tiễn các đơn vị tham gia bảo hiểm, đề tài cũng tiến hành một khảo sát nhằm đánh giá mức độ sẵn sàng tham gia của các đơn vị.
Chương 4 trình bày điều kiện và vấn đề cần xem xét liên quan tới việc triển khai hệ thống phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt tại Việt Nam, bao gồm: (i) phân tích bối cảnh kinh tế vĩ mô và hệ thống ngân hàng Việt Nam; (ii) đánh giá mức độ sẵn sàng tham gia hệ thống tính phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt của các đơn vị và (iii) đánh giá tác động của việc triển khai hệ thống phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt đối với các ngân hàng và bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.
Trên cơ sở kết quả đánh giá tác động của hệ thống phí bảo hiểm tiền gửi phân biệt đến các đơn vị tham gia và bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, cũng như kết quả xác định các nhân tố tác động đến mức độ sẵn sàng tham gia của các tổ chức này, Chương 5 đã đề xuất lộ trình triển khai hệ thống phí Bảo hiểm tiền gửi phân biệt tại Việt Nam cũng như một số hàm ý chính sách nhằm gia tăng mức độ sẵn sàng tham gia hệ thống phí bảo hiểm tiền gửi của các tổ chức.