a) Tên Đề tài: Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại các ngân hàng thương mại Việt Nam
Mã số: ĐTNH.023/22
b) Tổ chức chủ trì thực hiện: Vụ Tài chính – kế toán, NHNN
c) Chủ nhiệm và người tham gia chính:
- Chủ nhiệm Đề tài: TS.Lê Anh Xuân - Phó Vụ trưởng, Vụ Tài chính - Kế toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Thư ký Đề tài: ThS.Đỗ Thị Thu Hương - Trưởng phòng, Vụ Tài chính - Kế toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Ngô Mạnh Anh - Quyền Cục trưởng Cục I, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Phùng Nguyễn Hải Yến - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.
- ThS.Nguyễn Thị Cẩm Lài - Chuyên viên, Vụ Tài chính - Kế toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Nguyễn Thái Sơn - Chuyên viên, Văn phòng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Nguyễn Thị Loan - Chuyên viên, Vụ Tài chính - Kế toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- CN.Nguyễn Thị Hằng - Chuyên viên, Vụ Tài chính - Kế toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Đỗ Thị Minh Thu - Chuyên viên, Vụ Tài chính - Kế toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- ThS.Nguyễn Thị Thùy Hoa - Chuyên viên, Vụ Tài chính - Kế toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
d) Các chủ đề nghiên cứu chính:
- Cơ sở lý luận về đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp và hệ thống chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước (DNNN).
- Kinh nghiệm quốc tế về quản lý vốn và giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước.
- Thực trạng quản lý vốn nhà nước của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và hệ thống chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư vốn nhà nước tại các ngân hàng thương mại (NHTM) Nhà nước do NHNN quản lý.
- Một số kiến nghị và giải pháp hoàn thiện hệ thống các chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại các NHTM.
đ) Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 1/2023
- Thời gian kết thúc: Tháng 6/2024
e) Kinh phí thực hiện: 280 triệu đồng.
g) Kết quả thực hiện: Giỏi
h) Mô tả tóm tắt:
Nhằm đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện hệ thống các chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước vào các NHTM, đề tài ĐTNH.024/22 đã triển khai nghiên cứu các nội dung cụ thể sau:
Chương 1 đã chỉ ra khái niệm về vốn nhà nước, doanh nghiệp nhà nước theo các quy định hiện hành. Đề tài cũng đã nghiên cứu về hành lang pháp lý và các hạn chế, quy định đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và các nguyên tắc đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp và của chủ sở hữu. Bên cạnh đó, đề tài cũng đưa ra hệ thống chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước vào DNNN căn cứ theo các Nghị định của Chính phủ và các Thông tư đi kèm của Bộ Tài chính.
Chương 2 đã nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về quản lý vốn và giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước. Theo đó, kinh nghiệm tại các nước OECD chủ yếu trung vào các chỉ tiêu tài chính; tại WB việc thiết lập giám sát thông qua hợp đồng/tuyên bố về kết quả hoạt động và các bộ KPI; tại Trung Quốc, cơ chế giám sát theo khâu chặt chẽ hơn gồm trước, trong và sau với các chỉ tiêu đánh giá và cơ chế chất vấn trách nhiệm, tại Hàn Quốc, hệ thống đánh giá dựa trên chi tiết các phương pháp, chỉ số đánh giá, lịch trình đánh giá thông qua các Ủy ban đánh giá DNNN. Qua đó, đề tài cũng đã tổng kết và đưa ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Chương 3 đã phân tích thực trạng quản lý vốn nhà nước của NHNN và hệ thống chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư vốn nhà nước tại các NHTM Nhà nước do NHNN quản lý bao gồm: (i) về khía cạnh quản lý vốn của NHNN; (ii) khái niệm và vai trò của NHTM Nhà nước; (iii) về hệ thống các chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư vốn nhà nước vào các NHTM Nhà nước; (iv) thực tế việc giao chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu tư vốn và kết quả thực hiện của các NHTM Nhà nước trong thời gian qua; (iv) các kết quả và hạn chế trong công tác giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn tại các NHTM Nhà nước trong thời gian qua.
Chương 4 dựa trên các mục tiêu, định hướng của Đảng, Nhà nước, đề tài đã đưa ra một số kiến nghị và giải pháp hoàn thiện hệ thống các chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại các NHTM, bao gồm: (i) Nhà nước thực hiện chức năng nhà đầu tư, chủ sở hữu, không can thiệp hành chính quá sâu vào hoạt động của doanh nghiệp và tăng cường giám sát qua việc giao Bộ chỉ tiêu đa chiều; (ii) sửa đổi Nghị định 93/2017/NĐ-CP theo hướng đa chiều các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động và theo các thông lệ quốc tế; (iii) thành lập 01 đơn vị trực thuộc Thống đốc để chuyên trách quản lý vốn nhà nước tại các tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính và doanh nghiệp do NHNN quản lý hoặc thí điểm mô hình Hội đồng quản lý và giám sát vốn nhà nước tại các NHTM nhà nước; (iv) hoàn thiện hệ thống các chỉ tiêu giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại các ngân hàng thương mại; (v) các kiến nghị về quy định pháp lý hiện hành đối với Chính phủ, Bộ Tài chính và NHNN.