1. Tên Đề tài: Nghiên cứu hoàn thiện quy định về tổ chức và hoạt động của tổ chức tín dụng tại Luật các tổ chức tín dụng
Mã số: ĐTNH.001/22
2. Tổ chức chủ trì thực hiện: Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
3. Chủ nhiệm và các thành viên tham gia:
- Chủ nhiệm: ThS. Tạ Quang Đôn - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Thư ký: ThS. Nguyễn Ngọc Duy - Trưởng phòng Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
- Các thành viên khác:
+ ThS. Phan Mạnh Cường - Phó Cục trưởng Cục IV, Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
+ ThS. Đỗ Thị Anh Thư - Phó Trường phòng Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
+ ThS. Ngô Thu Uyên - Chuyên viên Vụ Pháp chế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
4. Thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc:
- Thời gian bắt đầu: Tháng 12/2022
- Thời gian kết thúc: Tháng 03/2024
5. Kinh phí thực hiện: 250 triệu đồng.
6. Kết quả thực hiện: Giỏi
7. Các nội dung chính:
- Các vấn đề lý luận, thành tựu và hạn chế của Luật các tổ chức tín dụng hiện hành.
- Kinh nghiệm quốc tế để xử lý một số hạn chế của Luật các tổ chức tín dụng hiện hành.
- Một số khuyến nghị để khắc phục các hạn chế chính của Luật các tổ chức tín dụng hiện hành và Luật các tổ chức tín dụng năm 2024.
8. Mô tả tóm tắt:
Nhằm rà soát các quy định của Luật các tổ chức tín dụng (Luật các TCTD) 2010, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD 2017 để từ đó phát hiện các nội dung chưa phù hợp, chưa đầy đủ, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của các TCTD và kiến nghị sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo việc hoàn thiện quy định pháp luật về tổ chức và hoạt động của TCTD, đáp ứng được yêu cầu của Đề án cơ cấu lại các TCTD giai đoạn 2021 - 2025, đề tài ĐTNH.001/22 đã triển khai các nội dung nghiên cứu cụ thể sau:
Chương 1 đã trình bày khái các vấn đề lý luận về sự cần thiết, tổng quan nghiên cứu và cấu trúc của Báo cáo tổng hợp. Đề tài cũng đã đi sâu vào nghiên cứu Luật các TCTD hiện hành để từ đó dưa ra một số thành tự cũng như hạn chế của Luật các TCTD hiện hành. Về thành tựu, đề tài đã đưa ra một số điểm như: (i) chất lượng hoạt động ngân hàng được cải thiện, (ii) kiểm soát tương đối tốc độ tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế cũng như chất lượng tài sản của hệ thống TCTD, (iii) hoàn thiện công cụ để xử lý nợ xấu, (iv) phù hợp với lộ trình cam kết quốc tế và (v) số cặp sở hữu chéo giữa các TCTD đã có dấu hiệu giảm nhiệt. Bên cạnh thành tựu, Luật các TCTD hiện hành cũng bộ lộ rõ một số hạn chế về: (i) sở hữu tập trung, (ii) tín dụng tập trung và (iii) xử lý ngân hàng yếu kém.
Chương 2 tập trung vào việc nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để xử lý một số hạn chế của Luật các TCTD hiện hành. Về sở hữu tập trung, các quốc gia (EU, châu Mỹ Latin, Úc, Đài Loan,...) đã bắt đầu yêu cầu đăng ký thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi. Về tín dụng tập trung, nhóm nghiên cứu nhận thấy khuôn khổ pháp lý của Việt Nam cần lưu ý thêm việc xác định: (i) cổ đông lớn và người có liên quan theo hướng có bao trùm cả đối tượng là chủ sở hữu hưởng lợi theo quy định của Luật Phòng, chống rửa tiền và (ii) khái niệm khoản tín dụng lớn và trách nhiệm báo cáo cơ quan quản lý khi ngân hàng cấp các khoản tín dụng lớn. Về xử lý ngân hàng yếu kém, đề tài đã tổng hợp kinh nghiệm của một số quốc gia đã nội luật hóa các nguyên tắc, khuyến nghị của các tổ chức quốc tế cũng như tổ chức khu vực trong pháp luật quốc gia của mình trên các khía cạnh: (i) các cơ quan tham gia vào quá trình xử lý ngân hàng, (ii) về can thiệp sớm, (iii) về trách nhiệm xây dựng kế hoạch phục hồi và quy định liên quan đến việc định giá tài sản của TCTD và (iv) các biện pháp xử lý ngân hàng yếu kém, thẩm quyền của cơ quan xử lý và cơ chế tài chính để xử lý.
Trên cở sở các phân tích về hạn chế của Luật các TCTD hiện hành và kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới, Chương 3 đã đưa ra một số khuyến nghị để khắc phục các hạn chế chính của Luật các TCTD hiện hành và Luật các TCTD năm 2024 bao gồm: (i) một số khuyến nghị nhằm hạn chế sở hữu tập trung tại các TCTD, (ii) một số khuyến nghị nhằm hạn chế tín dụng tập trung và (iii) một số khuyến nghị nhằm xử lý TCTD yếu kém một cách có tổ chức và hiệu quả.